Γράφει η Αθηνά Κρυοβρυσανάκη*
Σε μια ξεχωριστή και αμήχανη – θα έλεγα -στιγμή βρέθηκα συζητώντας με τη μικρή Μ., ετών 10, κάτι που μου αρέσει να κάνω με τα παιδιά. Τη ρώτησα λοιπόν για τα ενδιαφέροντά της και για το πώς γίνεται να μην επιζητά (όπως τα περισσότερα παιδιά, δυστυχώς) από τους γονείς της αντικείμενα τεχνολογίας, όπως κινητό, τάμπλετ, λάπτοπ, κτλ.
Η απάντηση της ήταν: «Από μικρή μου διάβαζαν και τώρα διαβάζω μόνη μου βιβλία, περνάω δημιουργικές ώρες με την οικογένειά μου μέσα και έξω από το σπίτι, επισκέπτομαι τους παππούδες – γιαγιάδες, πάω βόλτες με τους φίλους μου και κάνω εξωσχολικές δραστηριότητες.Δεν έχω καθόλου επαφή με τα κινητά των γονιών μου, γιατί δεν μου το επέτρεπαν κιόλας και δεν βλέπουμε πολύ τηλεόραση. Όμως, όταν μετά τα Χριστούγεννα όλοι οι συμμαθητές μου έλεγαν τι δώρα πήραν ( οι περισσότεροι κινητά, άλλοι τάμπλετ, άλλοι παιχνίδια που παίζουν στην τηλεόραση), κι εγώ τους απάντησα χαρούμενη ότι ζήτησα για δώρο ρούχα και επιτραπέζιο παιχνίδι, με κοίταξαν περίεργα. Να νιώθω άσχημα γι’ αυτό; Δεν ήξερα καν τι παιχνίδια είναι αυτά που παίζουν στα κινητά και στο λάπτοπ. Μόνο τώρα στην καραντίνα χρειάστηκε να καθίσω μαζί με τη μαμά μου στον υπολογιστή για να κάνω εργασίες, αλλά προτιμώ να παίζω έξω.»
Για ποιο λόγο να αισθάνεται «ντροπή» για τις φυσιολογικές (μέχρι τώρα) διδαχές και παραδείγματα που έχει λάβει από τον περίγυρο της; Τέτοιες περιπτώσεις παιδιών είναι δυσεύρετες στις μέρες μας. Σαφώς και η τεχνολογία έχει τα θετικά της και πρέπει να συμβαδίσουμε με αυτή. Αξίζει όμως να παραγκωνίζουμε την παιδική αθωότητα – για να μην πω και τη βρεφική – το γέλιο, τη δράση, τοποθετώντας μια οθόνη μπροστά στο παιδί χωρίς όρια και μάλιστα σε ηλικιακό στάδιο που αυτή η οθόνη ίσως εμποδίζει την ανάπτυξη του λόγου και την κοινωνικοποίησή του;
Ερχόμαστε συχνά οι εκπαιδευτικοί σε επαφή με παιδιά 6 κιόλας ετών που φέρονται σαν έφηβοι εξαιτίας των ερεθισμάτων που λαμβάνουν μέσω των προαναφερθέντων. Παρατηρούμε ότι το τραγουδάκι εκμάθησης, το παραδοσιακό παιχνίδι, το κλασικό παραμύθι δεν τους κινεί το ενδιαφέρον και αποκαλείται «βαρετό», ζητώντας συνήθως ακατάλληλα για την ηλικία τους τραγούδια και ταινίες. Έχουμε ανάγκη από παιδιά να φέρονται ως παιδιά, με χαρούμενα πρόσωπα και λερωμένα ποδαράκια από το παιχνίδι στη φύση και όχι παιδιά «βιτρίνες», με διασκέδασή τους την προσήλωση στην οθόνη.
Κάθε ηλικία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά γνωρίσματα που πρέπει να καλλιεργηθούν στο παιδί με τη φυσιολογική πορεία τους, για να μη χαθεί η αξία της παιδικότητας. Αδιαμφισβήτητα, πρωταρχικό ρόλο έχει η γραμμή που θα δοθεί μέσα από την οικογένεια διαμορφώνοντας τη συνήθεια (κατάλληλη ή ακατάλληλη) η οποία θα μεταφερθεί στον κοινωνικό περίγυρο του παιδιού. Τρόποι εκμάθησης υπάρχουν αρκεί να υπάρχει και θέληση.
* Η Αθηνά Κρυοβρυσανάκη είναι Εκπαιδευτικός
