του Πέτρου Μηλιαράκη*
ΠΡΟΣΦΑΤΩΣ τα ΜΜΕ επιδίδονται στην διαδικασία ενός «πολιτικού διαζυγίου» που αφορά στον Αλέξη Τσίπρα και στον Πάνο Καμμένο ή διαφορετικά στο ΣΥΡΙΖΑ και στους ΑΝΕΛ. Η διαδικασία αυτή «γεννά ειδήσεις», που ωστόσο πολλές φορές εισέρχονται στα όρια του «παραπολιτικού», ενώ οι προϋποθέσεις και οι συνέπειες είναι ευθέως πολιτικές.
Η κυβερνητική συνεργασία (και όχι ευθέως συνύπαρξη) ΣΥΡΙΖΑ (και) ΑΝΕΛ που σε πολλούς προφερόταν με ενιαίο όρο «ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ», αφενός προσδιοριζόταν με ημερομηνία λήξης και αφετέρου χαρακτηριζόταν από τις ενυπάρχουσες ιδεολογικοπολιτικές αντιθέσεις.
Βεβαίως στη χώρα μας η κουλτούρα των συνεργασιών δεν έχει ιστορικό βάθος. Ωστόσο, η συγκεκριμένη «συνύπαρξη» υπηρέτησε με πολύ συγκεκριμένο τρόπο το κυρίως ζητούμενο που ήταν ή έξοδος της χώρας από τα μνημόνια.
Ασφαλώς υπήρχαν και άλλα επίπεδα «πολιτικής διαχείρισης», όμως όπως προεκτέθηκε, η κυρίως βάση της συγκεκριμένης συνεργασίας ήταν η επάνοδος της χώρας σε μια οικονομική ομαλότητα.
Πρόδηλο ήταν δε ότι η «συγκεκριμένη συνεργασία», αφής θα προέκυπτε ζήτημα επίλυσης του «λεγόμενου Μακεδονικού», δεν θα ήταν εύκολο (και κατά πολλούς αδύνατο), να επιβιώσει…
Επειδή, πράγματι, προσφάτως, η διαδικασία του συγκεκριμένου «πολιτικού διαζυγίου» αγγίζει τα όρια παραπολιτικών σχολίων, αναγκαίο καθίσταται να επαναφέρουμε την πολιτική στο προσκήνιο, και να προσεγγίσουμε το θέμα της «επίλυσης του Μακεδονικού» μέσα από αμιγώς πολιτικές εκτιμήσεις, με κυρίως αναφορά στη διπλωματία των αγωγών.
Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ
Ο Πρόεδρος των ΑΝΕΛ και τέως Υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος, μαζί με την Κοινοβουλευτική ομάδα που διέθετε, είχαν κάθε δικαίωμα να τοποθετούνται αρνητικά στην «καθιερωμένη» πολιτική επίλυσης του λεγόμενου «Μακεδονικού» με χρήση του όρου «Μακεδονία με γεωγραφικό προσδιορισμό και έναντι πάντων». Ωστόσο, όχι μόνο τον Πάνο Καμμένο και τους ΑΝΕΛ, αλλά και κάθε αντιπολιτευόμενο τη Συμφωνία των Πρεσπών, θα πρέπει να προκριματίζουν και ορισμένα κρίσιμα στοιχεία γεωπολιτικής σημασίας και γεωστρατηγικής αξίας, που δεν φαίνεται να έχουν εκτιμηθεί δεόντως. Και τούτο γιατί εφόσον ήθελαν εκτιμηθεί, τότε δεν αποκλείεται να ελάμβανε χώρα αναθεώρηση της αρχικής στάσης και θέσης, μετά μάλιστα τη συνταγματική αναθεώρηση της γείτονος χώρας και τις δεσμεύσεις που η συγκεκριμένη Συμφωνία εγκαθιδρύει.
Σε κάθε περίπτωση, η ρήξη μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ που προσωποποιείται στη ρήξη Αλέξη Τσίπρα και Πάνου Καμμένου έχει έντονο πολιτικό χαρακτήρα, και συνεπώς η παραπολιτική εκμετάλλευση δεν βοηθά στη σωστή εκτίμηση των εν γένει συνθηκών αλλά και συνεπειών που προσδιορίζονται (και) από τα εξής:
Ο Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και επικεφαλής για θέματα ενέργειας Francis Fannon, σε πρόσφατες δημόσιες τοποθετήσεις του ήταν ιδιαιτέρως αυστηρός σε σχέση με τον αγωγό Nord Stream 2 αλλά και τον αγωγό Turkish Stream. Σύμφωνα με τον Aμερικανό αξιωματούχο, οι αγωγοί αυτοί είναι έργα που επιδιώκουν να ενισχύσουν την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο, και δεν συμβιβάζονται με την ασφάλεια στην περιοχή. Χαρακτήρισε δε τους αγωγούς αυτούς ότι: δεν είναι «εμπορικά έργα», αλλά αντιθέτως ότι: είναι «πολιτικά εργαλεία». Έτσι, ο Αμερικανός αξιωματούχος τοποθετήθηκε με σαφή τρόπο ότι: μέσω των αγωγών αυτών η Ρωσία επιδιώκει να ενισχύσει την επιρροή της στη Δύση (sic).
Ωστόσο, ο συγκεκριμένος αξιωματούχος του State Department, λόγω και της συγκυριακής επίσκεψής του στην Κύπρο, ανέδειξε τις κυρίαρχες πολιτικές για τις ΗΠΑ που αφορούν στην Ανατολική Μεσόγειο και που προσδιορίζονται από δύο επίπεδα: α) από το επίπεδο της ενεργειακής ασφάλειας και β) από το επίπεδο των νέων πηγών ενέργειας.
Έτσι, έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στον αγωγό Eastern Mediterranean (East Med). Ο αγωγός αυτός κατά το μέρος που αφορά στην Ελλάδα, δεν εξασφαλίζει μόνο απόλυτη και αυτόνομη ενεργειακή επάρκεια για την Κρήτη, αλλά εντασσόμενος στην «ομπρέλα ασφαλείας» του Ισραήλ και των ΗΠΑ, δημιουργεί νέα διπλωματικά δεδομένα στην περιοχή, για τα οποία η Τουρκία με δυσκολία μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Ταυτοχρόνως άξιος αναφοράς είναι και ο αγωγός IGB (Interconnector Greece-Bulgaria) που είναι ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας. Το έργο αυτό, αποτελείται από αγωγό μήκους περίπου 182 χλμ., εκ των οποίων 31 χλμ. βρίσκονται εντός της ελληνικής επικράτειας. Επίσης:
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και το έργο υλοποίησης της πλωτής μονάδας παραλαβής και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG– Liquefied Νatural Gas) στην Αλεξανδρούπολη, όπως παραδέχθηκε προσφάτως (στις 16/11/2018) ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός στη παρέμβασή του στο Συνέδριο THESSALONIKI SUMMIT.
Πέραν των προαναφερομένων τεράστιες γεωπολιτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή επιφέρει και ο διαδραστικός αγωγός φυσικού αερίου, ο περίφημος TAP (Trans Adriatic Pipeline).
Υπ’ όψιν δε ότι ο ΤΑΡ σε συνδυασμό με τον IGB απειλούν τα επόμενα χρόνια τη γεωπολιτική και οικονομική επιρροή της Μόσχας στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Σε αυτό δε, αποφασιστικώς συμβάλλει και ο πλωτός σταθμός LNG της Αλεξανδρούπολης.
ΟΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Ο οποιοσδήποτε πολιτικός παρατηρητής θα πρέπει σοβαρώς να λάβει υπ’ όψιν του (και τούτο παραγνωρίζεται από τους διαφωνούντες για το κλείσιμο των διενέξεων με τους Βόρειους Γείτονες μας και ήδη με τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας) ότι στις ευρωπαϊκές πολιτικές, έχει άμεση προτεραιότητα γεωπολιτικής σημασίας και γεωστρατηγικής αξίας η Ενεργειακή Διασύνδεση των χωρών της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Central and South Eastern Europe Gas Connectivity–CESEC).
Σε κάθε περίπτωση δε άξιος εκτίμησης για τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι και ο Κανονισμός 347/2013, ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) ετοιμάζεται να εκταμιεύσει 1,5 δισ. ευρώ προς την κατεύθυνση στήριξης των αγωγών.
Ο Πάνος Καμμένος με τη στάση του, αλλά και όποιος άλλος διαφωνεί ευθέως με τη Συνθήκη των Πρεσπών, θα πρέπει να έχουν κατά νου ότι δεν συμβάλουν στις προαναφερόμενες προτεραιότητες των ευρωπαϊκών πολιτικών, ανεξαρτήτως εάν στην περιοχή υπάρχουν ισχυρά αμερικανικά και ρωσικά συμφέροντα. Η λαθεμένη αυτή εκτίμηση αποκλείεται να μείνει άνευ πολιτικών συνεπειών, ενώ όσοι επανατοποθετούνται ως προς τη Συμφωνία των Πρεσπών εκτιμώντας τα προαναφερόμενα, προδήλως συμπολιτεύονται, κατά το μέρος που αφορά στην Ελλάδα, το γενικότερο δημόσιο συμφέρον.
——————————————–
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC- EU).