Δοξάστηκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διευκολύνοντας, τον Ιανουάριο του 1945, τα μέγιστα, τα συμμαχικά στρατεύματα να διαβούν ταχύτατα τον ποταμό Ρήνο, έσχατο αλλά και πιο ισχυρό εμπόδιο στην πορεία προς το Βερολίνο και την ολοκληρωτική συντριβή της ναζιστικής Γερμανίας. Ήταν τέτοια η σημασία της, που ανάγκασε τον στρατάρχη Μοντγκόμερι να παραδεχθεί ότι «χωρίς την γέφυρα Μπέλεϋ δεν θα είχαμε κερδίσει τον πόλεμο». Σε χρόνο ρεκόρ, το συμμαχικό μηχανικό έστηνε εκείνες τις δύσκολες ώρες δεκάδες σπονδυλωτές γέφυρες Μπελεϋ για να διαβεί όχι μόνο το ένοπλο ανθρώπινο δυναμικό, αλλά ακόμα και άρματα βάρους … εξήντα τόνων, επιταχύνοντας την συντριβή και την κατάρρευση της Βέρμαχτ.
Υπερβολική ή όχι η παραδοχή του Βρετανού στρατηγού, η μεταπολεμική πορεία της σπονδυλωτής γέφυρας, μοναδικού επιτεύγματος της στρατιωτικής μηχανικής, την καθιστά αξεπέραστη ακόμα και σήμερα. Όχι, μόνο, σε πολεμικές συγκρούσεις αλλά και σε φυσικές καταστροφές, με πρόσφατο παράδειγμα τις πλημμύρες στην Θεσσαλία, όπου μια τέτοια γέφυρα συνδέει και πάλι το οδικό δίκτυο Βόλου και Νοτίου Πηλίου που κατέρρευσε με την καταιγίδα.
Η συγκεκριμένη γέφυρα Μπέλεϋ τοποθετήθηκε μόλις μέσα σε τριάντα ώρες από κλιμάκιο της Μονάδας Μελετών και Κατασκευών του Γενικού επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), στο σημείο όπου κατέρρευσε η προηγούμενη γέφυρα, ενώ οι ένοπλες δυνάμεις εμφανίζονται έτοιμες να εγκαταστήσουν και άλλες, αν και όπου χρειαστεί.
Οι γέφυρες Μπέλεϋ φέρουν το όνομα του δημιουργού τους, του Βρετανού μηχανικού Ντόναλντ Μπέλεϋ (Donald Bailey), που κάνοντας το χόμπι του πραγματικότητα και ξεκινώντας να φτιάχνει μοντέλα γεφυρών, κατάφερε να δημιουργήσει μια γέφυρα, που στηνόταν γρήγορα, είχε υψηλή αντοχή για να τη διαβαίνουν τανκς και έγινε πολύ δημοφιλής στον βρετανικό και τον αμερικανικό στρατό.
Μοιάζει με παζλ τύπου LEGO
Η όλη κατασκευή μοιάζει με ένα μεγάλο παζλ τύπου LEGO καθώς τα κομμάτια είναι έτοιμα και στήνονται. Αρχικά κατασκευάζεται στη μία πλευρά ενός ποταμού ένας πρόβολος, εκείνο δηλαδή το τμήμα που προηγείται της γέφυρας. Μόλις αυτό γίνει, με τέτοιο τρόπο ώστε η κατασκευή να μην βυθίζεται στο άνοιγμα, αυτή ωθείται προς την απέναντι πλευρά και όταν πια φτάσει εκεί, αποσυναρμολογείται ο πρόβολος και η γέφυρα είναι έτοιμη.
Σε ό,τι αφορά τη διαχρονική παρουσία των γεφυρών Μπέλεϋ στην Ελλάδα, οι πρώτες άρχισαν να στήνονται στα τέλη της δεκαετίας του ’40 στις περιοχές της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας, όπου λόγω μορφολογίας του εδάφους και της ύπαρξης μεγάλων ποταμών, οι ανάγκες ήταν μεγαλύτερες. Οι γέφυρες έπαιξαν ρόλο και στις πολεμικές επιχειρήσεις, καθώς μετά την ανατίναξη της σιδηροδρομικής και της οδικής γέφυρας στον ισθμό της Κορίνθου από τους Γερμανούς το 1944, η οδική γέφυρα ανακατασκευάστηκε το 1947 από τη Σχολή Μηχανικού του Ελληνικού Στρατού με υλικό τύπου Μπέλεϋ.
Σήμερα σε όλη τη χώρα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου εκατό γέφυρες Μπέλεϋ, ενώ το υλικό από το οποίο φτιάχνονται πλέον οι γέφυρες αυτές έχει εκσυγχρονιστεί και από τον βαρύ χάλυβα χρησιμοποιούνται πλέον νέες, ελαφρύτερες μορφές υλικού από αλουμίνιο, με ευκολότερες συνδέσεις και υποστήριξη από μηχανήματα που επιταχύνουν και διευκολύνουν την τοποθέτηση.
Οι γέφυρες Μπέλεϋ εξακολουθούν να αποτελούν μια άμεση και αξιόπιστη λύση σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, καθώς εκτός από την περίπτωση της νέας γέφυρας στα Καλά Νερά, έχουν χρησιμοποιηθεί αρκετές φορές μετά από σφοδρές πλημμύρες και σε περιοχές με άμεσες και επιτακτικές ανάγκες αποκατάστασης της κυκλοφορίας.
ΦΩΤΟ: Παραχωρήθηκε το 2020 στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Διεύθυνση Μηχανικού του Γενικού Επιτελείου Στρατού από το αρχείο της, στο πλαίσιο σχετικού ρεπορτάζ
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
