Ρεπορτάζ: Στέλιος Καψαλάκης
Κεραυνός από την τελευταία πιθανόν βροχόπτωση χτύπησε το εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Κεφάλι.
Την εκκλησιά αυτή έκτισε το 1866 ο Γεώργιος Κανάκης κάτοικος Σίβα Πυργιωτίσσης, καταγόμενος από την Κάρπαθο.
Έχει υποστεί ζημιές στην τοιχοποιεία, αλλά και στο τέμπλο και στις ιερές εικόνες.
Το “e-mesara.gr” βρέθηκε πριν από λίγο στο Κεφάλι, απ΄ όπου και οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε…
Ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Κεφάλι
Το ακρωτήριο Λίθινο ή Κεφάλι βρίσκεται στο νοτιοδυτικότερο άκρο της οροσειράς των Αστερουσίων ορέων, έχει υψόμετρο περίπου 270 μέτρα και αποτελεί ιδιαίτερα ανεξάρτητο ορεινό όγκο. Η νότια πλευρά του βουνού είναι κάθετη προς την θάλασσα, απόλυτα δύσβατη και προξενεί δέος τόσο όταν κοιτάζει ο επισκέπτης από επάνω όσο και αυτός που βρίσκεται με βάρκα από κάτω (από την θάλασσα). Το ίδιο και η ανατολική πλευρά του βουνού, ενώ η βορεινή είναι η μισή κάθετη και κατόπιν αρχίζει πλαγιά η οποία ονομάζεται «της Αγιάς το Πλάι» και είναι γεμάτη άγριες ελιές.
Στη βορειοανατολική κάθετη πλευρά και ακριβώς στη μέση του γκρεμού βρίσκεται η σπηλιά της Κασιανής. Σ’ αυτή τη σπηλιά λέγεται ότι ασκήτεψε η ασκήτρια αγία Κασιανή αδελφή των αγίων Ευτυχίου και Ευτυχιανού και από εδώ οραματίστηκε τον αδελφό της όταν τον σκότωσαν.
Λίγο πιο κάτω από την σπηλιά βρίσκεται ένα σαρνίτσι που είναι το μισό σπηλιά και τ’ άλλο είναι κτισμένο. Το σαρνίτσι αυτό μαζεύει το χειμώνα το βρόχινο νερό και εξυπηρετεί κτηνοτρόφους και κυνηγούς.
Πιο κάτω (βόρεια) από την κορυφή του ορεινού όγκου είναι χτισμένη μια μικρή εκκλησία αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και λειτουργείται στις 6 Αυγούστου που εορτάζει η χάρη της. Την εκκλησιά αυτή έκτισε το 1866 ο Γεώργιος Κανάκης κάτοικος Σίβα Πυργιωτίσσης, καταγόμενος από την Κάρπαθο. Δίπλα ακριβώς από την εκκλησία στην δυτική πλευρά, ο ίδιος έκτισε ένα σαρνίτσι όπου μάζευαν νερό της βροχής του χειμώνα για να το χρησιμοποιούν προσκυνητές και κτηνοτρόφοι τους καλοκαιρινούς μήνες. Αντί για χρήματα η Ιερά Μονή Οδηγητρίας της οποίας αποτελεί ξωκκλήσι, έδωσε στον παραπάνω κτίστη, ένα χωράφι στο χωριό Πετροκεφάλι, στην τοποθεσία «Πέτρα». Λίγα χρόνια αργότερα το σαρνίτσι αυτό το γκρέμισαν με δυναμίτες κατόπιν εντολής του ηγουμένου της Μονής γιατί εκεί μαζευόταν τα πρόβατα του μοναστηριού να πιουν νερό και μερικοί κάτοικοι κοντινών χωριών που πήγαιναν μαζέψουν αλάτι από τις υπάρχουσες στην περιοχή αλυκές έκλεβαν τα ζώα του μοναστηριού.
Την εποχή της Τουρκοκρατίας ο Καπετάν Μιχαήλ Κουρμούλης είχε διασυνδέσεις με τα Σφακιά και είχε πει στους Σφακιανούς ότι αν κάποια φορά κινδύνευε, θα πήγαινε στο ακρωτήριο Λίθινο ή Κεφάλι. (Το ακρωτήριο αυτό είναι πολύ ευδιάκριτο από τα Σφακιά και το γνώριζαν πολύ καλά οι Σφακιανοί). Θα άναβε φωτιές με σχήμα το σημείο του σταυρού και θα πήγαιναν να τον πάρουν. Και έτσι πραγματικά έγινε. Όταν κινδύνεψε, πήγε στο Κεφάλι, άναψε φωτιές σταυροειδώς και ήλθαν οι Σφακιανοί και τον πήραν μαζί με την οικογένειά του. Έτσι έφυγαν από εκεί, από την τοποθεσία Αλυκές. Η βόρεια πλαγιά του ακρωτηρίου είχε ένα μικρό δάσος από αρτίκους και πιο κάτω βρίσκεται ένα πηγάδι που λέγεται «στου Σκανιάρη» Στην τοποθεσία αυτή (στου Σκανιάρη) βρέθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα.
Νοτιοδυτικά του ακρωτηρίου υπάρχει φάρος, ακοίμητος φρουρός των ναυτικών που παραπλέουν την περιοχή. Το 1942 οι Γερμανοί κατακτητές που είδαν την τεράστια στρατιωτική αξία του βουνού αυτού λόγω της θέσεώς του που είναι σαν μπαλκόνι πάνω από τη θάλασσα, έφτιαξαν ένα απόρθητο φρούριο στην κορυφή προς το χείλος του γκρεμού αφού την ανάσκαψαν σε αρκετό βάθος όπου και τοποθέτησαν παρατηρητήρια, επάκτια και αντιαεροπορικά πυροβόλα. Για τις ανάγκες αυτού του φρουρίου επιστράτευσαν πολλούς κατοίκους των γύρω χωρίων που άνοιξαν δρόμο με αξίνες και φτυάρια από το χωριό Σίβα μέχρι την κορυφή του Κεφαλιού μήκους 17 περίπου χιλιομέτρων.
(Απόσπασμα από το βιβλίο του Νικολάου Τσικνάκη «Ιερά Μονή Οδηγητρίας και τα παρεκκλήσια της», σελ. 116).
