Μια ακόμα παλιά φωτογραφία της κ. Ελένη Σημαντήρη, μας θύμισε ένα κομμάτι από την ιστορία και την παράδοση του τόπου μας…
Ο λόγος για το λόφο Κουρτοκεφάλα που βρίσκεται νότια του Ζαρού με μια φωτογραφία του 1939, από το βιβλίο του John D. Pendlebury, published (London, 1939).
Ο ερειπωμένος οικισμός Κούρτες βρίσκεται νότια του Ζαρού.
Το όνομά του προέρχεται, σύμφωνα με το frontoffice-147.dev.edu.uoc.gr από το βυζαντινό κούρτη και κώρτη και αυτό από το λατινικό cohors-tis = τόπος κλειστός, ανάκτορο, αυλή.
Στη βυζαντινή περίοδο χρησιμοποιούνταν με τη σημασία του κλειστού χώρου, μάνδρα, σηκός.
Κόρτη ήταν και βυζαντινό στρατιωτικό τάγμα και ο οικισμός ίσως υπήρξε έδρα στρατιωτικών σωμάτων.
Στην περίοδο της τουρκοκρατίας ο τούρκικος πληθυσμός κατοικούσε στις Πάνω Κούρτες ενώ ο χριστιανικός χαμηλότερα.
Σήμερα από τον οικισμό σώζονται δυο τμήματα σε ερειπιώδη κατάσταση οι Πάνω και οι Κάτω Κούρτες, ενώ από το Μεσοχώρι σώζεται μόνο ο ιερός ναός των Τριών Ιεραρχών.
Εκτός από τον αγροκτηνοτροφικό χαρακτήρα του οικισμού επιβίωνε έως και τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μια παράδοση αγγειοπλαστικής.
Ακόμα και σήμερα στις Κάτω Κούρτες σώζονται ερείπια από ένα καμίνι. Στην περιοχή νότια και δυτικά από τον τρίκορφο λόφο της Κουρτοκεφάλας έχουν βρεθεί σημαντικά αρχαιολογικά ίχνη και αρχαίοι τάφοι υστερομινωικής εποχής.
Στην ανατολική πλευρά του λόφου σώζεται σε καλή κατάσταση το υδραγωγείο που χρονολογείται τον 1ο με 2ο αιώνα μ. Χ.
Περιλαμβάνει δυο τεχνητά σπήλαια μικρών διαστάσεων.
Το πάτωμα είναι καλυμμένο στο βράχο οδηγείται σε κοντινή δεξαμενή ορθογωνικής κάτοψης.
Στην κορυφή της Κουρτοκεφάλας υπήρχε η πέτρινη καρέκλα του Μίνωα. Σύμφωνα με την παράδοση εκεί πάνω ανέβαινε και καθόταν ο βασιλιάς της Κρήτης, ατενίζοντας τοπν κάμπο της Μεσαράς.
Όμως, στη δεκαετία του 1970 αν δεν κάνω λάθος, άγνωστοι αρχαιοκάπηλοι, πιστεύοντας ότι κάτω από την καρέκλα υπήρχαν αρχαία την ανατίναξαν καταστρέφοντάς την…
Επίσης στην κορυφή του λόφου συναντάς χοχλιούς της θάλασσας μέσα στο χώμα!
Σήμερα η περιοχή μαστίζεται από την υπερβόσκιση που έχει καταστρέψει την χλωρίδα του τόπου!
