του Γιώργου Μιχ. Πατεράκη*
(Απόσπασμα από την ομιλία του που εκφωνήθηκε στον Ιερό Ναό Αγ. Γεωργίου Μοιρών 1/6/2003)
Στα αρχεία του καπετάν Πετρακογιώργη, που δημοσιεύσαμε το 1983 και κάτω από τον τίτλο : «ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΠΡΟΔΟΤΩΝ» συναντούμε τις αναφορές [1]:
«Κατόπιν κοινής αποφάσεως πάντων των Αρχηγών απεφασίσθη η εκτέλεσις και τα σημεία των προγραμματισθέντων πρακτόρων και προδοτών των εργαζομένων μετά των Γερμανών και Γερμανικών Αρχών.
Εντός της πόλεως Μοιρών ορίσθη η εκτέλεσις του Γερμανού πράκτορος Δαμάσκου. Δεδομένου ότι η πόλις εφρουρείτο υπό ολοκλήρου Γερμανικού Τάγματος εν τούτοις η εκτέλεσις απεφασίσθη να γίνη εντός της πόλεως και ανετέθη εις τους 1) Γεώργιον Μαυράκην, 2) Γεώργιον Χαραλαμπάκην ή Μπαλάσκαν και 3) Γεώργιον Φαραγκουλιτάκην ή Σκουτελογιώργην.
Ούτοι μεταβάντες εις Μοίρες εξετέλεσαν τον Δαμάσκον και μολονότι καταδιωχθέντες απηνώς υπό των Γερμανών, διέφυγον επανελθόντες εις το λημέρι των.»
Λακωνικότατη η αναφορά του Αρχηγού, ξετυλίγει το μίτο του δράματος που παίχτηκε στον τόπο μας με εξιλαστήρια θύματα τους νεκρούς που τιμούμε σήμερα.
Για μέρες, οι τρεις αντάρτες, που ανέλαβαν την αποστολή εκτέλεσης του προδότη καιροφυλακτούσαν κινούμενοι με προφυλάξεις μέσα στις Μοίρες. Οι πιο καχύποπτοι από τους Μοιριανούς υποπτεύθηκαν την παρουσία τους μέσα στην κωμόπολη και άρχισαν να δυσανασχετούν. Οι αντάρτες όμως όταν εκτίμησαν ότι ματαιοπονούσαν, σοφίστηκαν άλλο τέχνασμα. Προκάλεσαν δολιοφθορά στις τηλεφωνικές γραμμές έξω, δυτικά των Μοιρών ώστε να αναγκάσουν το θύμα τους ως αρμόδιο υπάλληλο του Τηλεγραφείου, να εξέλθει για επισκευή τους, και να τον εκτελέσουν. Όμως και πάλι δεν επέτυχαν το στόχο τους.
Τότε ριψοκινδύνευσαν περισσότερο, ενεδρεύοντας στην κατοικία του Δαμάσκου.
Ζωντανοί ακόμη σήμερα αυτόπτες μάρτυρες, μας περιέγραψαν το σκηνικό της εκτέλεσης, όταν ανύποπτοι βρέθηκαν πολύ πρωί στους γύρω καλλιεργημένους αγρούς τους για να συλλέξουν χλωρά κουκιά και αντίκρισαν τον μεν ένα αντάρτη, τον Μαυράκη, ξαπλωμένο πρηνηδόν, μες στα κουκιά με το όπλο επί σκοπόν και τους άλλους δύο, κρυμμένους στα απέναντι χαλάσματα, να περιμένουν το θύμα τους να εξέλθει στην πρόχειρη, υπαίθρια τουαλέτα του. Ο ξαπλωμένος στα κουκιά, τους υπέδειξε μάλιστα ν’ απομακρυνθούν γρήγορα για να μην κινήσουν υποψίες και να μην μπλέξουν. Και αυτοί υπάκουσαν πρόθυμα, χωρίς να καταλαβαίνουν και πολλά από όσα συνέβαιναν. Αποκρινόμενοι όμως από τον τόπο, άκουσαν τις ριπές των ανταρτών με τις οποίες γάζωσαν το θύμα τους καθώς και τις φωνές της πανικόβλητης γυναίκας του, που συνειδητοποιούσε τι της είχε συμβεί.
Το γεγονός της εκτέλεσης του προδότη Δαμάσκου, δίπλα ακριβώς από το Γερμανικό φρουραρχείο Μοιρών, στις 6 η ώρα τα ξημερώματα της Κυριακής 31 Μαΐου 1942 (ένα χρόνο ακριβώς μετά την κατάληψη του νησιού), πάγωσε την ατμόσφαιρα και οι κατακτητές φάνηκαν προς στιγμήν αμήχανοι και αδρανείς. Ενώ το απόγευμα της ίδιας μέρας έγινε μουδιασμένα, η κηδεία του νεκρού.
* Ο Δρ Γιώργος Πατεράκης είναι τέως Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και ιστορικός
[1] Γ.Μ.Πατεράκη «Ο καπετάν Πετρακογιώργης» Έκδ. Συλλόγου Μεσαριτών «Η Γόρτυς» Ηράκλειο 1983 σελ 37
