Κείμενο – Φωτογραφίες: Μανώλης Δακανάλης
Στη δυτική περιοχή του οροπεδίου Λασιθίου στη θέση Καρφί στέκεται ένας μεγάλος βράχος (υψ.1141μ) πάνω από τη μονή Κεράς Καρδιώτισας. Σε αυτό το αφιλόξενο τοπίο αρκετοί Μινωίτες-Ετεοκρήτες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στις βορειοανατολικές παρυφές της θέσεως Καρφί μετά την κάθοδο των Δωριέων στην Κρήτη το 1200 π. Χ.
Εκεί δημιούργησαν μικρή πόλη και ο πληθυσμός υπολογίζεται ότι έφθασε τους 3.500 κατοίκους. Στην κορφή έχει εντοπίσει ίχνη από Μινωικό Ιερό Κορφής. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες του χειμώνα τους ανάγκασαν, να αναζητήσουν νέο τόπο κατοικίας το 1.100 π. Χ.
Η Αγγλική αρχαιολογική Σχολή το 1930 υπό την εποπτεία του αρχαιολόγου John D. Pehdiebury (Πελτέμπουρη), πραγματοποίησε σημαντικές ανασκαφές, από τις άλλες που βρέθηκαν ερείπια αρχαίου μινωικού οικισμού, ανθρωπόμορφα, ζωόμορφα ειδώλια και προσφορές λατρευτών.
Η ύδρευση των κατοίκων του αρχαίου οικισμού γίνονταν από την «Πηγή των Αετών» ή τη Βιτζιλόβρυση, η οποία υπάρχει μέχρι των ημερών μας και δροσίζει κάθε διερχόμενο. Επίσκεψη 4-12-2022 φωτογραφίες Μανόλης Δακανάλης.
Πηγές: Βιβλίο ΒΟΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗ Αριθ. 10 του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης 2007, σελίδες 5 και 73. Εκδόσεις εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ και Ctetan Beaches.
