Γράφει ο Γιάννης Δρ. Κρουσανιωτάκης
Η Γέργερη, κεφαλοχώρι της Πάνω Ρίζας, πριν το 1821,σύμφωνα με την απογραφή Χουρμούζη, είχε 200 χριστιανικές οικογένειες, 3 μουσουλμανικές, 5 εκκλησίες και 7 ελαιοτριβεία. Το 1832 με την απογραφή που διενήργησε ο Μουσταφά πασάς με εντολή του Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου, για την Κρήτη, η Γέργερη έχει 55 μόνο χριστιανικές οικογένειες και μία μουσουλμανική, ενώ έχει πλέον μία μόνο εκκλησία και 2 ελαοτριβεία.
Η τεράστια αυτή μείωση του πληθυσμού ήταν αποτέλεσμα της σκληρότητας των συνθηκών της ζωής, των βιαιοπραγιών των κατακτητών και των συχνότατων επιδρομών.
Μία από τις επιδρομές των Τούρκων στη Γέργερη με πολλούς νεκρούς, ήταν στις 25 του Μάρτη του 1828. Πλήθος Τούρκων ,έκανε επίθεση κατά της Γέργερης.
Χτύπησαν την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Χριστού –Εισόδια της Θεοτόκου (είναι δίκλιτος ναός) κατά την ώρα της θείας λειτουργίας που εκκλησιαζόταν 50 περίπου άτομα.
Μπήκαν μέσα στην εκκλησία σκότωσαν 12 Χριστιανούς και έσφαξαν τον παπα-Γιώργη Κυριακίδη πάνω στην Αγία Τράπεζα. Επίσης πήραν αιχμάλωτες 5 γυναίκες.
Οι υπόλοιποι εκκλησιαζόμενοι πολεμώντας με τα μαχαίρια τους, κατάφεραν να βγουν έξω και να σωθούν.
Αυτό το γεγονός μας υπενθύμιζε κάθε χρόνο ο μακαριστός εφημέριος της Ενορίας Γέργερης παπα- Σπύρος.
Στο τέλος της λειτουργίας, την ημέρα του Ευαγγελισμού, έβγαινε στην ωραία πύλη και όπως ήταν μεγαλόπρεπος και επιβλητικός, με βροντερή φωνή, με το δικό του ξεχωριστό τρόπο, περιέγραφε τα γεγονότα.
Εμείς παιδιά τότε, ακούγαμε με μεγάλη προσοχή την τοπική μας ιστορία και βλέπαμε, αν και μικροί, ότι δεν υστερεί ο τόπος μας σε ιστορικά γεγονότα παρότι δεν τα ανέφεραν τα σχολικά βιβλία.
Πέρασαν 174 χρόνια από τότε και την 25η Μαρτίου του 2002 ο Δήμος Ρούβα με μια λιτή αλλά μεγάλης σπουδαιότητας εκδήλωση,τίμησε τους δεκατρείς εθνομάρτυρες. Εκτός από την επιμνημόσυνη δέηση και τον πανηγυρικό της ημέρας που εκφώνησε ο τότε δήμαρχος κ.Φανούριος Οικονομάκης,έγιναν και τα αποκαλυπτήρια τρισδιάστατου χάλκινου έργου,στο οποίο απεικονίζονται τα πρόσωπα των σφαγιασθέντων.
Τον Ιούλιο του 2012 με μια λαμπρή τελετή, παρουσία των Μητροπολιτών Γορτύνης και Αρκαδίας Μακαρίου και του συγχωριανού μας Μητροπολίτη Αυστρίας Ουγγαρίας και Μέσης Ευρώπης Αρσενίου, ανακοινώθηκε η έναρξη των απαιτούμενων διαδικασιών για την τιμή των σφαγιασθέντων. Του Ιερέα Γεωργίου Κυριακίδη και των 12 κατοίκων της Γέργερης, ως Νεομαρτύρων και για την εγγραφή τους στο Αγιολόγιο.
Η 26η Απριλίου 2015,Κυριακή των Μυροφόρων, ήταν ξεχωριστή μέρα για το χωριό μας. Ημέρα εορτασμού, καθιέρωσης της Ιερής μνήμης και ο καθαγιασμός της Ιερής εικόνας του Νεομάρτυρος Γεωργίου Πρεσβυτέρου και των συν αυτόν δώδεκα νεομαρτύρων της Γέργερης. Το τελετουργικό έγινε στον ιστορικό ναό, παρουσία των Μητροπολιτών Γορτύνης και Αρκαδίας Μακαρίου, του Μητροπολίτου Ρόδου, Κυρίλλου και του Μητροπολίτου Αυστρίας-Ουγγαρίας και Μέσης Ευρώπης Αρσενίου. Έτσι, για τη θυσία τους δικαίως ανακηρύχθηκαν μάρτυρες, με τη μνήμη τους να εορτάζεται την Κυριακή των Μυροφόρων κάθε έτους.
Αυτά για να μην ξεχνάμε τις ρίζες μας,για να θυμόμαστε τους αγώνες και τις θυσίες των προγόνων μας και να μαθαίνουν τα παιδιά μας την τοπική μας ιστορία.
