Του Πέτρου Μηλιαράκη*
Είναι κοινός τόπος πλέον ότι στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συνολικώς) οι επικείμενες ευρωεκλογές θα διεξαχθούν μεταξύ 23 και 26 Μαΐου 2019, όπως αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Με τούτα τα δεδομένα, ας αναστοχαστούμε τα εξής:
- ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ…
Δίδαγμα της κοινής πείρας είναι ότι όταν διεξάγονται μεμονωμένες ευρωεκλογές, η συμμετοχή του εκλογικού σώματος δεν είναι αντίστοιχη-ανάλογη της προσέλευσης προκειμένου περί των εθνικών εκλογών. Το δίδαγμα δε αυτό δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα.
Στην παρούσα συγκυρία όπου εν γένει ο «ευρωσκεπτικισμός» είναι έντονος, διάχυτη είναι η ανησυχία στους ορθολογιστές ευρωπαϊστές για τον κίνδυνο αποχής στις ευρωεκλογές που προδήλως θα ευνοήσει την ακροδεξιά και τα λεγόμενα λαϊκιστικά κόμματα τα οποία εμφορούνται από έντονο εθνικισμό.
Τον κίνδυνο αυτό, να επικρατήσει η ακροδεξιά αντίληψη και ο λαϊκισμός στη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις εκλογές του Μαϊου 2019, υπογράμμισαν άνθρωποι του πνεύματος με τη διακήρυξη ενός «φιλοευρωπαϊκού μανιφέστου» το οποίο κατά αποκλειστικότητα δημοσιεύθηκε στη γαλλική εφημερίδα Libération.
Με το μανιφέσταο αυτό διανοούμενοι φιλοευρωπαϊστές προειδοποιούν ότι μπορεί οι προσεχείς εκλογές να είναι εξόχως καταστροφικές εάν επικρατήσουν ακροδεξιοί και λαϊκιστές πολιτικοί.Εφόσον δε αναβιώσουν τέτοιες αντιλήψεις ή έστω ότι υπάρχουν και «κάποια κατάλοιπα», τέτοιων αντιλήψεων, η τοξικότητα αυτή για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό πρέπει να εκλείψει με ευθύνη κάθε δημοκρατικά σκεπτόμενου και αξιοπρεπούς πολίτη.
Η πρωτοβουλία αυτή μέσω της Libération, που αφορά στους φιλοευρωπαϊστές και υποστηρικτές των αρχών και αξιών του σύγχρονου νομικού και πολιτικού ευρωπαϊκού πολιτισμού, οφείλεται πρωτίστως στο Γάλλο συγγραφέα και διανοούμενο Μπερνάρ Ανρί-Λεβί, ο οποίος έχει επανειλημμένως τοποθετηθεί ενάντια στο λαϊκισμό που τον θεωρεί «προπέτασμα καπνού του νεοφασισμού».
- Η ΣΥΓΚΥΡΙΑ
Οι ευρωεκλογές του Μαΐου 2019 θα διεξαχθούν 75 περίπου χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε με την καταδίκη του φασισμού και ναζισμού θεσπίστηκε και εγκαθιδρύθηκε η νέα τάξη αρχών και αξιών του ευρωπαϊκού νομικού και πολιτικού πολιτισμού, και 30 χρόνια μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου που σηματοδότησε τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου και την καταδίκη της δημιουργίας μονοκομματικών δικτατορικών κυβερνήσεων στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο
- ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΩΝ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΩΝ –ΚΑΙ Ο ΜΑΝΦΡΕΝΤ ΒΕΜΠΕΡ
Οι ευρωεκλογές παγίως συνιστούν μια έγκυρη πολιτική δημοσκόπηση έστω και εάν η ψήφος είναι «χαλαρότερη» προκειμένου περί εθνικών εκλογών. Η εμπειρία καθοδηγεί ότι οι ευρωεκλογές δεν σηματοδοτούν κατ’ ανάγκη αμετάκλητη τοποθέτηση του εκλογικού σώματος προς μια πολιτική αντίληψη ή ιδεολογία, αλλά εμπεριέχουν σε μεγάλο βαθμό αποχή ή και ψήφο διαμαρτυρίας! Υπ’ όψιν δε ότι και η αποχή και η ψήφος διαμαρτυρίας μπορούν να λειτουργούν είτε σωρευτικώς είτε διαζευτικώς.
- Μπορούν να δημιουργούν όμως πολιτικό κλίμα, ενώ προκειμένου περί της συνθέσεως του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εάν η αποχή αφήσει χώρο στους συσπειρωμένους ήδη ακροδεξιούς, λαϊκιστές και εθνικιστές, τα προβλήματα που θα προκύψουν για την εν γένει διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των Κρατών Μελών, δεν θα φτάνουν στα όρια της κρίσης, αλλά θα δημιουργούν κρίση.
Οι ευρωεκλογές του προσεχούς Μαΐου θα χαρακτηριστούν από το εάν θα εκλεγεί ο Μάνφρεντ Βέμπερ Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έκπληξη δε, δεν θα είναι να επικρατήσει το «Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα» (ΕΛΚ). Η έκπληξη όμως θα είναι εάν ο Μάνφερντ Βέμπερ δεν εκλεγεί Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και άρα ηττηθεί το ΕΛΚ. Και τούτο γιατί κατά της «υποψηφιότητας Βέμπερ» ασκείται οξεία κριτική ακόμη και από το χώρο των αμιγώς κεντροδεξιών, καθόσον ο συγκεκριμένος Βαυαρός πολιτικός κατακρίνεται ότι παρεκκλίνει σε ακραίες δεξιές θέσεις.
Με τούτα τα δεδομένα, εάν η κριτική που ασκείται στον Μάνφερντ Βέμπερ είναι αντικειμενική, και εφόσον ο συγκεκριμένος υποψήφιος εκλεγεί Πρόεδρος της Επιτροπής, τότε βέβαιον είναι ότι θα επιδεινωθούν οι συνθήκες της Οικονομικής Διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ας προβαίνει ο συγκεκριμένος υποψήφιος «ανέξοδα» σε «προεκλογικές υποσχέσεις» ελάφρυνσης των μέτρων λιτότητας. Αντιθέτως, με τον Μάνφερντ Βέμπερ Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται εμμονή στα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού!
Ως εκ τούτου εκ προοιμίου χρήσιμα είναι να λεχθούν τα εξής:
- Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Η βάση του «όλου συστήματος» είναι θεμελιωμένη στις αυστηρές επιταγές της Οικονομικής Διακυβέρνησης.
Αξιοπρόσεκτες δε είναι οι δεσμεύσεις του πακέτου SixPack και του πακέτου TwoPack. Αξιοπρόσεκτο, όμως, επίσης είναι για τα καθ’ ημάς, ότι δεν γίνεται συζήτηση και για το «Σύμφωνο Ευρώ +» που αφορά συνομολόγηση πολιτικών Κρατών Μελών της Ευρωζώνης και χωρών με «παρέκκλιση», χωρών, δηλαδή, της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ (πχ. Πολωνία, Δανία, Σουηδία κλπ). Το σύμφωνο αυτό, αποσκοπεί στην εμβάθυνση και ενίσχυση κυρίως του ευρωσυστήματος, καθόσον υπαγορεύονται πολιτικές αλλά και δεσμεύσεις χωρών εκτός ευρωζώνης για την επίτευξη υψηλότερου βαθμού σύγκλισης. Υπ’ όψιν βεβαίως ότι τόσο το «Σύμφωνο Ευρώ+» όσο και οι δεσμεύσεις των πακέτων «SixPack – TwoPack» αφορούν στο όλον σύστημα του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης» (Σ.Σ.Α.).
Πρέπει δε να επισημειωθεί ότι σε περίπτωση εκλογής του Μάνφρεντ Βέμπερ, το Σ.Σ.Α. θα αφορά τη νομικοπολιτική βάση που θα επιβάλει αυστηρότερη εποπτεία επί των μακροοικονομικών πολιτικών και θα συνιστά από καθέδρας αυστηροποίηση και εμβάθυνση, του πεδίου εποπτείας… Η λιτότητα όμως και η δημοσιονομική πειθαρχία που ως πολιτικές θα υπαγορεύονται από ενισχυμένη εποπτεία, προδήλως θα αυξήσουν τον «ευρωσκεπτικισμό», πράγμα που θα δημιουργήσει περαιτέρω κρίση εάν οι δυνάμεις του λαϊκισμού έχουν αυξημένη συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο!..
ΣΥΝΕΠΩΣ: οι δυνάμεις που υπερασπίζονται τις αρχές και αξίες του σύγχρονου ευρωπαϊκού νομικού και πολιτικού πολιτισμού οφείλουν να επαγρυπνούν και να συμμετέχουν στις εξελίξεις! Η επαγρύπνηση και η συμμετοχή αφορά ιστορικό καθήκον!
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC- EU).
