Γράφει ο Γιώργος Μαμάκης*
Υπάρχει κάτι το ιδιαίτερο στα Μάταλα!
Κάτι μοναδικό!
Το αντιλαμβάνεσαι μονάχα όταν σταθείς μέσα στις σπηλιές και αγναντέψεις την άδεια πια παραλία κατά μήκος του παραθαλάσσιου χωριού.
Το αντιλαμβάνεσαι μονάχα αν διαβάσεις το αυθεντικό σύνθημα απέναντι, στον τοίχο του λιμανιού «Today Is Life. Tomorrow Never Comes».
Οι πρώτοι που πήγαν εκεί, και έμειναν στις σπηλιές, ήταν μπήτνικς, γύρω στα 1965. Μετά, το 1967, πηγαίνουν και χίπις.
Γυρνώντας το χρόνο πίσω, θα δούμε τους ανθρώπους της νεολιθικής εποχής να δημιουργούν τις σπηλιές αυτές, τους Ρωμαίους να τις χρησιμοποιούν σαν νεκροταφείο και τα παιδιά των λουλουδιών τη δεκαετία του ’60 να κατοικούν σε αυτές…
Έμεναν εκεί (μικρές παρέες, ζευγάρια, ακόμη και οικογένειες) σαν πρωτόγονοι, χωρίς ανέσεις.
Οι γνωστοί ως χίπις ή φρικιά για τους ντόπιους με το ατημέλητο μακρύ μαλλί, τα πολύχρωμα φουλάρια, τα φαρδιά ρούχα και τα μικρά στρογγυλά γυαλιά αναζητούσαν την κοινωνική και ηθική ελευθερία και κάτι διαφορετικό από τον συμβατικό αστικό τρόπο ζωής.
Αν και (οι περισσότεροι από τους χίπις) είχαν σπουδαία παιδεία και αξιοζήλευτες γνώσεις, δεν ήθελαν να έχουν καμία επαφή με τον μίζερο, ανιαρό, καταναλωτικό τρόπο ζωής.
Έμεναν, τον χειμώνα με παρδαλά, μπήτνικα ή freak ρούχα, μερικοί με προβιές, και το καλοκαίρι ημίγυμνοι (μερικοί μες στις σπηλιές και γυμνοί), επιδιώκοντας να γίνουν Πρωτόπλαστοι, «Children of God» να ενωθούν με την Μητέρα Φύση.
Η άνοιξη του 1970, είναι το τελευταίο συγκλονιστικό χαμόγελο της Ουτοπίας, της ψυχεδελικής δηλαδή παροικίας των χίπιδων, στις σπηλιές των Ματάλων.
Στο τέλος εκείνης της Άνοιξης, το Χαμόγελο θα γίνει Κραυγή, πρώτα στην Αμερική και μετά στην Ελλάδα.
Αλλά πριν την κραυγή, πριν την μεγάλη φασιστική καταιγίδα, θα επικρατήσει μια γλυκιά νηνεμία.
Στα Μάταλα θα ανθίσει ένας έρωτας που θα μείνει για πάντα στην ροκ ιστορία!
Είναι ο έρωτας της Joni Mitcell και του Κάρεϋ, ενός χίπι που ζούσε εκεί.
Αυτός ο έρωτας αποτελεί έναν από τους ομορφότερους μύθους του ροκ και γέννησε ένα πανέμορφο λουλουδένιο παιδί, το τραγούδι Carey… The wind is in from Africa
Όσο κι αν στη συνέχεια ο καπιταλισμός από το κίνημα του χιπισμού δημιούργησε μια καινούρια αγορά με λουλουδάτα και πολύχρωμα προϊόντα, το κατόρθωμα αυτών των νέων ανθρώπων ήταν να δημιουργήσουν μια μικρή αταξική κοινωνία, χωρίς ιεραρχίες και με πραγματική ελευθερία σε μια κουκκίδα στο χάρτη, στα νότια της Κρήτης, όπου όλοι κάθονταν γύρω από την ίδια φωτιά, με το ίδιο ποτό και το ίδιο τσιγάρο, αφήνοντας για πάντα την αύρα της ελευθερίας στην περιοχή…
Με αυτές τις σκέψεις και αναζητώντας στις σπηλιές, τη θάλασσα και τις ταβέρνες που έμειναν εκεί από «τότε», τις σπίθες του παλιού μύθου, βρεθήκαμε στο ιστορικό πια μικρό ψαροχώρι του δήμου Φαιστού, στη νότια ακτή του νομού Ηρακλείου.
Είμαστε στο μέρος όπου νέοι από όλο τον κόσμο έψαξαν την «ουτοπία» και που μετά την συζήτηση και το τραγούδι με την κιθάρα, έπεφταν ευτυχείς στη θάλασσα.
Ένα ταξίδι στο χρόνο!
Η υπό αποχώρηση παλαιά γενιά θυμάται θολά τις υπερατλαντικές πτήσεις, τα οτοστόπ, τα παλιά λεωφορεία με τις αποσκευές στοιβαγμένες στην οροφή των γέρικων οχημάτων, για να φτάσει κανείς στο πρωτόγονο, ιστορικό μέρος στη μέση του πουθενά.
Με λίγα χρήματα και ελάχιστα υπάρχοντα, κακοποιημένα σακίδια και κεφάλια γεμάτα ιδέες, οι προσκυνητές ήταν σίγουροι για ένα μόνο πράγμα: Η ζωή στα Μάταλα θα ήταν καλύτερη και ευτυχισμένη, απλώς και μόνο επειδή θα ήταν απλούστερη!
* Ο Γιώργος Μαμάκης είναι Δάσκαλος και πρώην Σχολικός Σύμβουλος Π. Ε. στο Λασίθι
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
