Προ τετελεσμένων γεγονότων στην Ανατολική Μεσόγειο σχεδιάζει να φέρει η Άγκυρα την Αθήνα μέσα στο καλοκαίρι, με σκοπό την προβολή των διεκδικήσεών της στη θάλασσα και στον βυθό, σε μια περίοδο κατά την οποία το ενεργειακό παιχνίδι στην ευρύτερη περιοχή λαμβάνει ολοένα και σημαντικότερες διαστάσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η Άγκυρα σχεδιάζει αποστολή του ερευνητικού πλοίου «Ορούτς Ρέις» σε μια περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας ανατολικά της Καρπάθου και νότια της Ρόδου και του Καστελλόριζου. Η συγκεκριμένη έκταση αποτελεί, ακριβώς, το πλέον κρίσιμο κομμάτι της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, καθώς η ανατολική απόληξή της, ενώνεται με την αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δεδομένου ότι η Άγκυρα έχει μια πολύ διαφορετική άποψη για τα όρια της δικής της ΑΟΖ (η οποία συναντά την αιγυπτιακή) και την υφιστάμενη κατάσταση στο συγκεκριμένο τεταρτημόριο της Ανατολικής Μεσογείου, η αποστολή ενός ερευνητικού πλοίου σε αυτή την περιοχή, αποτελεί το επόμενο βήμα για την περαιτέρω διεθνοποίηση των τουρκικών θέσεων.
Εν ολίγοις, την αποτύπωση των τουρκικών δικαιωμάτων από τον 28ο (νότια Ρόδου) έως και τον 32ο μεσημβρινό (στα ανοιχτά της Πάφου).
Το «Μπαρμπαρός»
Στην Αθήνα ήδη προετοιμάζονται για τον τρόπο που θα αντιμετωπίσουν μια τέτοια κίνηση. Μάλιστα, εκτιμάται ότι η αποστολή που είχε κάνει το «Χαϊρεντίν Μπαρμπαρός Πασά», «δίδυμο» ερευνητικό πλοίο του «Ορούτς Ρέις», τον περασμένο Οκτώβριο, σε ένα πολύ πιο περιορισμένο εύρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αποτελούσε δοκιμή των αντανακλαστικών της Αθήνας. Υπενθυμίζεται ότι τότε, το «Μπαρμπαρός» έκανε σεισμικές έρευνες σε ένα μικρό τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (600 τετραγωνικά χιλιόμετρα), ενώ διεξήγαγε το μεγαλύτερο μέρος αυτών στα οικόπεδα 4 και 5 της κυπριακής ΑΟΖ. Στην Αθήνα ήδη διεξάγονται συσκέψεις σε πολλαπλά επίπεδα, προκειμένου να υπάρχει πλήρης ετοιμότητα για ένα τέτοιο σενάριο. Υπενθυμίζεται ότι την προηγούμενη φορά, έπλεε φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού, που εξέπεμπε σήμα για τις παράνομες έρευνες του «Μπαρμπαρός», το οποίο συνοδευόταν από τουρκικά πολεμικά που, πάντως, παρακολουθούσαν από απόσταση.
Ολες αυτές οι πληροφορίες που καταφθάνουν στην Αθήνα από διάφορους διαύλους, επιβεβαιώνουν κάτι πολύ ευρύτερο από μια ακόμα τουρκική επίδειξη ναυτικής ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι Τούρκοι επιθυμούν να εκμεταλλευθούν την παραλυσία που εκτιμούν ότι επιφέρει στο ελληνικό πολιτικό σύστημα η προεκλογική περίοδος και να εδραιώσουν τις θέσεις τους στο ενεργειακό παιχνίδι που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη στην περιοχή. Η επόμενη κυβέρνηση στην Αθήνα, είτε οι εθνικές εκλογές διεξαχθούν τον Ιούνιο είτε τον Οκτώβριο, θα έχει να αντιμετωπίσει μια εξαιρετικά πιεστική πραγματικότητα, καθώς είναι σαφές ότι πέρα από τις ΑΟΖ Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου υπάρχει ευρύτερο ενδιαφέρον για την επέκταση των ερευνών για υδρογονάνθρακες σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Αγκυρα, μέσω πολύ σοβαρών και στοχευμένων επενδύσεων που έχει κάνει σε αυτό τον τομέα, έχει «προικίσει» την τουρκική εταιρεία πετρελαίων (ΤΡΑΟ) όχι μόνο με ερευνητικά πλοία, αλλά και με δύο πλωτά γεωτρύπανα, τα οποία αναμένεται, όπως ουσιαστικά ήδη προαναγγέλθηκε και στον ΟΗΕ, να δραστηριοποιηθούν τους επόμενους μήνες ακόμα και μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ. Τα πλέον επίφοβα για τουρκική δραστηριοποίηση, οικόπεδα, είναι τα 1, 4, 5 και 7, τα οποία δεν έχουν ακόμα δημοπρατηθεί, ενώ ανησυχία υπάρχει και στο τεμάχιο 3, στα νότια της Καρπασίας, όπου η Τουρκία έχει ήδη μια φορά επέμβει και έχει ακυρώσει τη δοκιμαστική γεώτρηση της κοινοπραξίας ENI/KOGAS (Ιταλία/Νότια Κορέα).
Η αποτύπωση των τουρκικών διεκδικήσεων έχει διπλή αιτιολόγηση. Η πρώτη, βεβαίως, αφορά τις διεκδικήσεις της Αγκυρας, όπως αυτές ξεδιπλώνονται από τη δεκαετία του ’90. Η δεύτερη, ωστόσο, αφορά την αίσθηση ότι Ελλάδα, Κυπριακή Δημοκρατία και Ισραήλ αποτελούν άξονα περικύκλωσης, που υποστηρίζεται ενεργά από τις ΗΠΑ, προκειμένου η εξόρυξη των υδρογονανθράκων της περιοχής να μην περιλάβει την Τουρκία. Η συγκεκριμένη αντίληψη είναι και εκείνη που λειτουργεί ως αιτιολογία σκλήρυνσης της τουρκικής στάσης και στο Κυπριακό. Η Αγκυρα δεν αντιμετωπίζει την ενέργεια ως καταλύτη για την επίλυση του Κυπριακού, αλλά ως έναν ακόμη παράγοντα υπονόμευσης των συμφερόντων της.
Νευρικότητα
Επιπλέον, η τουρκική επαναφορά των ζητημάτων που αφορούν το καθεστώς των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, αναδεικνύει τη νευρικότητα της Αγκυρας, πρώτον, για την αμερικανική de facto υποστήριξη της Αθήνας με την αποστολή πολεμικών στα Δωδεκάνησα. Και, δεύτερον, για τις κινήσεις που αναμένεται να κάνει η Αθήνα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα σε σχέση με την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια, τουλάχιστον στο δυτικό μέρος της ηπειρωτικής χώρας (Ιόνιο και δυτικά των Κυθήρων). Την τουρκική νευρικότητα επιτείνει η διαφαινόμενη επικράτηση στη Λιβύη, ενός καθεστώτος αρνητικού, αν όχι εχθρικού, έναντι της Αγκυρας. Σε περίπτωση οριοθέτησης ΑΟΖ προς τα νότια, το μεγαλύτερο μέρος της διαπραγμάτευσης που θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα, αφορά την ακτή της Λιβύης, η οποία αντίκειται της Πελοποννήσου και του μεγαλύτερου μέρους της Κρήτης.
Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι απολύτως κατανοητό, ότι την Αθήνα ανακουφίζει ιδιαιτέρως η απόφαση της Ουάσιγκτον να αυξήσει συνολικά τη ναυτική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και, επακόλουθα και στην Ελλάδα. Αν και η αύξηση της παρουσίας αφορά κατά κύριο λόγο την προβολή αμερικανικής ισχύος, έναντι της ρωσικής επιρροής, η εμφάνιση αμερικανικών πλοίων στο Αιγαίο είναι περισσότερο από ευπρόσδεκτη.
Πηγή: kathimerini.gr – Βασίλης Νέδος
