H καλλιέργεια της ελιάς στη Κρήτη ενδείκνυται, καθώς ταιριάζει στις κλιματικές και εδαφικές συνθήκες, ενώ μπορεί να είναι παραγωγική ακόμα και όταν δεν αρδεύεται. Ωστόσο, για να έχει υψηλή παραγωγή απαιτεί εξασφάλιση ικανοποιητικής υγρασίας, ιδιαίτερα κατά την ξηρή περίοδο του καλοκαιριού. Η άρδευση της ελιάς, όταν γίνεται ορθά, επιδρά θετικά στην άνθιση και την καρπόδεση, ενώ συμβάλλει στη μείωση  της ετήσιας εναλλαγής μεγάλης και μικρής καρποφορίας, διατηρώντας παράλληλα την ελαιοπεριεκτικότητα σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Τα ιδιαίτερα κρίσιμά στάδια της ελιάς, σε ετήσια βάση, ως προς τις υδατικές ανάγκες της είναι τα εξής:

• Λίγο πριν και έως την άνθιση (Μάρτιος-Μάιος). Την περίοδο αυτή η άρδευση είναι απαραίτητη, προκειμένου να έχουμε καλύτερη ανάπτυξη ανθέων , καλύτερη καρπόδέση και βλάστηση.
• Από την καρπόδεση έως τη σκλήρυνση του πυρήνα (Μάιος-Ιούνιος), που αποτελεί περίοδο έντονης ανάπτυξης του καρπού.
• Από την ελαιοποίηση έως τη συγκομιδή του καρπού (Αύγουστος – Σεπτέμβριος ή έως τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου), µε σκοπό την αύξηση της περιεκτικότητας σε λάδι και τη μεγαλύτερη τελική ανάπτυξη της σάρκας του καρπού.
• Οι μικρότερες απαιτήσεις σε νερό που έχει η ελιά είναι από το στάδιο σκλήρυνσης του πυρήνα (περίπου τον Ιούλιο) έως και το τέλος Αυγούστου, στο στάδιο αυτό δεν υπάρχει σχεδόν καμία επίδραση στην παραγωγή και επομένως μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε ή να διακόψουμε την εφαρμογή νερού

H υπερβολική  άρδευση στο σύνολο της αρδευτικής περιόδου είτε σε μεμονωμένες εφαρμογές (ποτίσματα) είναι καθοριστικός παράγοντας εμφάνισης  ασθενειών, αύξησης των ζημιών  από τον δάκο,  συσσώρευσης αλάτων, απώλειας αζώτου και άλλων θρεπτικών συστατικών και ανάπτυξη ζιζανίων. Επιπρόσθετα, ποιοτικά χαρακτηριστικά του ελαιόλαδου επηρεάζονται αρνητικά από την υπερβολική άρδευση. Άρα όταν η άρδευση της ελιάς γίνεται εμπειρικά χωρίς επιστημονική καθοδήγηση έχει ως αποτέλεσμα αφενός τη σπατάλη των υδατικών πόρων και αφετέρου τον κίνδυνο απώλειας της παραγωγής.

Ελλειµµατική άρδευση & βέλτιστη παραγωγή

Σε περίπτωση μειωμένης  διαθεσιμότητας νερού (ξηρές περίοδοι), θα πρέπει να εφαρμόζεται ελλειµµατική άρδευση. Ελλειμματική άρδευση σημαίνει μείωση της αρδευτικής δόσης σε ποσοστό που εξαρτάται από την καλλιέργεια και το στάδιο ανάπτυξης. Πρακτική που όταν εφαρμόζεται στο κατάλληλο στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας όχι μόνο δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην απόδοση της καλλιέργειας αλλά δύναται να βελτιώσει ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών και του παραγόμενου ελαιόλαδου. Η ελλειµµατική άρδευση δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση μείωση της παραγωγής, αλλά εφαρμογή της κατάλληλης ποσότητας νερού στα στάδια κατά τα οποία η καλλιέργεια χρειάζεται οπωσδήποτε νερό. Με τον τρόπο αυτόν, πετυχαίνουμε βέλτιστη παραγωγή εξοικονομώντας ταυτόχρονα και νερό.

Εφαρμόζοντας ελλειµµατική άρδευση, οι αρδευτικές ανάγκες στα αναπτυγμένα ελαιόδεντρα μπορούν να μειωθούν  στις ενδεικτικές τιμές των 120-160 m3/στρέμμα/έτος.

Οι ποσότητες άρδευσης αποτελούν μια εκτίμηση και αυτό γιατί η ακρίβεια στη δόση και τη συχνότητα άρδευσης καθορίζονται µε βάση τα μετεωρολογικά στοιχεία της κάθε περιοχής, τον τύπο του εδάφους (ελαφρύ, μέσο, βαρύ), την ηλικία των ελαιόδεντρων και τον χρόνο της προηγούμενης άρδευσης. Παράλληλα η εφαρμογή στάγδην άρδευσης, καθώς και η  ετήσια συντήρηση του δικτύου άρδευσης μπορούν να βελτιστοποιήσουν τη χρήση του νερού άρδευσης κυρίως σε περιοχές µε μειωμένη διαθεσιμότητα νερού.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να παρακολουθείται τα Δελτία Άρδευσης που  εκδίδονται σε εβδομαδιαία βάση (ημέρα Πέμπτη), για όλη την αρδευτική περίοδο από το Ινστιτούτο Ελιάς Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, και αναρτώνται στην ιστοσελίδα: https://www.crete.gov.gr/deltia-ardeysis-2024/.

Η Πολιτική Προστασία Περιφέρειας Κρήτης, ενόψει της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου 2022 και προς αποτροπή πρόκλησης πυρκαγιάς, ενημερώνει για τις ισχύουσες Πυροσβεστικές Διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες:

Α. για τον καθαρισμό των ακάλυπτων χώρων:

οι πολίτες έχουν υποχρέωση μέχρι την 30η Απριλίου 2022 να προβούν

• σε καθαρισμό ιδιοκτησιών που βρίσκονται εντός σχεδίων και οικισμών,
• σε υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών,
• σε κλάδεμα της κόμης των δέντρων και
• σε απομάκρυνση τυχόν άλλων εύφλεκτων υλικών.

Σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεώσεων αυτών, προβλέπεται η διαδικασία αυτεπάγγελτου καθαρισμού από τον οικείο Δήμο και η επιβολή κυρώσεων και πρόστιμων, σύμφωνα με τον  Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.

Β. για το κάπνισμα μελισσών, θερμές εργασίες και χρήση ψησταριών:

Απαγορεύεται το κάπνισμα σε κυψέλες μελισσών, η εκτέλεση θερμών εργασιών και η χρήση ψησταριών  από 1η Μαΐου έως και την 31η Οκτωβρίου εκάστου έτους, σε ημέρες που ο δείκτης επικινδυνότητας του Ημερήσιου Χάρτη πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς είναι  3 , 4  ή 5 (κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο αντίστοιχα).

Γ. για τα εύφλεκτα υλικά ή ουσίες:

Απαγορεύεται η απόρριψη ή φύλαξη εύφλεκτων υλικών ή ουσιών, εντός δασών ή δασικών εκτάσεων ή και σε απόσταση μικρότερη των τριακοσίων (300) μέτρων απ’ αυτές.

Δ. για την καύση χορτολιβαδικών εκτάσεων & βοσκοτόπων

Απαγορεύεται η καύση χορτολιβαδικών εκτάσεων και των βοσκοτόπων. Επιτρέπεται μόνο κατόπιν άδειας της αρμόδιας κατά περίπτωση Υπηρεσίας ή Φορέα (όπως Δασική Υπηρεσία, Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου, κ.λπ.).

Ε. για την καύση υπολειμμάτων καλλιέργειας:

Απαγορεύεται η καύση υπολειμμάτων καλλιέργειας καθ’ όλη της διάρκεια του έτους. Επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εφόσον υφίσταται σχετική άδεια από την αρμόδια Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας και πληρούνται οι προϋποθέσεις και τα προληπτικά μέτρα και μέσα πυροπροστασίας.

ΣΤ. για την καύση πολυετών φυτειών:

1. Απαγορεύεται από 1η Μαΐου έως και την 31η Οκτωβρίου έκαστους έτους η καύση υπολειμμάτων των κλαδεμάτων σε σωρό στις μόνιμες καλλιέργειες (π.χ. ελαιώνων/αμπελώνων).
2. Επιτρέπεται η καύση υπολειμμάτων των κλαδεμάτων της παρ. 1 κατά τη χρονική περίοδο από 1η Νοεμβρίου εκάστους έτους έως και την 30η Απριλίου του επομένου έτους, σε εκτάσεις που βρίσκονται σε δάση ή δασικές εκτάσεις ή σε ακτίνα τριακοσίων (300) μέτρων από αυτές, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι κάτωθι προϋποθέσεις και τα προληπτικά και λοιπά μέτρα και μέσα πυροπροστασίας:

2.1. Ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να ενημερώνεται από την Πυροσβεστική Υπηρεσία την προηγούμενη ημέρα της καύσης (μετά τη 12η μεσημβρινή), για τις αναμενόμενες καιρικές συνθήκες που θα επικρατούν την ημέρα της καύσης, προκειμένου να λάβει γνώση σχετικά με τη δυνατότητα διενέργειας της καύσης.

2.2. Η διενέργεια καύσης αποφεύγεται, όταν οι επικρατούσες τοπικές καιρικές συνθήκες την ημέρα της καύσης ευνοούν έναρξη και ταχεία εξάπλωσης πυρκαγιάς.

2.3. Κατά το κόψιμο – κλάδεμα θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ώστε να μην προκαλούνται σπινθήρες από μηχανικά μέσα, όπως καταστροφείς, εξατμίσεις, κ.λπ.

2.4. Τηρούνται ικανές αποστάσεις των προς καύση υλικών από, στύλους και πυλώνες μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στύλους τηλεπικοινωνιών και φωτισμού, εγκαταστάσεις φυσικού αερίου, υγραερίου, υγρών καυσίμων, άλλων εύφλεκτων υλικών και όρια ιδιοκτησίας.

2.5. Δημιουργείται ψιλή ζώνη με άροση ή προωθητήρα πλάτους τουλάχιστον δέκα (10) μέτρων γύρω από την υπό καύση περιοχή, όταν αυτή απέχει λιγότερο από τριακόσια (300) μέτρα από δάση ή/δασικές εκτάσεις και στις λοιπές περιπτώσεις ζώνη τουλάχιστον τριών (3) μέτρων.

2.6. Η υπό καύση έκταση τεμαχίζεται με άροση ή άλλο τρόπο, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ο έλεγχός της, όταν η περιοχή απέχει λιγότερο από τριακόσια (300) μέτρα από δάση ή δασικές εκτάσεις.

2.7. Τηρείται απόσταση της εστίας φωτιάς τουλάχιστον τριών (3) μέτρων από κτιριακές ή άλλες εγκαταστάσεις ή όρια ξένης ιδιοκτησίας.

2.8. Υφίσταται επόπτευση καθ’ όλη τη διάρκεια της καύσης.

2.9. Εξασφαλίζεται επαρκής ποσότητα νερού, τουλάχιστον διακοσίων (200) λίτρων νερού ή άλλων μέσων (υδροφόρων, γεωργικών ελκυστήρων, πτυοσκάπανων κ.λπ.), για την αποτελεσματική καταστολή της φωτιάς, εάν αυτό καταστεί δυνατό.

2.10. Επακολουθεί σβήσιμο της φωτιάς, κάλυψη των υπολειμμάτων της καύσης με αδρανή υλικά και ενδελεχής έλεγχος για διαπίστωση πλήρους κατάσβεσης, ενώ όπου είναι δυνατό να ενσωματώνεται η στάχτη εντός δύο ημερών από την καύση.

Κυρώσεις:

Με την επιφύλαξη διατάξεων που προβλέπουν αυστηρότερες κυρώσεις, στους παραβάτες των ανωτέρω επιβάλλονται τα διοικητικά πρόστιμα του Παρ. Β της  αρ. 19/2020 πυροσβεστικής διάταξης (Β’ 2233), όπως κάθε φορά ισχύει. Επιπλέον, η Πυροσβεστική Υπηρεσία κοινοποιεί τις παραβάσεις στην αρμόδια κατά περίπτωση εποπτεύουσα, αδειοδοτούσα Αρχή για τυχόν δικές της περαιτέρω ενέργειες στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους (όπως Δασική Υπηρεσία, Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, κ.λπ.)

Παρακαλούνται οι συμπολίτες μας να σεβαστούν τις απαγορεύσεις για την πρόληψη των πυρκαγιών. Η προστασία της ζωής, της υγείας, της περιουσίας και του φυσικού περιβάλλοντος είναι υπόθεση όλων μας!

Δείτε Οδηγίες Προστασίας από Δασικές πυρκαγιές:

https://www.civilprotection.gr/el/dasikes-pyrkagies