Του Φανούρη Οικονομάκη*
Το θέμα είναι να ξέρεις σε ποια κατεύθυνση θέλεις να πας.
Θες μια αυτοδιοίκηση που να αποφασίζει ο Δημότης για κάθε τοπική υπόθεση, (μεταξύ μας δεν υπάρχει άλλη αυτοδιοίκηση, κάθε άλλο εφεύρημα είναι διοίκηση και κατ’ επίφαση αυτοδιοίκηση), ή θες μια διοίκηση που να ασκείται από μια ομάδα αντιπροσώπων ακόμη κι αν δεν έχει την πλειοψηφία όσων ψήφισαν;
Πρέπει να ξεκαθαρίσεις ότι άλλο η εκτελεστική εξουσία που εκφράζεται από το Δήμαρχο και που εκλέγεται τη δεύτερη Κυριακή και ο οποίος δεν είναι μέλος του ΔΣ, δεν έχει ψήφο και άλλο το όργανο που παίρνει αποφάσεις στα πλαίσια της αυτοδιοίκησης και που σήμερα υποτίθεται ότι είναι το Δημοτικό Συμβούλιο που εκλέγεται την πρώτη Κυριακή, με αναλογική σύνθεση αντιπροσώπων και δεν είναι η λαϊκή συνέλευση, όπως θα έπρεπε σε μια πραγματική αυτοδιοίκηση.
Θυμηθείτε τις Ελληνικές Κοινότητες, στις εκλογές εκλέγεται μόνο η εκτελεστική ομάδα, δηλ. ο πρόεδρος με τον ταμία και τον γραμματέα. Γιατί αποφασιστικό όργανο ήταν η λαϊκή συνέλευση. Ο Δήμαρχος δηλαδή και η ομάδα του αποτελούν τα εκτελεστικά όργανα του Δήμου (μετέχουν φυσικά εκτός του Δημάρχου και στα αποφασιστικά όργανα), υποχρεούνται στην εφαρμογή των αποφάσεων που το αποφασιστικό όργανο παίρνει.
Άρα τι απειλείται; Η κυβερνησιμότητα των Δήμων, η κυβερνητικότητα των Δημάρχων ή είναι ευκαιρία για να κοντύνουμε ακόμη μια φορά την αυτοδιοίκηση;
Η αλήθεια είναι ότι είχαμε συνηθίσει το «Γιάννης κερνά Γιάννης πίνει», γι’ αυτό μιλούσαμε καμμιά φορά για δημαρχοκεντρικό σύστημα, αφού το Δημοτικό Συμβούλιο είχε σχεδόν διακοσμητικό χαρακτήρα και αν υπήρχε εκτροπή από αυτό, τότε λέγαμε ότι ο Δήμαρχος έχασε τον έλεγχο, δεν ξέρει να κυβερνά και δεν θα βγάλει την 4ετία. Δηλαδή υπήρχε η πλειοψηφούσα παράταξη (που στις περισσότερες φορές δεν πλειοψηφούσε στο αποτέλεσμα των εκλογών), η οποία ψήφιζε συνήθως ότι αποφάσιζε ο Δήμαρχος και οι παρατάξεις της μειοψηφίας που όλες μαζί ήταν μειοψηφία και οι οποίες συνήθως έλεγαν «όχι» σε κάθε πρόταση που έφερνε ο Δήμαρχος, δεν υπήρχαν δηλαδή αντιπροτάσεις,
ενώ σε ζητήματα καθημερινότητας συνήθως υπήρχε ομοφωνία στις αποφάσεις.
Αυτό λοιπόν που είναι σημαντικό είναι το πώς θα μεταφέρουμε την απόφαση σε ευρύτερα συλλογικά σχήματα και εν προκειμένω στο Δημοτικό Συμβούλιο, αν όχι στη λαϊκή συνέλευση. Το πρώτο βήμα είναι η απλή αναλογική.
Αν οπωσδήποτε θα πρέπει να υπάρχει νομοθετική παρέμβαση για να διευκολύνει τη λειτουργία, θα μπορούσε πολύ απλά να θεσμοθετηθεί μια αντίστοιχη της εκτελεστικής επιτροπής π.χ. μια επιτροπή προγραμματισμού ή σχεδιασμού ή διακυβέρνησης στην οποία θα μετέχουν αναλογικά όλες οι παρατάξεις (κι αυτές που έχουν ένα σύμβουλο), αν θέλετε και με την προεδρία του προέδρου του ΔΣ.
Η επιτροπή θα συνέρχεται πριν από κάθε Δημοτικό Συμβούλιο και θα επεξεργάζεται τα θέματα. Θα καταλήγει σε μια, δυο ή τρεις εισηγήσεις, μπορεί και όσες οι παρατάξεις στο Δημοτικό Συμβούλιο και όποια πρόταση πλειοψηφεί στο Δημοτικό Συμβούλιο, θα υλοποιείται. Δεν θα αποφασίζει δηλαδή, θα διερευνά πιθανή σύγκληση. Άλλωστε στην πράξη αυτό γίνεται σε πολλούς Δήμους, όταν σε πολλά θέματα γίνεται άτυπη συνεννόηση με τους επικεφαλής των παρατάξεων. Εννοείται ότι οι ψήφοι που θα προσμετρώνται θα είναι αυτοί επί των προτάσεων. Οι αρνητικοί ψήφοι θα μετρώνται όπως τα λευκά. Όσο για το πρόγραμμα που θα εφαρμόσει ο Δήμαρχος, κι αυτό προϊόν μιας τέτοιας συνεργασίας μπορεί να είναι.
Με αυτή τη λογική και η Οικονομική Επιτροπή θα έπρεπε αναλογικά να συγκροτείται.
Καταλαβαίνετε ότι αυτή η διαδικασία καθιστά στη διακυβέρνηση του Δήμου συνυπεύθυνες όλες τις παρατάξεις (αναφέρομαι στους Δήμους που η παράταξη του Δημάρχου έχει εκλεγεί με ποσοστό κάτω του 50% την πρώτη Κυριακή). Επομένως, ο απολογισμός αφορά όλες τις παρατάξεις και όχι μόνο την παράταξη του Δημάρχου.
Ηράκλειο, 23/7/2019
* Ο Φανούρης Οικονομάκης είναι ο τελευταίος Δήμαρχος του Δήμου Ρούβα
Περί αυτοδιοίκησης…
