Το ΟΣΔΕ είναι για πολλούς παραγωγούς η βασική «γέφυρα» προς τις ενισχύσεις. Όμως, όσο πιο εξελιγμένο γίνεται το σύστημα, τόσο πιο πολύ εξαρτάται από κάτι που μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν έλεγχε κανείς: το Κτηματολόγιο και το Βιβλίο Αγροτεμαχίων.
Τα λάθη, οι παραλείψεις και οι ασυμφωνίες στα τεμάχια είναι πλέον η Νο1 αιτία για μπλοκαρίσματα, απορρίψεις και αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στις αιτήσεις ενίσχυσης.
Τι είναι το Βιβλίο Αγροτεμαχίων και πού συνδέεται με το Κτηματολόγιο;
Το Βιβλίο Αγροτεμαχίων αποτελεί τη βάση δεδομένων του ΟΣΔΕ, όπου καταγράφονται τα αγροτεμάχια κάθε παραγωγού. Περιλαμβάνει τον μοναδικό κωδικό κάθε τεμαχίου, τη θέση του, την έκτασή του και το είδος της καλλιέργειας που φιλοξενεί. Επίσης, περιλαμβάνει τον ΑΤΑΚ, δηλαδή τον αριθμό ταυτότητας του ακινήτου, καθώς και τον ΚΑΕΚ, τον κωδικό που αντιστοιχεί στο Κτηματολόγιο, όπου αυτό εφαρμόζεται. Η διασταύρωση αυτών των στοιχείων με το Ε9 και το Εθνικό Κτηματολόγιο είναι πλέον απαραίτητη, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που η ενίσχυση συνδέεται με ιδιοκτησία ή μίσθωση.
Γιατί “μπλοκάρει” μια αίτηση ΟΣΔΕ;
1.Ο ΑΤΑΚ δεν αντιστοιχεί με την πραγματική θέση του τεμαχίου
Πρόκειται για ένα από τα πιο συχνά σφάλματα, που συνήθως οφείλονται σε λανθασμένη καταχώριση στο Ε9 ή σε περιπτώσεις αγροτεμαχίων εκτός σχεδίου, τα οποία δεν αποτυπώνονται σωστά στους επίσημους χάρτες. Η ασυμφωνία οδηγεί αυτόματα σε απόρριψη ή έλεγχο.
2.Το ΚΑΕΚ δεν ταυτίζεται με την έκταση ή τα όρια του τεμαχίου
Αυτό εμφανίζεται κυρίως σε περιοχές όπου έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κτηματογράφησης, αλλά δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες διορθώσεις στο Βιβλίο Αγροτεμαχίων. Ακόμα και μικρή απόκλιση σε εμβαδόν ή όρια μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα.
3.Το αγροτεμάχιο δεν ανήκει πλέον στον παραγωγό
Σε περιπτώσεις όπου έχει πραγματοποιηθεί πώληση, δωρεά ή μεταβίβαση και δεν έχει ενημερωθεί ο φάκελος του παραγωγού, το τεμάχιο συνεχίζει να δηλώνεται λανθασμένα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απένταξη από προγράμματα ή ακόμη και σε οικονομικές κυρώσεις.
4.Υπάρχει δήλωση τεμαχίου χωρίς επαρκή τεκμηρίωση ιδιοκτησίας ή μίσθωσης
Όταν δεν υπάρχουν ενεργά ή νομίμως καταχωρημένα συμβόλαια ή μισθωτήρια (π.χ. είναι ληγμένα ή ανύπαρκτα), το τεμάχιο θεωρείται ως «μη τεκμηριωμένο». Αυτό καθιστά την αίτηση προβληματική και συχνά απορρίπτεται εξ αρχής.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα παραγωγού από τη Λευκάδα, ο οποίος δήλωσε τρία τεμάχια, εκ των οποίων το ένα είχε μεταβιβαστεί δύο χρόνια πριν αλλά συνέχισε να εμφανίζεται στο βιβλίο του και μάλιστα συμμετείχε σε βιολογικό σχήμα. Το αποτέλεσμα ήταν απένταξη από το πρόγραμμα, επιστροφή ενίσχυσης ύψους 3.700 ευρώ και επιβολή προστίμου.
Ποια είναι η σωστή διαδρομή: Από το Κτηματολόγιο στο ΟΣΔΕ
Η διαδικασία ξεκινά με τον έλεγχο του Ε9. Αν διαπιστωθεί ότι ο ΑΤΑΚ ενός τεμαχίου λείπει ή δεν αντιστοιχεί σωστά, τότε πρέπει πρώτα να γίνει διόρθωση ή επικαιροποίηση στο taxis μέσω της εφορίας.
Στη συνέχεια, ελέγχεται ο ΚΑΕΚ μέσω της πλατφόρμας του Κτηματολογίου, κυρίως σε περιοχές όπου έχει ολοκληρωθεί η ανάρτηση ή η οριστικοποίηση των κτηματολογικών στοιχείων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αναγραφή του ΚΑΕΚ θεωρείται υποχρεωτική.
Το επόμενο βήμα γίνεται στο ΚΥΔ, όπου ο γεωπόνος ή ο αρμόδιος ελεγκτής διασταυρώνει όλα τα στοιχεία: ΑΤΑΚ, ΚΑΕΚ, είδος καλλιέργειας και ιδιοκτησιακό καθεστώς. Η πλήρης συμφωνία μεταξύ αυτών των δεδομένων είναι κρίσιμη για την ομαλή υποβολή της αίτησης.
Τέλος, αν διαπιστωθούν αποκλίσεις ή αναντιστοιχίες, πραγματοποιείται επικαιροποίηση στο Βιβλίο Αγροτεμαχίων. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει διαγραφή παλιών τεμαχίων, διορθώσεις στοιχείων ή την προσθήκη νέων, ώστε να αντικατοπτρίζεται με ακρίβεια η πραγματική κατάσταση της εκμετάλλευσης.
Κάθε λάθος ή παράλειψη σε ΑΤΑΚ, ΚΑΕΚ ή τεκμηρίωση ιδιοκτησίας μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη απένταξη από ενίσχυση, επιστροφή χρημάτων ή αποκλεισμό από μελλοντικά προγράμματα. Το ΚΥΔ μπορεί να σε βοηθήσει, αλλά η ευθύνη των στοιχείων ξεκινά από σένα. Κάνε τον έλεγχο πριν την υποβολή – όχι μετά.
Θεσμική Υποχρέωση και Επικαιρότητα: Τι λέει ο ΟΠΕΚΕΠΕ
Η σύνδεση του ΟΣΔΕ με τα επίσημα μητρώα ακινήτων αποτελεί πλέον υποχρεωτική προϋπόθεση για την επιλεξιμότητα των αγροτεμαχίων. Όπως αναφέρεται ρητά στον Ετήσιο Οδηγό Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκμετάλλευσης του κάθε έτους, κάθε δηλούμενο αγροτεμάχιο πρέπει να φέρει τον ορθό ΑΤΑΚ, όπως αυτός εμφανίζεται στο Ε9 του ιδιοκτήτη, με πλήρη ταύτιση των γεωγραφικών και περιγραφικών στοιχείων.
Η οδηγία επισημαίνει ότι «ο ΑΤΑΚ του Ε9 αποτελεί μοναδικό αναγνωριστικό στοιχείο ακινήτου και είναι υποχρεωτική η δήλωσή του για την τεκμηρίωση της ιδιοκτησίας ή μίσθωσης». Σε περιπτώσεις περιοχών με ενεργό Κτηματολόγιο, η προσθήκη του ΚΑΕΚ είναι εξίσου απαραίτητη, με σύμφωνη απεικόνιση στους επίσημους χάρτες του Ελληνικού Κτηματολογίου.
Η μη ταύτιση μεταξύ των δεδομένων του Ε9, των γεωχωρικών στοιχείων στο Κτηματολόγιο και των καταχωρίσεων στο ΟΣΔΕ μπορεί να οδηγήσει σε απόρριψη της αίτησης, επιστροφή ενισχύσεων ή αποκλεισμό από προγράμματα, όπως προβλέπεται και στις ετήσιες εγκυκλίους εφαρμογής της ΚΑΠ.
Τι να προσέξει ο παραγωγός – μικρός οδηγός
Απόφυγε να δηλώσεις τεμάχιο που δεν διαθέτει ενεργό ΑΤΑΚ ή δεν έχει καθορισμένο και ορατό ΚΑΕΚ, όπου αυτό απαιτείται. Αν καλλιεργείς σε νοικιασμένο αγροτεμάχιο, βεβαιώσου ότι η μίσθωση είναι σε ισχύ και έχει δηλωθεί σωστά στο taxis. Παράλληλα, ενημερώσου αν η περιοχή σου έχει ενταχθεί στο Εθνικό Κτηματολόγιο, ώστε να γνωρίζεις αν απαιτείται η καταχώριση ΚΑΕΚ. Πριν προχωρήσεις στην οριστικοποίηση της δήλωσής σου, απευθύνσου στο ΚΥΔ και ζήτησε να ελεγχθούν όλα τα στοιχεία, ώστε να προλάβεις λάθη που μπορεί να κοστίσουν.
Ο φάκελος του αγρότη ξεκινά απ’ το χωράφι – και καταλήγει στο Κτηματολόγιο
Σήμερα, η γεωργική εκμετάλλευση δεν φαίνεται μόνο με φωτογραφίες ή καλλιέργειες στο χωράφι. Φαίνεται και στον χάρτη, στους αριθμούς, στα επίσημα έγγραφα. Για να παραμείνεις δικαιούχος και ενεργός, πρέπει να είσαι ακριβής, ενημερωμένος και σε επαφή με τις εξελίξεις. Η δήλωση ΟΣΔΕ είναι η σφραγίδα της «νομιμότητας» της εκμετάλλευσής σου – και κάθε λεπτομέρεια μετράει.
Πριν το επόμενο ΟΣΔΕ – Ο ρόλος σου και ο ρόλος του ΚΥΔ
Μην περιμένεις την τελευταία στιγμή για να ανακαλύψεις ότι κάτι δεν «κολλάει». Ο έλεγχος των στοιχείων σου – από το Ε9 και το Κτηματολόγιο, μέχρι το Βιβλίο Αγροτεμαχίων – είναι μια διαδικασία που πρέπει να ξεκινά πολύ πριν την υποβολή της αίτησης. Ο γεωπόνος ή ο υπεύθυνος του ΚΥΔ μπορεί να σε καθοδηγήσει, αλλά όχι να διορθώσει καθυστερημένα λάθη που προέρχονται από ελλιπή ή λανθασμένα έγγραφα. Αν δεν έχεις επικαιροποιήσει το Ε9, αν δεν έχεις δηλώσει την πώληση ενός τεμαχίου ή αν προσκομίσεις μισθωτήρια εκτός ισχύος, τότε η ευθύνη βαραίνει εσένα – όχι τον φορέα.
Το ΚΥΔ είναι εργαλείο, όχι ασπίδα. Δεν λειτουργεί ως σωσίβιο για πρόχειρες δηλώσεις, αλλά ως συνεργάτης που χρειάζεται σωστά και έγκυρα δεδομένα για να μπορέσει να σε εξυπηρετήσει. Το ΟΣΔΕ, σήμερα, δεν είναι απλή καταχώριση. Είναι η αντανάκλαση της ακρίβειας, της νομιμότητας και της συνέπειάς σου ως παραγωγός.
Συχνές Ερωτήσεις
Δεν βρίσκω τον σωστό ΑΤΑΚ. Τι κάνω;
Ελέγχω το Ε9 του ιδιοκτήτη. Αν δεν έχει δηλωθεί σωστά το ακίνητο, χρειάζεται τροποποίηση μέσω taxis ή Κτηματολογίου.
Το τεμάχιο μου είναι σε περιοχή χωρίς Κτηματολόγιο. Πρέπει να δηλώσω ΚΑΕΚ;
Όχι. Ο ΚΑΕΚ είναι υποχρεωτικός μόνο για περιοχές που έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Κτηματολόγιο.
Δηλώνω τεμάχιο που έχω πολλά χρόνια, αλλά δεν έχω συμβόλαιο. Μπορώ;
Όχι χωρίς νόμιμο έγγραφο τεκμηρίωσης (συμβόλαιο ή ενεργό μισθωτήριο), ακόμη κι αν “παραδοσιακά” δηλωνόταν έτσι.
Τι γίνεται αν δηλώσω λάθος ΚΑΕΚ ή ΑΤΑΚ;
Μπορεί να απορριφθεί η αίτηση, να κοπούν ενισχύσεις ή να ζητηθεί επιστροφή ποσών. Οι διορθώσεις είναι περιορισμένες.
Πώς ξέρω αν πρέπει να ενημερώσω το Βιβλίο Αγροτεμαχίων;
Αν έχει γίνει πώληση, μεταβίβαση, αλλαγή χρήσης ή λάθος σε προηγούμενες δηλώσεις, απαιτείται έλεγχος και πιθανή τροποποίηση.
Πηγή: agrotypos.gr
