Σε μια σεμνή τελετή και χωρίς την παρουσία Αρχών και φορέων, τελέστηκε Θεία Λειτουργία και το Ιερό μνημόσυνο επί του μνημείου με τρισάγιο από τον Ηγούμενο της Μονής Πανοσιολογιοτατο Κύριο Βαρθολομαίο, ομιλία για το ιστορικό της Επετείου από τον Αντιδήμαρχο Αγίου Βασιλείου Γιάννη Νεκτάριο Χαραλαμπάκη, στην Ιερά Μονή του Αγίου Πνεύματος του τοπικού διαμερίσματος Κισσού του Δήμου Αγίου Βασιλείου τιμώντας την Επέτειο της Μάχης της 8ης Δεκεμβρίου του 1868 στην θέση ” Τραχηλας” Κισσού – Κεντροχωριου.
Το 1868 η κυβέρνηση Βούλγαρη, πιεζόμενη από τις εξελίξεις αποφάσισε στα τέλη Νοεμβρίου να στείλει ισχυρό εθελοντικό σώμα υπό τον συνταγματάρχη Δημήτριο Πετροπουλάκη για να αναζωπυρωθεί ο αγώνας.
Ο Πετροπουλακης πήρε μερικούς από την Αθήνα και πήγε να στρατολογήσει και στην ιδιαίτερη του Πατρίδα τη Μάνη. Μαζεύτηκαν περίπου χίλιοι μεταξύ αυτών ο αδερφός του Αναστάσιος, ο γιος του Λεωνίδας και οι εγγονοι του Γεώργιος και Σπυρίδων, δηλαδή τρεις γενιές Πετροπουλακηδων και ένα απόσπασμα υπό τον Υπαξιωματικό Μ. Μπαλαφα.
Μπαρκαραν από το Γύθειο στο πλοίο “Ένωση” του ηρωικού Σουρμελη στις 25 Νοεμβρίου και κάτω από άσχημες καιρικές συνθήκες και άγρια καταδίωξη από τουρκικά πλοία αποβιβαζονται ο μεν Λεωνίδας στο Μυλοποταμο, ο δε Δημήτριος στο Πρασσονήσι των Σακτουρίων. Τα δυο σώματα συναντήθηκαν στο Αμάρι αλλά ξαναγύρισαν στο Άγιο Βασίλειο.
Στις 8 Δεκεμβρίου τραβώντας για τις θέσεις Τραχηλας – Κισσός-Κεντροχώρι, βρέθηκαν μπροστά σε Τουρκικό ασκέρι κι αναγκάστηκαν να παραταχθούν για μάχη μέσα σε μια νεροποντή που δεν τους άφηνε να έχουν τη στοιχειώδη ορατότητα.
Κοντά στους Μανιάτες πολέμησαν Κρητικοί και παλιοί εθελοντές υπό τους Μήστα, Ζήκο, Κιτσομη και Ξανθουδακη.
Από γύρω γύρω τους είχαν μπλοκάρει 4 Πασάδες και η μάχη κράτησε περίπου τρεις ώρες. Οι επαναστάτες λυγισανε με μεγάλες απώλειες.
Εκτός από τους αιχμάλωτους και τους σκοτωμένους που έφταξαν τους διακόσιους, πνίγηκαν και περίπου δώδεκα εθελοντές στον Ακουμιανό ποταμό ενώ προσπαθούσαν να τον περάσουν για να διαφύγουν.
Η απρόσμενη αυτή μάχη ήταν μετά το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου η πιο πολυνεκρη θυσία κατά τη διάρκεια του 1866-1869.
Ήταν η μάχη που έκλεισε οριστικά τον Αγώνα.
Αυτούς τους αγωνιστές τιμήσαμε σήμερα, τους απογόνους της οικογένειας Πετροπουλακη, τους Κρητικούς, τους Λάκωνες, και Ρουμελιώτες που μαχόμενοι για την Ελευθερία της Κρήτης έχυσαν το αίμα τους.
Ήρθαν στην Κρήτη, να προσφέρουν το αίμα τους για την λευτεριά, αν και δεν είχαν καμία υποχρέωση!!
Άκουσαν μόνο την φωνή της καρδιάς τους, υπακούοντας στο καθήκον, αφήνοντας τις οικογένειες τους και ήρθαν να σταθούν δίπλα μας στις πιο δύσκολες για την Κρήτη στιγμές.
Να πάρουν μέρος σε φονικές μάχες με δύναμη και λεβεντιά.
Αρκετοί από αυτούς κοιμούνται τον αιώνιο ύπνο στη γη μας, πέφτοντας ηρωικά στο πεδίο της Τιμής!!!
Αυτές τις στάσεις ζωής, αυτές τις συμπεριφορές, ποιος μπορεί να λησμονήσει!!
Γι αυτό η αγάπη και η ευγνωμοσύνη μας, αιώνια απέναντι σας και ο τόπος μας, τόπος σας!!!!
Ευχαριστουμε τον Ηγούμενο της Μονής Πανοσιολογιοτατο Κύριο Βαρθολομαίο για την άψογη οργάνωση της εκδήλωσης, τους Αδελφούς Μανιάτες που συμμετείχαν, τους εκπροσώπους του πολιτιστικού συλλόγου Ασης Γωνιας, αλλά πολύ περισσότερο τον Πρόεδρο Κισσου Γεώργιο Γεωργακακη και τους κατοίκους που με την συνεχή φροντίδα αλλά και την ζεστη τους φιλοξενία , στέκονται αρωγοί και συνοδοιπόροι στον Ιερό Αγώνα που δίνει καθημερινά ο Πατέρας Βαρθολομαίος, ως στυλοβάτης για την άνθηση και πάλι αυτού του Πνευματικού και ιστορικού τόπου.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Ανατολικής Μάνης Πέτρος Ανδρέα κος, ο Αντιδήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Νεκταριος Χαραλαμπακης, ο ιστορικός σύλλογος Μανιατων, ο σύλλογος “Πυρριχια δρώμενα ” με τον πρόεδρο του Μάρκο Κοκολακη που χόρεψαν” βουβό” πεντοζάλι, ο Δημοτικός σύμβουλος Αγίου Βασιλείου Χάρης Δασκαλάκης,ο πρόεδρος Σελλιων Γιάννης Ξερουδακης και ο αντιπρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Κισσού Χρήστος Μαυρομιχελακης.
