Του Αντώνη Παντινάκη
Διττή ερμηνεία και διφορούμενη ανάγνωση έχει η φετινή περίοδος ελαιοσυλλογής, που βαδίζει προς το τέλος της, ως προς τις τιμές και την ποιότητα του προϊόντος. Στο Ρέθυμνο οι εντυπώσεις μάλλον είναι μέτριες προς κακές, κυρίως ως προς την παραγωγή, ενώ σε άλλους όμορους νομούς η εικόνα είναι καλύτερη και τα μηνύματα πιο αισιόδοξα.
Δύο βασικούς εφιάλτες είχαν να αποφύγουν οι ιδιοκτήτες ελαιώνων, που μπήκαν στο μεγάλο κόπο να στρώσουν πανιά (ενίοτε όπου χρειαζόταν να βάλουν μπροστά και τα μηχανήματα ελαιοσυγκομιδής): το δάκο και την έλλειψη εργατικών χεριών, που εκ του αποτελέσματος φαίνεται πώς είχαν ανοίξει βεντέτα με τη (διαφαινόμενη και πολυπόθητη)… βεντέμα. Όπου δεν “χτύπησε” ο ένας “εχθρός”, τον πρόλαβε ο άλλος · η ζημιά έγινε και ο καρπός που έπεσε καταγής, χάθηκε για πάντα! Οι παράπλευρες κι επιπρόσθετες απώλειες υπολογίζονται μέχρι και στο 20%!
Παράγοντες του χώρου ανέφεραν στην “Κ.Ε” ότι η σοδειά εφέτος είναι μειωμένη έως και 50% συγκριτικά με πέρυσι, πάντα στο νομό Ρεθύμνου.
Μέσα σε όλα, υπάρχει και ακρίβεια που “ραβδίζει” ούτως ή άλλως τα εισοδήματα των αγροτών
Και μη χειρότερα…
“Ήταν μία μεσαία χρονιά, δεν ήταν πολύ καλή. Στις αρχές ξεκινήσαμε καλά, όμως μετά τις 20-25 Οκτώβρη είχαμε έξαρση του δάκου” είναι η πρώτη αποτίμηση που μας κάνει ο κ. Βαγγέλης Τσουδερός, ιδιοκτήτης ελαιουργείου.
“Ο νομός έχει σχεδόν τελειώσει: είμαστε στο 80% στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Αγίου Βασιλείου, ενώ στον Μυλοπόταμο είναι στο 70%. Μιλάμε για μία μεσαία παραγωγή. Συγκριτικά με την περσινή σοδειά, είμαστε πολύ χειρότερα. Είμαστε στο 50% κάτω στην παραγωγή. Χάθηκαν πολλές ελιές. Αρκετοί παραγωγοί δεν έβρισκαν εργάτες κι έτσι χάθηκαν πολλές ελιές. Δεν πρόλαβαν να πάνε να μαζέψουν κι έπεσε ο δάκος”.
Το επιζήμιο έντομο επηρέασε και την ποιότητα, σε κάποιες περιπτώσεις.
Μιλώντας για το χρηματιστήριο… των τιμών, ο κ. Τσουδερός είπε στην “Κ.Ε”: “Είχαν ανέβει στο 4,70 με 4,80 ευρώ, τώρα υποχώρησαν στα 4,5 ευρώ κι απ’ ό,τι φαίνεται θα υποχωρήσουν κι άλλο”.
Άδοξο φινάλε
Την επόμενη χρονιά σκέφτεται ήδη ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνης, Γιάννης Γλεντζάκης.
“Να δούμε τι φάρμακα θα χρησιμοποιήσουμε και πώς θα γίνεται η δακοκτονία πλέον – ίσως να χρειαστεί να αλλάξουμε φάρμακα” είναι μία απ’ τις προτάσεις του.
Η φετινή σεζόν του άφησε ανάμεικτα συναισθήματα.
Πετύχαμε “ρεκόρ”, πήγαμε καλά σε επίπεδο τιμών, βγάλαμε και ποιοτικά λάδια, “όμως γενικά σε ορισμένες περιοχές στην Κρήτη, η δακοκτονία δεν είχε αποτέλεσμα. Χάθηκαν πάρα πολλές ελιές” είναι ο αντίλογος του κ. Γλεντζάκη.
“Όσοι δεν πρόλαβαν να μαζέψουν πρώιμα τις ελιές τους τις έχασαν” επιβεβαιώνει κι ο ίδιος. “Σε πολλές περιοχές του Ρεθύμνου και σε ορεινές των Χανίων η χρονιά έχει τελειώσει. Σε άλλα μέρη της Κρήτης, στα ανατολικά (Μεσαρά στο Ηράκλειο) ξεκινούν τώρα”
Το τέλος για κάποιους παραγωγούς ήταν πρόωρο, απότομο κι ανεπιθύμητο, αφού δεν είχαν τί να μαζέψουν! “Πάρα πολλές ελιές χάθηκαν λόγω έλλειψης εργατικών χεριών” λέει ο κ. Γλεντζάκης.
“Ραβδίζονται” τα εισοδήματά τους
Οι λίγοι διαθέσιμοι εργάτες γης, όπως τονίζει, ανέβασαν τα μεροκάματά τους στα ύψη: “μέχρι και 70 ευρώ ζητούσαν”. Κι αυτό το κόστος ήταν ασύμφορο για έναν αγρότη. Με το να μην βγαίνει οικονομικά… δεν βγήκε και για πολλά – πολλά: “Δεν συνέφερε πολλούς να μαζέψουν ή μάζευαν το λάδι που ήθελαν και τίποτε άλλο” είπε στην “Κ.Ε” ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνης.
Ο ίδιος γίνεται μπροστάρης στην προσπάθεια λήψης πρωτοβουλιών για την επόμενη χρονιά.
“Να έρθουν εργατικά χέρια από το εξωτερικό” είναι μία από τις λύσεις που προκρίνει.
“Η χρονιά δεν ήταν η χειρότερη, ήταν ωστόσο μέτρια. Βέβαια σε ορισμένες περιοχές του Ρεθύμνου, υπήρξαν τεράστιες απώλειες, όπως και σε μία μερίδα του Αποκόρωνα στα Χανιά” διευκρίνισε, κάνοντας λόγο για “μεγάλη ζημιά” ανά περιπτώσεις. “Γι’ αυτό κι ήταν μία σύντομη βεντέμα” εξήγησε.
“Από πλευράς δάκου, να δούμε πώς πρέπει να οργανώσουμε να έχει περισσότερη αποτελεσματικότητα το εγχείρημα. Να μην τα αφήνουμε όλα στο έλεος και του καιρού, περιμένοντας να πιάσει μεγάλη θερμοκρασία για να σκοτωθεί φυσικά ο δάκος”.
Για τις τιμές του λαδιού, ο κ. Γλεντζάκης γνωρίζει και μας μεταφέρει ότι: οι 5-6 γραμμές γίνονται εμπορική πράξη από 4,40 και πάνω.
“Είναι μία καλή χρονιά” παρατηρεί.
“Είναι μία καλή χρονιά για το ελαιόλαδο, δεν πάει να πει ότι είναι και για τον αγρότη” σπεύδει να ξεκαθαρίσει συμπληρωματικά. “Ναι μεν έχει πάρει μία καλή τιμή το λάδι, αλλά με τα εργατικά χέρια αυξημένα κατακόρυφα, με τα λιπάσματα στα ύψη, καταλαβαίνετε ότι αυτοί οι δύο παράγοντες χτυπούν το ίδιο το προϊόν”.
Εν ολίγοις…. ραβδίζουν το εισόδημά τους, με συνέπεια να δημιουργούνται διάφορα σοβαρά οικονομικά ζητήματα.
“Θα υπήρχε περισσότερο πρόβλημα αν δεν είχε και την τιμή το λάδι” υπογραμμίζει ο κ. Γλεντζάκης.
Ένα απλό παράδειγμα, για τα δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη των παραγωγών, το οποίο μάς παρουσίασε, είναι τα λιπάσματα. Αναφέρθηκε σε ένα “τεράστιο κοστολόγιο”, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι η ασβεστούχα αμμωνία πέρσι έκανε 12,5 ευρώ, ενώ το 25κιλο και τώρα κάνει 35!”. Η διαφορά, αν μη τι άλλο, είναι χαοτική!
Αποφύγαμε τη … νάρκη
“Μικρές ανοδικές τάσεις” διαπιστώνει στην τιμή του ελαιολάδου ο πρόεδρος Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών Κρήτης Πρίαμος Ιερωνυμάκης.
Το “θετικό αποτέλεσμα” που εντοπίζει οφείλεται σε δύο μεγάλους παράγοντες:
“Ο ένας είναι το ότι η Ισπανία και η Ιταλία έχουν μειωμένη ελαιοπαραγωγή εφέτος λόγω των ζημιών στην ανθοφορία, που έπαθαν τον Μάιο” επισημαίνει στην “Κ.Ε” ο κ. Ιερωνυμάκης και προσθέτει: Ο άλλος λόγος είναι ότι “υπήρξε μία συντονισμένη προσπάθεια από τους εμπλεκόμενους φορείς στην Κρήτη όσον αφορά το θέμα της ποιότητας του ελαιολάδου και της ποιότητάς του. Γι’ αυτό το λόγο ανέβηκε η τιμή και πρέπει να δούμε πώς θα κρατηθούμε σε αυτό το επίπεδο και του χρόνου”.
Ο πρόεδρος της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών Κρήτης, γίνεται πιο συγκεκριμένος: “Υπάρχει ένα σήμα για όλη την Κρήτη. Ενώ παλιά είχαμε το ΠΟΠ, το οποίο ήταν για κάποιες συγκεκριμένες περιοχές (πχ. Κολυμπάρι, Σητεία), σήμερα υπάρχει το Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) Κρήτης, το οποίο αγκαλιάζει όλο το νησί”.
Σχολιάζει ακόμα: “Η σοβαρότητα που υπήρξε στην Κρήτη και από πλευράς Περιφέρειας και από πλευράς ελαιουργών, και από πλευράς παραγωγών, ήταν πάρα πολύ καλή”.
“Ο μεγάλος κίνδυνος” που διακρίνει “δεν είναι αν θα έχουμε κάποιες ζημιές από το δάκο – που φυσικά είναι μείον κι αποδεικνύεται καταστροφικός για την πορεία του ελαιολάδου”. Η μεγάλη… νάρκη, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι τα “κατάλοιπα των φυτοφαρμάκων – εφέτος το πετύχαμε και δεν είχαμε”.
Εκθειάζει, για αυτό το λόγο, των ελαιουργείων, που δούλευαν νυχθημερόν: “Η ποιότητα του ελαιολάδου, το 50% ίσως και παραπάνω, εξαρτάται από το ελαιουργείο, αν είναι τα μηχανήματά του καλά και οι προδιαγραφές σωστές στην συλλογή του ελαιοκάρπου και στην παραγωγή του ελαιολάδου. Το άλλο 50% της επιτυχίας το μοιράζεται ο παραγωγός και οι υπηρεσίες”.
Εμφιάλωση και υπεραξία
Ο τελικός …προορισμός είναι η εμφιάλωση, η σωστή και ποιοτική απόδοση του προϊόντος.
“Αυτό είναι το σημαντικό. Οι άνθρωποι που εμφιαλώνουν με το σήμα Κρήτη πάνω, και τηρούν τις προδιαγραφές, είναι για μένα ήρωες! Αυτοί είναι οι πρεσβευτές μας. Το χύμα δεν αναφέρει Κρήτη πουθενά. Φεύγει και πάει με άλλες ετικέτες. Η διαχρονική εκπροσώπηση του νησιού μας είναι στην εμφιάλωση” δηλώνει ο κ. Ιερωνυμάκης.
Η υπεραξία που πρέπει να αποκτήσει το προϊόν, χρόνο με το χρόνο, θα αποφέρει τα δέοντα οφέλη στον ντόπιο παραγωγό.
“Έχει σημασία να φεύγει εμφιαλωμένο (το λάδι). Έχει σημασία να γίνει πραγματική σύνδεση των προϊόντων με τους χώρους εστίασης και τα ξενοδοχεία. Δεν υπάρχει καλύτερο όχημα απ’ τα ξενοδοχεία, για να προωθηθούν τα αγροτικά προϊόντα. Στο νησί μας έρχονται -πολλές φορές- και πάνω από πέντε εκατομμύρια τουρίστες το χρόνο. Αυτοί οι άνθρωποι όταν απολαύσουν τις απίστευτες γεύσεις και διατροφικές αξίες μας, θα αποτελέσουν και τους καλύτερους διαφημιστές μας στα πέρατα του κόσμου!” συμπλήρωσε αναλυτικά ο πρόεδρος της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών Κρήτης.
Οικογενειακή… υπόθεση
Η έλλειψη εργατικών χεριών καλύφθηκε, όπως μας πληροφορεί ο κ. Ιερωνυμάκης, από την συντονισμένη εκστρατεία ολόκληρων οικογενειών που πήραν επ’ ώμου την δύσκολη κι επίπονη αποστολή.
“Θεωρώ ότι στην περιοχή μου (στον παλιό Δήμο Τεμένους στο Ηράκλειο) και στο Μαλεβίζι σχεδόν έχουμε τελειώσει. Σε πιο όψιμα σημεία ξεκίνησαν αυτές τις μέρες. Το εργατικό δυναμικό είναι ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα που απασχολεί τον αγροτικό κόσμο. Είναι πάντως πολύ σημαντικό το ότι κινήθηκαν ολόκληρες οικογένειες, βγήκαν έξω και μάζευαν το λάδι – ακόμα και άνθρωποι που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες” περιγράφει ο κ. Ιερωνυμάκης.
Θυμίζει επίσης τη σύγκρουση που υπήρξε μεταξύ του ΣΕΒΙΤΕΛ (“μεγαλοβιομήχανοι εμφιάλωσης”) και το κοινού μετώπου που σχημάτισαν η Περιφέρεια Κρήτης και ο Οργάνωση Ελαιοπαραγωγών, της οποίας είναι επικεφαλής.
“Με νόμο απαγορεύεται πλέον να εμφιαλώνεται το προϊόν εκτός νησιού. Είναι πολύ σημαντικό αυτό, γιατί έτσι αποφεύγονται νοθείες και πολλά άλλα πράγματα” μας κατατοπίζει ο ίδιος.
Για τις τιμές, έχει την εικόνα και την άποψη ότι υπάρχουν μικρές ανοδικές τάσεις: το λάδι κινείται απ’ τα 4,80 και φτάνει και τα 5,10 ευρώ το κιλό.
Πηγή: goodnet.gr
