Τα Μάταλα βρίσκονται 68 χλμ νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, ακριβώς στα όρια του κάμπου της Μεσαράς και των Αστερουσίων. Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Κρήτης και σίγουρα η πιο διάσημη παραλία του Ηρακλείου. Είναι ταυτισμένη με τις σπηλιές μέσα στους βράχους, τους χίπηδες της δεκαετίας του ’70 αλλά και τη θρυλική ταινία «Η θεία μου η Χίπισσα», με τη Ρένα Βλαχοπούλου, που γυρίστηκε εδώ. Βρίσκονται κοντά στην Φαιστό, το δεύτερο σημαντικότερο παλάτι των Μινωϊτών, της οποίας και αποτέλεσαν λιμάνι. Αργότερα, επί Ρωμαίων, έγιναν λιμάνι της Γόρτυνας.
Τα Μάταλα βρίσκονται στην έξοδο μιας μικρής κοιλάδας, όπου σχηματίζεται ένας μεγάλος κλειστός κόλπος με θέα στα νησιά Παξιμάδια ή το «Ελεφαντάκι», όπως τα λένε οι ντόπιοι. Μπροστά στον κόλπο υπάρχει μια υπέροχη αμμουδιά μήκους 300μ, με ψιλό χαλικάκι, και πεντακάθαρα βαθειά νερά. Επίσης, ο βυθός έχει πλάκα σε μερικά σημεία και τα κύματα, λόγω των συχνών δυτικών ανέμων, είναι πολύ μεγάλα και εντυπωσιακά. Επίσης στη βόρεια πλευρά της παραλίας, υπάρχει μια μεγάλη σπηλιά, από την κορυφή της οποίας, κάποιοι πολύ τολμηροί κάνουν βουτιές. Η παραλία είναι πολύ οργανωμένη, με ομπρέλες, τουαλέτες, ντουζιέρες, ναυαγοσώστη, πρώτες βοήθειες, γήπεδα beach volley, snack bars, θαλάσσια σπορ, εκδρομικά καϊκάκια κλπ. Συχνά διοργανώνονται και αγώνες beach volley. Τριγύρω θα βρείτε πληθώρα επιλογών για διαμονή, διασκέδαση και φαγητό. Επίσης, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της παραλίας καλύπτεται από αλμυρίκια, όπου μπορείτε να βρείτε σκιά. Τα βράδια, τα μπαράκια της παραλίας γεμίζουν από πολύ κόσμο, Μεσσαρίτες και ξένους.
Μπορείτε να έρθετε στα Μάταλα οδηγώντας μέχρι τις Μοίρες και στη συνέχεια να ακολουθήσετε τις πινακίδες. Αν θέλετε να συνδυάσετε την επίσκεψή σας στα Μάταλα με μια στάση στη Φαιστό, τότε συνεχίστε για Φαιστό και από εκεί υπάρχει δεύτερος δρόμος για Μάταλα. Επίσης, υπάρχουν τακτικά δρομολόγια λεωφορείων από το Ηράκλειο.
ΟΙ ΣΠΗΛΙΕΣ ΤΩΝ ΜΑΤΑΛΩΝ
Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της περιοχής είναι οι πολλές σπηλιές που λαξεύτηκαν στον μαλακό λευκό πορώλιθο πριν από χιλιάδες χρόνια και που βρίσκονται στα βορειοδυτικά της παραλίας. Υπάρχουν και αρκετές υποθαλάσσιες. Θεωρείται σίγουρο ότι οι σπηλιές στα Μάταλα ήταν τάφοι της Ρωμαϊκής και της Χριστιανικής Περιόδου. Ωστόσο, πολλές από αυτές έχουν δωμάτια, σκάλες, κρεβάτια ή παράθυρα, γεγονός που υποδηλώνει ότι προϊστορικά λειτούργησαν και ως κατοικίες.
Στα Μάταλα και σε αυτές τις σπηλιές βρήκαν τον παράδεισο τους οι χίπις τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, όταν μαζεύονταν κατά χιλιάδες για να εκφραστούν ελεύθερα, να χαρούν τον έρωτα και να δημιουργήσουν. Σήμα κατατεθέν των χίπις ήταν τα δύο δάκτυλα της νίκης, συνοδευόμενα με τη φράση «Peace Man». Τότε τριγύρω δεν υπήρχε απολύτως τίποτα, παρά ένα μικρό ψαροχώρι των κατοίκων των Πιτσιδίων, και έτσι η αίσθηση ελευθερίας ήταν απεριόριστη. Τα Μάταλα έγιναν τόσο δημοφιλή στους χίπις που προσέλκυσαν διάσημες προσωπικότητες όπως η Joni Mitchell (έχει και τραγούδι για τα Μάταλα, το Carey), ο Bob Dylan, η Janis Joplin, η Joan Baez κι ο Cat Stevens. Ωστόσο, όλα αυτά σταμάτησαν απότομα κατά τη διάρκεια της Χούντας, όταν ο Μητροπολίτης Γορτύνης εκδίωξε τους «επαίσχυντους» χίπις. Τότε τα παιδιά των λουλουδιών σκορπίστηκαν σε άλλες περιοχές της Κρήτης (Πρέβελη, Πλακιάς, Λέντας, Βάι), αλλά οι περισσότεροι έφυγαν στην Ίο, συνεχιζοντας την ελεύθερη ζωή τους. Τα Μάταλα έπαψαν από τότε για καιρό να έχουν κόσμο και η Αρχαιολογία σφράγισε το χώρο με τις σπηλιές και τον κύρηξε προστατευόμενο.Ακόμα και σήμερα, σε πιο απομονωμένες σπηλιές της περιοχής, ζουν κάποιοι τελευταίοι χίπις που δεν θέλησαν να απομακρυνθούν από την περιοχή.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η περιοχή έχει αναπτυχθεί ραγδαία και δεν θυμίζει σε τίποτα την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής. Σήμερα θα δείτε χιλιάδες κόσμο να απολαμβάνει το μπάνιο του στην παραλία, περιτριγυρισμένη από σύγχρονα ξενοδοχεία, και πολλούς να αναπολούν τις περασμένες στιγμές. Οι σπηλιές είναι επισκέψιμες δωρεάν, αλλά απαγορεύεται η διαμονή σε αυτές.
Κατά μήκος των ακτών υπάρχουν και άλλες σπηλιές, φυσικές, οι οποίες είναι επισκέψιμες με βάρκες. Επίσης, στην τριγύρω περιοχή έχουν βρεθεί πολλά αρχαιολογικά ευρήματα και ναυάγια. Το ακρωτήριο νότια από τα Μάταλα έχει ταυτιστεί με το ακρωτήριο Νύσος και το σημείο που ναυάγησαν τα πλοία του Μενέλαου (Οδύσσεια). Νοτιοανατολικά του χωριού, υπάρχουν τα ερείπια ενός αρχαίου ναού και κοντά στην παραλία μια μαρμάρινη λάρνακα. Όπως είπαμε, τα Μάταλα υπήρξαν επίνειο της Φαιστού και της Γόρτυνας. Ερείπια της βυθισμένης αρχαίας πόλης έχουν βρεθεί μέσα στη θάλασσα, αλλά και παλάτια για τους ευγενείς έχουν εντοπιστεί κοντά. Επίσης, από την άλλη μεριά του χωριού, πάνω στο ύψωμα Καστρί, υπάρχουν τα ερείπια ενός φρουρίου, που λέγεται Κούλε, και τα ερείπια μιας φρυκτωρίας, σημείου δηλαδή που άναβαν φωτιά για να μεταδίδουν σήματα. Τέλος, μέσα από το βράχο ξεπροβάλει η παλιά εκκλησία της Παναγίας, η οποία χρησιμοποιήθηκε ως κατακόμβη κατά τη διάρκεια των Χριστιανικών Διωγμών. Όλη αυτή η κληρονομιά έχει συμβάλει στο να ενταχθεί η ευρύτερη περιοχή στο πρόγραμμα Natura 2000.
Πηγή: cretanbeaches.com
