Εργασία της Μανόλης Μανούτσογλου, καθηγητής στη Σχολή Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης, για το Ασκληπιείο στη Λέντα, της οποίας η ‘μαγιά’ δόθηκε στο δεύτερο συνέδριο για τα Αστερούσια (2019)
Παραθέτω μια άκρως επιστημονική μεν αλλά απλή και κατανοητή εργασία για το Ασκληπιείο στη Λέντα, τα αρχικά δεδομένα της οποίας κοινοποιήθηκαν στο δεύτερο συνέδριο για τα Αστερούσια. Αυτή είναι μια προσπάθεια για ενημέρωση κάθε εργασίας και επιστημονικής τεκμηρίωσης που μετά από κρίση έχει δημοσιευτεί σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό. Θεωρώ ότι τα δεδομένα αυτά δεν πρέπει να μένουν “εγκλωβισμένα” στο ενδιαφερόμενο “ιερατείο” μόνο της επιστημονικής κοινότητας αλλά δεν διαχέονται και σε ενεργούς και συμμετέχοντες πολίτες. Πέρα από την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας μέσα από τα πολύ ενημερωτικά και ενδιαφέροντα Συνέδρια που οργανώνει, τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει, χωρίς καμμία χρηματοδότηση, χρησιμοποιήθηκαν για να στοιχειοθετήσουν επιστημονικά την ανάγκη της προστασίας της «ιερής πηγής» του Ασκληπιείου στη Λέντα, που λειτούργησε για χιλιετίες, αλλά η μη ισορροπη διαχείριση των υδάτων της περιοχής την στέρεψε . Γνωρίζω ότι έχεις μια ευρύτερη λίστα αποδεκτών που πιθανώς να ενδιαφέρονται για τα δρώμενα στην Κρήτη. Δεν θέλω να εκμεταλλευτώ τη λίστα σου για αυτό το στέλνω σε σένα με την παράκληση να προωθήσεις αυτό το μήνυμα σε όποιον/α πιθανώς θεωρείς ότι μπορεί να τον ενδιαφέρει. Για όσους και όσες ενδιαφέρονται μπορούν να βρουν την εργασία, να διαβάσουν ή να την κατεβάσουν στον επόμενο σύνδεσμο που είναι δωρεάν https://doi.org/10.3390/geosciences14030056
Παραθέτω την περίληψη της εργασίας στα Ελληνικά:
Περίληψη : Ιερά αφιερωμένα στον Ασκληπιό Ιδρύθηκαν και λειτούργησαν για σχεδόν χίλια χρόνια σε διάφορες ελληνικές και ρωμαϊκές πόλεις σε όλη την περιοχή της Μεσογείου. Του Ασκληπιείου στον Λέντα (παλαιότερα γνωστός και ως αρχαία Λεβήνα) στην Κρήτη ήταν διάσημο για την τροφοδοσία νερού από μια ιερή πηγή. Στην αρχαία λοιπόν Λεβήνα, το Λεβιναίο ήταν ένα διάσημο κέντρο υδροθεραπείας, φυσιοθεραπείας και ψυχιατρείο.
Στην παρούσα εργασία, ο στόχος μας είναι να αξιολογήσουμε την υδροχημική κατάσταση αυτής της ιερής πηγής που κατέχει εξέχουσα θέση στις αρχαιολογικές και ιστορικές μελέτες. Πιο συγκεκριμένος στόχος της παρούσας μελέτης είναι: Αρχικά, να παρουσιάσουμε εποπτικά στοιχεία (αρχαιολογικά, γεωλογικά, υδροχημικά) μιας περιοχής που αποτέλεσε πρότυπο διαχείρισης υδάτινων πόρων για πολλούς αιώνες, προσφέροντας θεραπευτικό έργο. Ο δεύτερος στόχος είναι να παρουσιαστούν και να συγκριθούν τα υδροχημικά δεδομένα του τελευταίου αιώνα, δηλαδή από το 1915 έως το 2021. Ο τρίτος στόχος είναι η ανάδειξη και η προειδοποίηση για μια αρχική διείσδυση αλμυρού νερού ( υφαλμύρινση ) στην περιοχή κατά μήκος της ακτής της Λέντα . Ο τέταρτος στόχος είναι να προταθεί μια εναλλακτική και βιώσιμη μορφή διαχείρισης των υδάτινων πόρων στην περιοχή, η οποία απαιτεί τη μελέτη και την ορθολογική χρήση των σποραδικών μικρών πηγών νερού στην περιοχή.
Η μελέτη μας επικεντρώνεται σε μια βασική υδροχημική ανάλυση του νερού των πηγών και της γεωτρήσεως στα υπολείμματα του Λεβιναίου στην περιοχή του Λέντα, και τη σύγκρισή τους με τα λιγοστά ιστορικά δεδομένα του νερού της ιερής πηγής, με στόχο την ερμηνεία της, στο αντίτυπο των αλλαγών. στους υδατίνους πόρους των πηγών, που συνέβησαν τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω του αστικού εκσυγχρονισμού. Τα αποτελέσματα μας αναδεικνύουν (i) ορατές διακυμάνσεις στη χημική σύσταση της γεωτρήσεως, (ii) ουδέτερο έως αλκαλικό pH στα νερά της γεωτρήσεως και αλκαλικό pH στα νερά των πηγών, (iii) μη ανιχνεύσιμο αρσενικό στο νερό της γεωτρήσεως του. τα ιστορικά δεδομένα του νερού της πηγής του Λέντα, (iv) χαμηλές τιμές διαλυμένου ραδονίου στο νερό της γεωτρήσεως του Λέντα και στο νερό της πηγής Κεφαλόβρυσα και (v) μια διαχρονική σταθερή και υποθερμική φύση του νερού τόσο της ιερής πηγής της γεωτρήσεως του Λέντα. , όσο και της πηγής της Κεφαλόβρυσα.
Τα καταγεγραμμένα ιστορικά δεδομένα, από το 1915 έως το 1957 της απουσίας ουσιαστικής ανθρωπογενούς δραστηριότητας στην περιοχή, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τιμές αναφοράς ( επίπεδα φυσικού υποβάθρου , NBLs) για την περιοχή της Λέντα. Τα ευρήματά μας αναδεικνύουν την ανάγκη μέσω της βιώσιμης διαχείρισης να ξαναδοθεί στην ιερή πηγή της Λέντας η αρχική της μορφή, με επαναλειτουργία της με τρεχούμενο νερό και να διορθώσουμε εκ νέου τις ευεργετικές θεραπευτικές της επιδράσεις/ιδιότητες .
