Στο όμορφο αλλά απόκεντρο ,στο απομονωμένο γεωγραφικά Λασίθι με το μεγάλο υψόμετρο, στην μακρινή αυτή επαρχία από τις πόλεις της Κρήτης ο κάθε χειμώνας που βίωναν σ’ αυτήν οι κάτοικοι του τα παλιά χρόνια ήταν μαρτυρικός.
Οι χειμώνες περνούσαν πάντα με πολλές βροχές,πολλές χιονιές και με δριμύ ψύχος.
Δεν ήταν ίδιοι με αυτούς που γνωρίζουμε τα τελευταία χρόνια που παρακαλούμε ως θαύμα να πέσει το χιόνι για να το απολαύσουμε.
Οι δρόμοι επικοινωνίας του Λασιθίου τότε με τις γειτονικές επαρχίες ( ως και την κατοχή ) ήταν τα ίδια δύσβατα κακοτράχηλα μονοπάτια που διάβαιναν αιώνες και αιώνες πριν οι πρόγονοι τους.
Γνωρίζοντας όμως τις δυσκολίες του χειμώνα οι Λασιθιώτες εφοδίαζαν τα σπίτια τους από το καλοκαίρι με ότι τρόφιμα παρήγαγαν , πατάτες, μήλα, όσπρια, καρύδια, σιτάρι κ.α , επίσης μάζευαν και αποθήκευαν ότι ξύλα μπορούσαν να βρουν για την ζεστασιά τους και το μαγείρεμα στο τζάκι,την λεγόμενη παρασχια.
Επίσης εφοδίαζαν και τροφές για τα ζώα του σπιτιού τους άχυρα, ταγί , ρόβι κ.α
Οι χειμώνες δεν ήταν όμως ίδιοι όλοι, κάποιοι από αυτούς ήταν ένας γολγοθάς μαρτυρίου όπως ο βαρύς χειμώνας του 1928 που ξεκινάει από πολύ νωρίς και τελειώνει πολύ αργά.
Από τις 13 του Νοέμβρη εκείνου του χρόνου ξεκινά να βρέχει ασταμάτητα στο Λασίθι μέχρι τις αρχές του Δεκέμβρη με αποτέλεσμα να μην προλάβουν οι κάτοικοι του να σπείρουν τα δημητριακά και τα όσπρια και οι λίγοι που πρόλαβαν και έσπειραν κάποια από τα χωράφια τους με τις συνεχιζόμενες βροχές και τις πλημμύρες του κάμπου δεν έλπιζαν ότι θα έχουν παραγωγή.
Οι βροχές σταματούν και ξεκινούν αμέσως από τις αρχές του Δεκέμβρη τα χιόνια που εναλλάσσονται μεταξύ τους ασταμάτητα και ο κάμπος μετατρέπεται σε μια λίμνη.
Αποτέλεσμα από την συνεχή αυτή κακοκαιρία ήταν να αποκολληθεί ένας τεράστιος βράχος και να πέσει στον χώνο στο σημείο που διαφεύγουν τα νερά του κάμπου με αποτέλεσμα να κλείσει τον δρόμο που πηγαίνει προς την επαρχία Πεδιάδος με κίνδυνο να γλιστρήσει και να φράξουν τα χωνάρια διαφυγής του νερού .
Ένας βράχος στον όγκο του κτιρίου Αχτάρικα (Βικελαία ) σύμφωνα με τον ανταποκριτή εφημερίδος Θ . Κορνάρο που είχε δει τον όγκο του βράχου και η τραγελαφική απάντηση που έλαβαν από το Νομάρχη Λασιθίου στο τηλεγράφημα τους περί του προβλήματος και του κινδύνου που υπήρχε ήταν , – ” ….να μαζευτούν οι κάτοικοι των γύρω χωριών με σχοινιά και να τον μετακινήσουν από τον χώρο”.
Προκειμένου να λύσουν εν μέρη το πρόβλημα τους οι κάτοικοι των γύρω χωριών αγόρασαν από τις στερήσεις τους 25 οκάδες μπαρούτι και απελευθέρωσαν τουλάχιστον τον όγκο του βράχου που πλάκωνε τον δρόμο.
Ο χειμώνας συνεχίζει βαρύς αλλά στις 2 του Φλεβάρη του 1929 έρχεται μια μεγάλη χιονοθύελλα που σταματά στις 7 του μήνα και το ύψος του χιονιού υπερβαίνει τα 2 μέτρα.
Πολλά σπίτια αρχίζουν να στάζουν οι σκεπές τους και τα τρόφιμα που υπάρχουν σε πολλά από αυτά τελειώνουν.
Απεγνωσμένοι οι κάτοικοι στέλνουν τηλεγραφήματα στην Νομαρχία Λασιθίου για βοήθεια.
Ευτυχώς εκείνο το διάστημα δραστηροποιείται στο Ηράκλειο δραστήρια ο Σύνδεσμος Ηρακλειωτών Ηρακλείου και με επικεφαλής τους Στέργιο Σπανάκη και Εμμ. Ζαχαράκη επισκέπτονται τον τότε Νομάρχη Ηρακλείου κ. Λυδάκη και του εκθέτουν την απελπιστική κατάσταση που υπήρχε και του ζητούν να γίνουν ενέργειες να δοθεί βοήθεια στους Λασιθιώτες ,όχι χρηματική αλλά σε είδη τροφίμων καθώς μόνο από την πόλη του Ηρακλείου μπορούσαν να εξευρεθούν.
Τελικά μετά από πολλές προσπάθειες ο γενικός διοικητής Κρήτης Κατεχάκης απέστειλε το ποσό των 50.000 δραχμών για να αγοραστούν τρόφιμα και να αποσταλούν προς βοήθεια.
Όμως ο χειμώνας είχε δρόμο ακόμα πίσω του και ενώ δεν είχαν ακόμα λιώσει τα χιόνια της προηγούμενης χιονιάς μια νέα χιονιά ξανασκέπασε τα προηγούμενα.
Σας κούρασα και σταματώ, είχα πολλά ακόμα να γράψω γι αυτήν την χειμωνιά μια από τις πολλές παρόμοιες χειμωνιές που βίωσε ο αγαπημένος τόπος μας παλιά.
Πηγή: Nikolaos Foukarakis
