Της Μαρία Αλεξάκη*
Έπεσε η αυλαία των πανελληνίων εξετάσεων την περασμένη εβδομάδα βάζοντας τέλος στο άγχος χιλιάδων μαθητών και των οικογενειών τους σχετικά με τα θέματα των εξετάσεων και την επίδοση τους. Ωστόσο ένας νέος γολγοθάς ξεκίνησε και δεν είναι άλλος από «το γολγοθά του μηχανογραφικού».
Ξαφνικά μέσα σ’ ένα μήνα περίπου μέχρι την καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των μηχανογραφικών δελτίων τα παιδιά καλούνται ν’ ανακαλύψουν τον εαυτό τους , τα θέλω τους τις δεξιότητες τους, ν’ αποτιμήσουν την προσωπικότητα τους και να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις, επιλέγοντας σπουδές. Ας μην ξεχνάμε πως το παιχνίδι γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο από τη στιγμή που οφείλουν να συνεκτιμήσουν και την οικονομική κατάσταση της οικογένειας τους ,να ενημερωθούν για τα πολυάριθμα τμήματα των Πανεπιστημίων και των ΑΤΕΙ της χώρας, τα επαγγελματικά δικαιώματα της κάθε σχολής και πολλές ακόμα παραμέτρους.
Δυστυχώς επικρατεί στις οικογένειες η γενικευμένη άποψη : «διάβασε τώρα να γράψεις καλά και μετά βλέπουμε». Ακολουθεί λοιπόν η περιβόητη περίοδος του μηχανογραφικού και μετά από τόση ένταση και κούραση συνήθως οι έφηβοι ενεργούν σπασμωδικά, με τρόπους ανορθόδοξους μην έχοντας άλλη υπομονή . Συμβουλευόμενοι λάθος ανθρώπους, στην καλύτερη περίπτωση, προερχόμενους από το φιλικό ή και το οικογενειακό τους περιβάλλον επιλέγουν σχολές με κριτήρια ξένα προς αυτούς και χάνουν την ουσία παραβλέποντας τον εαυτό τους και τις ικανότητες τους.
Το 90% των εφήβων σήμερα αποζητούν τις επιτυχημένες καριέρες και τη σταθερότητα. Βλέπουν γύρω τους ανθρώπους επιτυχημένους επαγγελματικά, ευκατάστατους οικονομικά και με κοινωνική προβολή και ονειρεύονται να τους μοιάσουν. Επικεντρώνονται σε μια περίοδο της ζωής τους χωρίς να βλέπουν σε βάθος ,λαμβάνοντας υπόψη μονάχα επιφανειακά ερεθίσματα. Δεν λέμε όχι στις επιτυχημένες καριέρες όμως δεν πρέπει να εστιάζουμε στο δέντρο και να χάνουμε το δάσος. Διότι πίσω από την επιτυχία κρύβεται η προσπάθεια ,η υπομονή, η εμπειρία και η σκληρή δουλειά. Είναι σημαντικό να τονίζεται επίσης στους νέους ότι η εργασία δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά η συστηματική δραστηριότητα για την παραγωγή αξίας η οποία αναγνωριζόμενη από τους άλλους οδηγεί στην αποζημίωση για τον κόπο μας. Συνδέεται δε άμεσα με το βιοπορισμό του ανθρώπου και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει ν’ αγνοείται.
Πόσο διαφορετική θα ‘ταν η κατάσταση αν οι έφηβοι αντιλαμβάνονταν και εκτιμούσαν την ελευθερία της επιλογής τους και απαλλαγμένοι από ανασφάλειες , στερεότυπα και απαρχαιωμένες αντιλήψεις λάμβαναν τις αποφάσεις τους; Είναι αδιανόητο την εποχή της πληροφορίας και του διαμοιρασμού της γνώσης οι νέοι άνθρωποι να μην παίρνουν τη ζωή στα χέρια τους αλλά να την εμπιστεύονται στην τύχη.
Η προσωπική τους καθοδήγηση και ενίσχυση δεν μπορεί να διαρκεί μονάχα ένα μήνα αλλά αντιθέτως πρέπει να αρχίζει έγκαιρα με την είσοδο τους στο Λύκειο , όπου χωρίς πίεση θα ‘χουν την ευκαιρία να μάθουν πράγματα για τον εαυτό τους, να εντοπίσουν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους, να εξοικειωθούν μ’ έννοιες που σχετίζονται με τον κόσμο των επαγγελμάτων, να μάθουν να συλλέγουν πληροφορίες και να τις αξιολογούν ώστε να βρεθούν στη Γ’ Λυκείου πιο κοντά στην τελική τους απόφαση.
Μυστική συνταγή για την επιλογή επαγγελματικής σταδιοδρομίας δεν υπάρχει. Ο προβληματισμός, η κριτική σκέψη απέναντι σε τούτη τη στιγμή και η συνειδητή επιλογή βοηθούν τους εφήβους ώστε να θέτουν στόχους από νωρίς και να τους ακολουθούν. Γιατί για να μπορέσεις να πραγματοποιήσεις τους στόχους σου πρέπει πρώτα να τους γνωρίζεις..
* Η Μαρία Αλεξάκη (galexmar8@gmail.com) είναι Εκπαιδευτικός –Σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού
