Το Δίκταμο (Origanum dictamnus) ανήκει στην Οικογένεια Lamiaceae. Το Δίκταμο (η έρωντας) είναι ένα ενδημικό φυτό που συναντάται στην Κρήτη και χρησιμοποιείται ως ρόφημα. Το όνομα προέρχεται από το όρος Δίκτη (Λασιθιώτικα) όπου παλαιότερα αφθονούσε. Ειδικότερα καλλιεργείται εδώ και 70 χρόνια στην Έμπαρο. Τα φύλλα του είναι χνουδωτά και έχουν χρώμα γκριζοπράσινο. Το δίκταμο λέγεται και δίκταμνο(ς).
Περιγραφή – ΚλίμαΈδαφος
Είναι πολυετές (4-5 έτη) ενδημικό φυτό που αυτοφύεται και καλλιεργείται στην Κρήτη (Έμπαρος, Επισκοπή Κρήτης) και αντέχει στην ξηρασία.
Έχει μήκος 30-40εκ., τα φύλλα είναι μικρά, παχουλά και καλύπτονται από χνούδι και τα άνθη του έχουν βιολετί χρώμα. Συναντάται σε άγονες και ορεινές περιοχές και σε κλίμα ήπιο-μεσογειακό και όχι σε ανεμόπληκτες περιοχές. Καταλληλότερα θεωρούνται τα αμμοαργιλώδη και στραγγιζόμενα εδάφη.
Τρόπος Πολλαπλασιασμού
Με σπόρο σε σπορείο.
Με μοσχεύματα (τμήμα βλαστού 6-8εκ.)
Με παραφυάδες (ο καλύτερος τρόπος)
Εποχή φύτευσης σποράς
Η φύτευση γίνεται το φθινόπωρο (Οκτώβριο – Νοέμβριο) ή την άνοιξη (Φεβρουάριο-Μάρτιο) σε γραμμές
Που απέχουν 50-60εκ. και επί των γραμμών 30-40εκ. Θεωρούνται απαραίτητα η καλή προετοιμασία του χωραφιού (βαθύ όργωμα-σβάρνισμαισοπέδωση), η καταπολέμηση των ζιζανίων (σκάλισμα ζιζανιοκτονία) και προσεκτικό πότισμα όπου υπάρχει νερό. Αναγκαία θεωρείται η διετής αγρανάπαυση τουλάχιστον.
Συγκομιδή
Συλλέγεται στο στάδιο της άνθησης (χωριστά οι ανθοφόροι βλαστοί από τα υπόλοιπα μέρη του φυτού).
Γίνονται 2-4 συλλογές. Η ξήρανση πραγματοποιείται σε σκιά.
Αποδόσεις
Η στρεμματική απόδοση σε χλωρό βάρος κυμαίνεται σε 400-600 κιλά για όλες τις συγκομιδές (η σχέση ξηρού προς χλωρό 40%).
Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται σε 1.1% ξηράς δρόγης.
Χρήσεις
Εθεωρείτο στην αρχαιότητα ‘πανάκεια’. Το δίκταμο έχει αντισηπτική δράση, τονωτική και αντισπασμωδική. Χρησιμοποιείται για την επούλωση των τραυμάτων, ως καταπραϋντικό του πεπτικού συστήματος, καθώς και κατά της γρίπης και του κρυολογήματος. Δρα σπασμολυτικά και συμβάλει στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση των κυκλοφορικών και καρδιολογικών προβλημάτων, ανακουφίζει από πονοκεφάλους, και στομαχικές διαταραχές, πονόδοντους και αποστήματα. Ενεργεί επίσης, ως αντιδιαβητικό, εμμηναγωγό αλλά και ως αφροδισιακό (στην Κρήτη το αναφέρουν και ως «έρωντα»).
Χρησιμοποιείται στην ποτοποιία (Vermouth, Martini, Campari) και ως αφεψήμα, αντικαθιστώντας το τσάι με αναλογία 1 γρ δίκταμο με 100 γρ νερό.
