Το κλάδεμα της αμπέλου διακρίνεται ανάλογα με την εποχή που εφαρμόζεται και με τη μορφή των οργάνων που δέχονται την επέμβαση, σε χειμερινό (ξηρό), που αφορά τα ξυλοποιημένα όργανα του πρέμνου και θερινό (χλωρό), που αφορά τους βλαστούς και τα όργανά τους.
Κλάδεμα αμπελιού ανά εποχές και σχήματα
Τι οφείλει να γνωρίζει ο έμπειρος αμπελουργός και τι κερδίζει (ή χάνει) ανάλογα με τις επιλογές του
Με τον όρο «κλάδεμα» νοείται η αφαίρεση ζωντανών τμημάτων του πρέμνου όπως βραχίονες, κληματίδες, βλαστοί, φύλλα, ταξιανθίες και επιδιώκεται το μέγιστο δυνατό της απόδοσης μιας ποικιλίας αμπέλου, υπό την προϋπόθεση να καλλιεργείται στο κατάλληλο οικολογικό και κοινωνικό περιβάλλον. Η επιδίωξη αυτή επιτυγχάνεται καθ’ όσον:
Αφαιρούνται τα ασθενή και ξηρά μέρη, καθώς και κάθε περιττό και επιβλαβές.
- Μορφώνεται το πρέμνο στην επιθυμητή μορφή, ανάλογα με το περιβάλλον και με τον προορισμό των σταφυλών, ώστε να επιτυγχάνεται η διατήρηση και η οικονομική ωφέλεια.
- Ευνοείται η ανάπτυξη ωφέλιμων βλαστικών μερών, διατηρούμενης, μεταξύ αυτών, της απαραίτητης ισορροπίας.
- Τοποθετείται η βλάστηση κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μην υφίσταται ζημιές ή φθορές από τις συνθήκες του περιβάλλοντος ή να δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης διαφόρων ασθενειών.
- Πραγματοποιείται άριστη αξιοποίηση του διαθέσιμου χώρου και, στην περίπτωση των υποστυλωμένων σχημάτων, ευνοείται η κυκλοφορία του αέρα, η δίοδος των ηλιακών ακτίνων και η προστασία της βλάστησης.
- Κατανέμεται η ετήσια παραγωγή ανάλογα με τη δύναμη του πρέμνου και των εδαφοκλιματικών συνθηκών και λαμβάνεται μέριμνα για τη μελλοντική παραγωγή.
- Εξασφαλίζεται -σε συνδυασμό, βέβαια, και με τις άλλες αμπελοκομικές τεχνικές- η μεγαλύτερη -κατά το δυνατόν- ευημερία του πρέμνου.
Το κλάδεμα της αμπέλου διακρίνεται ανάλογα με την εποχή που εφαρμόζεται και με τη μορφή των οργάνων που δέχονται την επέμβαση, σε χειμερινό (ξηρό), που αφορά τα ξυλοποιημένα όργανα του πρέμνου και θερινό (χλωρό), που αφορά τους βλαστούς και τα όργανά τους.
Το κλάδεµα της αµπέλου διακρίνεται ανάλογα µε την εποχή που εφαρµόζεται και µε τη µορφή των οργάνων που δέχονται την επέµβαση, σε χειµερινό (ξηρό), που αφορά τα ξυλοποιηµένα όργανα του πρέµνου, και θερινό (χλωρό), που αφορά τους βλαστούς και τα όργανά τους
Το χειμερινό κλάδεμα αποσκοπεί στη διατήρηση των πρέμνων σε σχήμα και μορφή, ώστε να επιτυγχάνεται η οικονομική εκμετάλλευση των πρέμνων και η καλή κατανομή των κληματίδων επί του πρέμνου, ώστε να εξασφαλίζεται ισορροπία, σταθερή παραγωγή και εξαιρετική ποιότητα προϊόντων. Γενικότερα, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι οι οφθαλμοί της αμπέλου είναι σύνθετοι, κατά τις ημέρες παγετού να μην εφαρμόζεται κλάδεμα και ότι η δακρύρροια δεν επιφέρει εξάντληση του πρέμνου.
Οι κατευθυντήριες αρχές του χειμερινού κλαδέματος είναι:
Η κλάδευση επιδρά αρνητικά στην ευρωστία (ικανότητα για βλάστηση και παραγωγή) του πρέμνου και μάλιστα όσο πιο αυστηρή είναι τόσο μεγαλύτερη αρνητική επίδραση έχει, αφού μειώνεται η φωτοσυνθετική δραστηριότητα με τη μείωση της φυλλικής επιφάνειας και επιβραδύνεται ο χρόνος, με αποτέλεσμα το φύλλο να καταστεί φωτοσυνθετικά αυτοδύναμο.
Το φορτίο επιδρά αρνητικά στην ευρωστία του πρέμνου. Πρέμνα που φέρουν φορτίο ανάλογο της ευρωστίας τους ωριμάζουν τις σταφυλές στον κανονικό χρόνο ωρίμανσης της ποικιλίας, ενώ στην περίπτωση υπερβολικού φορτίου παρατηρείται καθυστέρηση, μειωμένη παραγωγή σακχάρων και σημαντική μείωση της ευρωστίας του πρέμνου.
Η ευρωστία του πρέμνου είναι ανάλογη του συνολικού αριθμού των βλαστών του. Ο μεγάλος -εντός φυσιολογικών ορίων- αριθμός βλαστών αυξάνει την ευρωστία, λόγω του ότι το φύλλωμα αναπτύσσεται γρηγορότερα και φωτοσυνθέτει ενεργότερα.
Η ζωηρότητα των βλαστών είναι αντιστρόφως ανάλογη του αριθμού τους. Η αύξηση των βλαστών είναι ταχύτερη όσο περιορισμένος είναι ο αριθμός αυτών και όσο μικρότερο είναι το φορτίο του πρέμνου, λόγω ανταγωνισμού των βλαστών μεταξύ τους.
Η γονιμότητα των οφθαλμών πρέμνου είναι ανάλογη της ζωηρότητας των βλαστών του. Η εντός ορίου ζωηρότητα των βλαστών δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες θρέψης των οφθαλμών, καλύτερες και περισσότερες ανθικές καταβολές και καλύτερη καρπόδεση. Σε αντίθετη περίπτωση, παρατηρείται το φαινόμενο της ανθόρροιας.
Μεγάλων διαστάσεων κληματίδες φέρουν μεγαλύτερο φορτίο. Οι μεγαλύτερων διαστάσεων κληματίδες είναι ικανές για μεγαλύτερη βλάστηση και παραγωγή.
Τα τραύματα από το κλάδεμα και η συστροφή των κληματίδων μετριάζουν την ανάπτυξη της βλάστησης. Αυτό παρατηρείται, αφού δυσχεραίνεται η διακίνηση των χυμών. Κατά το χειμερινό κλάδεμα πρέπει να γίνεται προσπάθεια περιορισμού των πολλών και μεγάλης επιφάνειας τραυμάτων.
Το αυστηρό κλάδεμα μειώνει τη γονιμότητα της γύρης. Έπειτα από πειραματικά δεδομένα, απεδείχθη ότι η αυστηρότητα του κλαδέματος δρα επί της γονιμότητας της γύρης και του βάρους των παραγόμενων σταφυλών. Ως εκ τούτου, εξηγείται η τάση ορισμένων ποικιλιών για ανθόρροια, έπειτα από αυστηρό κλάδεμα.
Η καρποφορία είναι αντιστρόφως ανάλογη της ζωηρότητας των πρέμνων. Πρέμνα που φέρουν υψηλό φορτίο παρουσιάζουν μικρότερη βλάστηση σε σύγκριση με πρέμνα που φέρουν μικρό φορτίο. Πρέμνα που παρουσιάζουν ασθενική βλάστηση έχουν τάση προς ανθόρροια.
Με κριτήριο τον επιδιωκόμενο στόχο το κλάδεμα διακρίνεται σε μόρφωσης και σε καρποφορίας.
Κλάδεμα μόρφωσης
Το κλάδεμα μόρφωσης εκτελείται κατά τα 3-4 πρώτα έτη φύτευσης του αμπελώνα. Οι σκοποί του είναι:
Να δοθεί η κατάλληλη μορφή (σχήμα) στο πρέμνο.
Να εξασφαλιστεί η άνετη κυκλοφορία και διανομή των χυμών εντός του στελέχους και των βραχιόνων, με την αποφυγή μεγάλων πληγών κατά το κλάδεμα.
Να διευκολυνθεί η εκτέλεση των διαφόρων καλλιεργητικών εργασιών και η άνετη κυκλοφορία των γεωργικών μηχανημάτων και διαφόρων εργαλείων.
Να δοθεί καλή διάταξη του φυλλώματος για να αποφευχθεί η συσσώρευση αυτών και να επιτευχθεί άπλετος φωτισμός και επαρκής αερισμός του εσωτερικού του φυλλώματος.
Να προστατευθεί η άμπελος από τις κλιματικές συνθήκες.
Να ελαττωθούν οι κίνδυνοι προσβολής ασθενειών.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
