Ο Δήμος Ηρακλείου Κρήτης και η «Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη», με τη συμπλήρωση 350 χρόνων από την παράδοση του Χάνδακα (1669) στους Οθωμανούς, διοργανώνουν Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο και Έκθεση για τον Κρητικό Πόλεμο, το πλαίσιο των οποίων ορίζεται από τρεις θεματικούς άξονες: (α) ιστορία, (β) λογοτεχνία και (γ) τέχνες. Το θέμα είναι: «Άγνωστες πτυχές του Κρητικού Πολέμου (1645-1669)» και εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Κρήτη, μία ιστορία, πέντε συν ένας πολιτισμοί», σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, την Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κρήτης.
Το συνέδριο πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο, από την 1η έως την 3η Νοεμβρίου 2019, και θα είναι αφιερωμένο στη μνήμη των καθηγητών Νικολάου Μ. Παναγιωτάκη και Στυλιανού Αλεξίου, καθώς και του Εφόρου της Βικελαίας Βιβλιοθήκης Νίκου Γιανναδάκη. Το πλαίσιό του ορίζεται από τρεις θεματικούς άξονες: (α) την ιστορία, (β) την λογοτεχνία και (γ) τις τέχνες.
Ο Κρητικός Πόλεμος διήρκεσε, όπως είναι γνωστό, είκοσι πέντε περίπου χρόνια (1645-1669), με μεγάλες ανθρώπινες απώλειες και συνετάραξε τον χριστιανικό κόσμο, αφού πήρε τον χαρακτήρα της πάλης του χριστιανικού ενάντια στο ισλαμικό στοιχείο, τη στιγμή που η έκβασή του θα καθόριζε αποφασιστικά τα όρια και τις σχέσεις διαφορετικών κόσμων, θρησκειών και πολιτισμών. Οι ελεύθεροι χριστιανικοί λαοί της Ευρώπης αγωνιούν και ανησυχούν για την εξάπλωση του επερχόμενου εχθρού, ενώ οι χριστιανοί σκλάβοι ελπίζουν στη μελλοντική τους απελευθέρωση. Έτσι η Κρήτη γίνεται σύμβολο, καθώς και συμβολικό πεδίο μάχης, δύο κόσμων και ιδεολογιών, αφού η σωτηρία της δεν ήταν υπόθεση μόνο της Βενετίας, αλλά γεγονός παγκόσμιο, ύψιστης πολιτικής και στρατιωτικής σημασίας, καθώς και ζήτημα γοήτρου για ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο. Ο σκληρός λοιπόν και επίμονος Κρητικός Πόλεμος και κυρίως το μοναδικό αυτό γεγονός της πολιορκίας του Χάνδακα, που βάσταξε είκοσι ένα ολόκληρα χρόνια, προσέλαβε γρήγορα πανευρωπαϊκές διαστάσεις, αφού εξελίχθηκε σαν ο πιο τρομερός και πιο καταστρεπτικός πόλεμος που είχε γίνει ποτέ στην ανθρωπότητα. Μοναδικά ιστορικά γεγονότα λοιπόν, εξελίσσονται στον τόπο μας. Αυτός είναι και ο στόχος του Συνεδρίου μας που αποβλέπει στην απόδειξη και στην εξιστόρηση όλων αυτών που έλαβαν χώρα, αναδεικνύοντας την αγωνία ολόκληρης της Δύσης για τον αγώνα που έδινε το τελευταίο προπύργιο της Χριστιανοσύνης.
Η Έκθεση θα ξεκινήσει τη λειτουργία της 1 Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 20 Δεκεμβρίου, στο δεύτερο όροφο του μεγάρου «Αχτάρικα» που στεγάζεται η Βικελαία Βιβλιοθήκη.
Στο χώρο της Έκθεσης και κατά τη διάρκειά της έκθεσης θα πραγματοποιείται εκπαιδευτικό πρόγραμμα Στόχος του προγράμματος θα είναι οι μαθητές να κατανοήσουν και να εμπεδώσουν τη σημασία του μεγάλου αυτού ιστορικού γεγονότος σε συνεργασία με τις μονάδες Α´/θμιας και Β´/θμίας εκπαίδευσης. Για τον σκοπό αυτόν θα εκτυπωθεί και ένα μικρό τεύχος, όπου θα περιέχεται σύντομη εισαγωγή για τον Κρητικό Πόλεμο, αποσπάσματα από ενδιαφέρουσες μελέτες για το σημαντικό αυτό γεγονός καθώς και φωτογραφικό και αρχειακό υλικό της Έκθεσης.
Οι επιτροπές για την διεξαγωγή του συνεδρίου είναι οι εξής:
Τιμητική Επιτροπή
Πρόεδρος:
Βασίλης Λαμπρινός, Δήμαρχος Ηρακλείου
Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος
Σταύρος Αρναουτάκης, Περιφερειάρχης Κρήτης
Αριστέα Πλεύρη, Αναπληρώτρια Δημάρχου, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Ηρακλείου
Γρηγόρης Σηφάκης, Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.
Χρύσα Μαλτέζου, Ακαδημαϊκός
†Ελισάβετ Ζαχαριάδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης
Θεοχάρης Δετοράκης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης
Ιωάννης Χασιώτης, Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.
†Αντρέας Σαββάκης, τ. προϊστάμενος Αρχείων «Β.Δ.Β.»
Επιστημονική Επιτροπή
Πρόεδρος: Γιάννης Μαυρομάτης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών
Ηλίας Κολοβός, Αναπληρωτής καθηγητής Τμήμα Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης
Μαρίνος Σαρηγιάννης, Ερευνητής Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών, ΙΤΕ
Ειρήνη Παπαδάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κύπρου
Οργανωτική Επιτροπή
Πρόεδρος:
Δημήτρης Σάββας, Προϊστάμενος «Β.Δ.Β.»
Γιάννης Μαυρομάτης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Ειρήνη Παπαδάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κύπρου
Ειρήνη Λυδάκη, διδάκτωρ Φιλολογίας, ΠΕΚ
Στεφανία Τερζάκη, Γραμματέας «Β.Δ.Β.»
Γιάννης Αλεξανδράκης, Υπεύθυνος Οπτικοακουστικού Τμήματος «Β.Δ.Β.»
Χρυσούλα Μελεσσανάκη, Υπεύθυνη Λογιστηρίου Δήμου Ηρακλείου
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΜΙΛΗΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΊΟΥ
Παρασκευή, 1 Νοε. 2019
Πρώτη Συνεδρία
Γιάννης Μαυρομάτης: Ο Κρητικός Πόλεμος (1645-1669). (Γενική επισκόπηση)
Αναστασία Παπαδία-Λάλα: Ο Κρητικός Πόλεμος (1645-1669). Ιστοριογραφικές προσεγγίσεις, προσλήψεις, ερευνητικές προοπτικές.
Χρύσα Μαλτέζου: Η διαχείριση της ήττας του Κρητικού Πολέμου από τη Βενετία
Σάββατο, 2 Νοε. 2019
Δεύτερη Συνεδρία
Αντώνης Πάρδος: Η στρατιωτική και ναυτική συμβολή των Κρητικών στην άμυνα του Χάνδακα και τις θαλάσσιες επιχειρήσεις του Μεγάλου Πολέμου. Ειδήσεις και κατάλογοι των βενετικών αρχείων.
Κώστας Γ. Τσικνάκης: Αντιπερισπασμός ή επαναστατικά κινήματα; Αντιδράσεις κατοίκων της υπαίθρου στη διάρκεια του Κρητικού Πολέμου.
Guido Candiani: Assalto dal mare in Arcipelago: Alessandro del Borro nella guerra di Candia, 1654-56.
Veysel Göger-Adnan Aydıntürk: A Significant Tactic used by the Ottomans in the Siege of Candia:“Toprak Sürmek” (1667-1669).
Ιωάννα Στεριώτου: Τεχνικές επίθεσης και άμυνας στον Κρητικό Πόλεμο από τα σχεδιαγράμματα των Αρχείων της Βενετίας.
Τρίτη Συνεδρία
Γιώργος Βίδρας – Ηλίας Κολοβός – Χρήστος Κυριακόπουλος: Η αγροτική οικονομία στα χρόνια του Κρητικού Πολέμου: μία προσέγγιση μέσω GIS.
Αγγελική Πανοπούλου: Επάρκεια χωρίς ενδοχώρα. Η τροφοδότηση του Χάνδακα στη διάρκεια του Κρητικού Πόλεμου.
Nuri Adıyeke – Neyyir Berktay: Venetians’ and Ottomans’ Capability to Benefit From the Island’s Economic and Demographic Potential During the Cretan War.
- Nükhet Adıyeke- Neyyir Berktay: War within War: Ottoman Army’s Fight Against Epidemics and Nature During the Cretan War.
Τέταρτη Συνεδρία
Μανόλης Γ. Δρακάκης: Διαθέσεις ελευθερίας στους χρόνους της Πολιορκίας του Χάνδακα: Οι διαθέτες και οι διαθήκες τους στα κατάστιχα του Μattio Pacidhioti και του Ζuanne Darca.
Μαρία Γ. Πατραμάνη: Ο Κρητικός Πόλεμος στον φακό της μικροϊστορίας. Ιστορικά γεγονότα και οικογενειακές ιστορίες, από την πρόσληψη στην τεκμηρίωση.
Τατιάνα Μαρκάκη: Κρητικός Πόλεμος, γυναίκες και καθημερινός βίος: οι απογραφές κινητών στον Χάνδακα (1646-1652).
Μάμαλη Μαρία: Intra muros: Η καθημερινή ζωή στον πολιορκούμενο Χάνδακα (1648-1669).
Πέμπτη Συνεδρία
Κωνσταντίνος Λαμπρινός: Διεργασίες στο κοινωνικό σύστημα του Χάνδακα κατά την περίοδο του Κρητικού Πολέμου.
Ασπασία Παπαδάκη: Πτυχές της θρησκευτικής και λατρευτικής ζωής του Χάνδακα στα χρόνια του Κρητικού Πολέμου.
Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Δημήτρης Τσουγκαράκης: Ιερείς, μοναχοί και Μονές στη δίνη του Κρητικού Πολέμου.
Μαρία Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδου: Συνέπειες του Κρητικού πολέμου για τη δράση καλλιτεχνών και το απόθεμα έργων τέχνης της Κρήτης.
Κυριακή, 3 Νοε. 2019
Έκτη Συνεδρία
Σωτήρης Κουτμάνης: Πρόσφυγες του Κρητικού Πολέμου και ελληνική παροικία της Βενετίας. Δημογραφική και κοινωνική αποτίμηση.
Stefano Trovato: Between memory and oblivion. Echoes in Padua of the War of Candia: Cretae oppugnatio by Carlo de’ Dottori.
Ηλίας Κολοβός – Εβίτα Δανδάλη – Ευθύμιος Μαχαίρας: Αυτοί και αυτά (τα κτίρια) που έμειναν στον Χάνδακα μετά το τέλος του πολέμου.
Μαρίνος Σαρηγιάννης: Μια παραγνωρισμένη όψη της οθωμανικής κατάκτησης: η Κρήτη ως κόμβος για μετακινήσεις και συναλλαγές στην ανατολική Μεσόγειο.
Έβδομη Συνεδρία
Τασούλα Μ. Μαρκομιχελάκη: Το ποίημα «Λεηλασία της Παροικιάς της Πάρου (1668)»: μία παραγνωρισμένη λογοτεχνική πηγή για τον Κρητικό Πόλεμο.
Ειρήνη Παπαδάκη: Με τη ματιά ενός αυτόπτη μάρτυρα: το Χρονικό του Κρητικού Πολέμου του Martio Stefanoni.
Ειρήνη Λυδάκη: Πολιτική και λογιοσύνη στα χρόνια του Κρητικού Πολέμου.
Alfred Vincent: Επιστροφή στις «Δύο Σουλτάνες»: Ο Κρητικός Πόλεμος σε νοτιοσλαβικά επικά τραγούδια.
