Του Εμμανουήλ Κατσαπρακάκη
Ο Άγιος Νικήτας έζησε την εποχή της βασιλείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Γεννήθηκε και ανατράφηκε στην χώρα των βαρβάρων Γότθων, πέραν του Ίστρου ποταμού. Είχε καθημερινή ζύμωση με τους βαρβάρους, παρόλα αυτά διατήρησε φλογερή πίστη στον χριστιανισμό. Συνελήφθη από τον άρχοντα των Γότθων Αθηνάριχο, και ετελειώθει, όπως λέει και το συναξάρι του ‘’Πυρφόρος νικηφόρος’’. Ακόμα και την ύστατη στιγμή, ένα βήμα πριν τον θάνατο ,δεν απαρνήθηκε τον φωτεινό γνώμονα της ψυχής του, τον Χριστό.
Με αφορμή την παρουσίαση του βίου του, και ερχούσης της ημέρας για την εορτή του, στις 15 Σεπτεμβρίου, η αναφορά θα επικεντρωθεί στο μοναστήρι του Δήμου Αρχανών–Αστερουσίων αφιερωμένο στην χάρη του. Η εκκλησία του Αγίου Νικήτα βρίσκεται στα Νότια παράλια του νομού Ηρακλείου, κοντά στον οικισμό Mαριδάκι. Οι πιστοί μπορούν να προσέλθουν εκεί, ακολουθώντας τον δρόμο προς το Μαριδάκι από το χωριό Αχεντριάς.
Η εκκλησία, δίνει μία εικόνα επιβλητικότητας καθώς φαντάζει να αγκαλιάζεται από τα τρία βασικά στοιχεία της φύσεως, το νερό, την πέτρα και το πράσινο. Περιβάλλεται από απόκρυμνους βράχους, είναι ένα βήμα από τα κρυστάλλινα νερά του Λιβικού Πελάγους, δίνοντας συγχρόνως την εντύπωση μιας όασης πρασίνου μέσα σε διάσπαρτους βράχους. Ο Άγιος είναι πανταχού παρόν. Συνοδοιπόρος, βοηθός των βοσκών, και συγκυβερνήτης των ψαράδων, που καλάρουν τα δίχτυα τους για την καθημερινή επιβίωση. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι φορές που η εκκλησία προσέφερε στέγη στον κουρασμένο και ηλιοκαμένο διαβάτη.
Οι θρύλοι της παραδόσεως αναφορικά με την θαυματουργική επενέργεια του Αγίου, έρχονται να διευρύνουν την επισκεψιμότητα του μέρους, και συγχρόνως να κρατήσουν αμείωτη την ευλαβικότητα των πιστών. Λέγεται μάλιστα, ότι την περίοδο της τουρκοκρατίας, ο Άγιος ανέβηκε στην στεριά, με την αρχοντική μορφή του καβαλάρη, προκειμένου να ελευθερώσει μια κοπέλα που κρατούσαν οι Τούρκοι αιχμάλωτη, προσπαθώντας να της αλλάξουν την πίστη. Μία αστέρευτη φλέβα στο μέσο του βράχου, μαρτυράει με την σειρά της την θαυματουργή του συνέργεια. Ο βράχος εκκρίνει νερό, το οποίο οι ντόπιοι θεωρούν αγιασμό, που βοηθάει στην προστασία και στην ίαση διάφορων παθήσεων.
Η χάρη του εορτάζεται στο μέσο του Σεπτεμβρίου και αποτελεί μια από τις μεγάλες εορτές του Δήμου, που τιμάει με την σειρά της τον Αχεντριά. Το συγκεκριμένο χωριό, μέσα από συλλογικές προσπάθειες του Πολιτιστικού συλλόγου, έχει προσδώσει σεβαστά χρηματικά ποσά από το υστέρημα των κατοίκων για ποίκιλες βελτιώσεις στην εκκλησία. Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε και την σπουδαία αρωγή της Μητροπόλεως Αρκαλοχωρίου, που μεριμνά για την λειτουργία, και τον εσπερινό της εκκλησίας ανήμερα της εορτής του Αγίου Νικήτα.