Μοίρες! Κωμόπολη της Μεσαράς και έδρα του Δήμου Φαιστού.
Στην περιοχή, σύμφωνα με τον Στέργιο Σπανάκη η Βενετία εγκατέστησε το 1543, τους «επιστοτάτους», όπως του αποκαλεί, προσφυγές από το Ναύπλιο και τη Μονεμβασιά, ύστερα από την κατάληψη της Πελοπονήσου από τους Τούρκους. Η συγκεκριμένη περιοχή της Μεσαράς ήταν ελεύθερη και ανήκε στην «Αυθεντία». Μοίρασε λοιπόν σε αυτούς το μέρος εκείνο με μοίρες (μερίδια), όπου εγκαταστάθηκαν οι Ναυπλιώτες και Μονεμβασίτες πρόσφυγες, και ο οικισμός των πήρε το όνομα Μοίρες, όπως έλεγαν τα φέουδα! Παρόμοιο τοπωνύμιο, πάντα σύμφωνα με το Σπανάκη, συναντούμε στο Λασίθι και με την ίδια αιτιολογία.
Αναφέρεται το 1636 σε συμβόλαιο με την ονομασία Μεγάλη Μοίρα.
Σε τούρκικο έγγραφο του 1685 αναφέρεται το φημισμένο μετόχι Μουρίνου Θεοτοκόπουλου, που ήταν κοντά στις Μοίρες.
Στην τουρκική απογραφή του 1671 ως χωριό Metres (ο Σταυρινίδης που έκανε τη μετάφραση γράφει χωρίς αστερίσκο ότι είναι οι Μοίρες) και με 31 χαράτσια (9 πλούσιοι, 17 μεσαίας τάξεως και 5 πτωχοί).
Στην απογραφή του 1881 οι Μοίρες ανήκουν στο Δήμο Αμπελούζου.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πληθυσμιακή εξέλιξη των Μοιρών!
| ΑΠΟΓΡΑΦΕΣ | |
| ΕΤΟΣ | ΠΛΗΘ. |
| 1900 | 240 |
| 1928 | 553 |
| 1940 | 1093 |
| 1951 | 1674 |
| 1961 | 2195 |
| 1971 | 2948 |
| 1981 | 3.501 |
| 1991 | 4571 |
| 2001 | 5883 |
| 2011 | 6305 |
Το 19ο αιώνα οι Μοίρες είναι η έδρα του Επάρχου της περιοχής.
Στο δήμο υπαγόταν μέχρι και τις τελευταίες δεκαετίες, εκτός από τον Άγιο Αντώνιο(Βρελη), τα Σφεριανά και τα Καπαριανά .
Από το 1930 και μετά οι Μοίρες γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη με αποτέλεσμα να αποτελούν σήμερα το μεγαλύτερο εμπορικό, διοικητικό, θρησκευτικό, εκπαιδευτικό και συγκοινωνιακό κέντρο ολόκληρης της Μεσαράς.
Το 1949 ανακηρύχτηκαν σε Δήμο, το 1994 με την εθελουσία συνένωση του Ν1416/84 ο Δήμος Μοιρών και η Κοινότητα Γαλιάς συνενώθηκαν σ΄ έναν Ο.Τ.Α. με την επωνυμία Δήμος Μοιρών.
Την 1η Ιουνίου 1942 οι Γερμανοί εκτέλεσαν 10 κατοίκους του χωριού. Γράφουν τα μέλη της Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων Κρήτης (εκ των κ. Ι. Καλιτσουνάκη, καθηγητού Πανεπιστημίου, Ι. Κακριδή, καθηγητού Πανεπιστημίου, Ν. Καζαντζάκη, λογοτέχνου, και Κ. Κουτουλάκη ως βοηθητικού μέλους):
Ο Δήμος Μοιρών ως Καποδιστριακός Δήμος δημιουργήθηκε το 1999 με το Ν 2539/97 Πρόγραμμα Ιωάννης Καποδιστρίας και τη συνένωση του τότε Δήμου Μοιρών (με τα Τοπικά Διαμερίσματα Μοιρών και Γαλιάς) με 10 ακόμα Κοινότητες της περιοχής.
Σήμερα είναι πλέον έδρα του Καλλικρατικού Δήμου Φαιστού!
Η έδρα της Ιεράς Μητρόπολης Γορτύνης και Αρκαδίας. http://www.imga.gr/
Η έδρα του Κέντρου Υγείας Μοιρών. http://www.hc-crete.gr/ky-moires
Η έδρα του Αστυνομικού Τμήματος Μοιρών
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΦΑΙΣΤΟΥ
Διοικητής: 28920 27665
Αξιωματικός Υπηρεσίας: 28920 22222
Γραμματέας: 28920 27666
FAX: 28920 25217
Η έδρα του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μεσσαράς
Στις Μοίρες σήμερα υπάρχουν τρία Νηπιαγωγεία
| ΜΟΙΡΩΝ |
| 1ο Νηπιαγωγείο Μοιρών, 28920 23328 |
| 2ο Νηπιαγωγείο Μοιρών, 28920 22520 |
| 3ο Νηπιαγωγείο Μοιρών, 28920 25131 |
| Ειδικό Νηπιαγωγείο Μοιρών, 28920 41052 |
Δύο Δημοτικά Σχολεία (1ο Δ. Σ. Μοιρών http://1dimotikosm.blogspot.gr/ και 2ο Δ. Σ. Μοιρών), Γυμνάσιο (http://gym-moiron.ira.sch.gr/), Λύκειο (http://1lyk-moiron.ira.sch.gr/) και ΕΠΑΛ (http://1epal-moiron.ira.sch.gr/).
Δραστηριοποιείται ο Ορειβατικός Σύλλογος Μοιρών http://www.eosm.gr/, ο Σύλλογος ΑΜΕΑ «ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ», η Α. Ε. Μοιρών (ποδόσφαιρο), ο Γ.Α.Σ. Μεσαράς (βόλεϊ – μπάσκετ), η Γυμναστική Ένωση Μεσαράς (στίβος) κ.α.
