Τo φετινό σκληρό καλοκαίρι της ξηρασίας και της ανομβρίας, μια φράση ακούστηκε πολλές φορές από άκρη σε άκρη στην ελληνική επικράτεια: «θα επιστρατεύσουμε κι άλλες γεωτρήσεις». Πόσο σωστή είναι όμως αυτή η λύση σε μια χώρα που μέχρι πρότινος δεν είχε πλήρη εικόνα για τον αριθμό των ενεργών γεωτρήσεων;
Μόλις πέρυσι, ολοκληρώθηκε από την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ ), πρώην ΙΓΜΕ, η καταγραφή των γεωτρήσεων σε ποσοστό 85%. Με νέα ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα ολοκληρωθεί και το υπόλοιπο.
Σύμφωνα με τον επιστημονικό υπεύθυνο του έργου, διδάκτορα Υδρογεωλογίας του Πανεπιστημίου της Μπολόνια, μέλος της Διεθνούς Ενωσης Υδρογεωλόγων και διευθυντή Υδατικών Πόρων και Γεωθερμίας του ΕΑΓΜΕ, Παναγιώτη Σαμπατακάκη, «τα συνεργεία της ΕΑΓΜΕ σάρωσαν την ελληνική ύπαιθρο. Καταγράψαμε τη θέση των γεωτρήσεων με απόλυτη ακρίβεια, ποιος είναι ο ιδιοκτήτης καθεμίας από αυτές, ποια είναι η χρήση τους, το βάθος τους, πόσες μέρες και ώρες χρησιμοποιούνται. Ενα πρώτο βασικό συμπέρασμα της καταγραφής είναι πως οι γεωτρήσεις στην Ελλάδα είναι λιγότερες από αυτές που υπολόγιζαν οι επιστήμονες, πριν ξεκινήσει η εργασία τους».
H απογραφή
Το έργο «Απογραφή Γεωτρήσεων Κάθε Χρήσης» παραγγέλθηκε στο πρώην ΙΓΜΕ (Ινστιτούτο Γεωλογικών & Μεταλλευτικών ερευνών), νυν ΕΑΓΜΕ, από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το 2012Το έργο ξεκίνησε να τρέχει συστηματικά το 2017 μέσω ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, διακόπηκε για ένα διάστημα και επανεκκίνησε το 2019Πέρυσι, ολοκληρώθηκε η καταγραφή των γεωτρήσεων σε ποσοστό 85%. Με νέα ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα ολοκληρωθεί και το υπόλοιπο
Ο κ. Σαμπατακάκης υπογραμμίζει στην «Κ» πως «αυτή τη στιγμή κάθε γεώτρηση στη χώρα έχει μια ταυτότητα. Διαθέτουμε πια μια βάση δεδομένων που έχει φτάσει στο ΥΠΕΝ. Αυτά τα στοιχεία μπορούν να ενσωματώνονται σταδιακά στα διαχειριστικά σχέδια του υπουργείου για το νερό, τα οποία ως γνωστόν αποτελούν τον “πιλότο” με βάση την οδηγία 2000/60 για τη διαχείριση των υδατικών πόρων, επιφανειακών και υπόγειων».
Με το 85% του έργου ολοκληρωμένο έχουν απογραφεί περίπου 110.000 γεωτρήσεις σε όλη τη χώρα. Η ομάδα του έργου εκτιμά ότι υπάρχουν κι άλλες περίπου 20.000-25.000, οι οποίες δεν έχουν ακόμα απογραφεί.
«Αρχικά είχαμε εκτιμήσει ότι ήταν από 160.000 έως 170.000, όμως υπήρχαν φορείς –περιφέρειες, δήμοι, κ.ά.– που έκαναν λόγο ακόμα και για 400.000 γεωτρήσεις. Αυτά τα νούμερα δεν υπάρχουν», τονίζει ο έμπειρος υδρογεωλόγος, σημειώνοντας ακόμα πως οι παράνομες γεωτρήσεις είναι λίγες στον συνολικό αριθμό και δεν φαίνεται να ξεπερνούν το 10%. Στον παραπάνω αριθμό δεν περιλαμβάνονται οι κρυμμένες, μέσα στα υπόγεια, γεωτρήσεις, οι οποίες αν και έχουν κατασκευαστεί σε αστικές περιοχές και αντλούν κρυφά μικρές ποσότητες νερού για κήπους, δεν αποτελούν πρόβλημα. Οι περιοχές στις οποίες χρειάζονται κι άλλες συμπληρωματικές εργασίες απογραφής είναι ένα μέρος της Πελοποννήσου, τα Ιόνια νησιά και ένα μέρος των Κυκλάδων.
Οι 135.000 γεωτρήσεις θεωρείται ένας αρκετά μεγάλος αριθμός σε σχέση με άλλες χώρες. Ομως, όπως εξηγεί ο ειδικός, «η Ελλάδα έχει όντως ανάγκη από πολλές γεωτρήσεις, τόσο λόγω της γεωμορφολογίας της και των κλιματολογικών της συνθηκών, όσο και λόγω των μεγάλων αναγκών της σε ύδρευση και άρδευση. Χωρίς αυτές, δεν θα είχαμε κρατήσει τις καλλιέργειες των αγροτών μας ούτε και θα υδροδοτούσαμε τους περισσότερους δήμους της χώρας».
