Η Λυδία γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ελλάδα. Πήγε σε καλό σχολείο. Αλλά όταν βρέθηκε στην Ευρώπη για σπουδές, έκοψε τον λώρο με την οικογένειά της και μυήθηκε στο φανατικό Ισλάμ. Τρία χρόνια μετά, αφήνει τα μηνύματα του πατέρα της αναπάντητα
Η τελευταία φορά που η Λυδία μίλησε με τον πατέρα της ήταν τον Νοέμβριο του 2022. Είχε μόλις γυρίσει στην εστία της, είχε μαγειρέψει και είχε φάει, όταν χτύπησε το τηλέφωνο. Eλα μπαμπά…», του είπε. «Λυδιάκι μου, θέλω να μιλήσουμε και να μου πεις τι σου συμβαίνει». «Τι εννοείς, μπαμπά;», ρώτησε εκείνη. Oταν της είπε τι έχει μάθει, δεν απάντησε κάτι, απλώς έκλεισε το τηλέφωνο. Μέχρι εκείνη την ημέρα, μιλούσαν καθημερινά. Συχνά δύο και τρεις φορές την ημέρα. Το καλοκαίρι είχε φύγει για σπουδές στο εξωτερικό και την είχε έγνοια. «Για τους τελείως λάθος λόγους, όπως αποδείχθηκε», λέει ο πατέρας στην «Κ».
Εκείνο το πρωί είχε λάβει ένα τηλεφώνημα από κάποιον γνωστό του στις ελληνικές αρχές. «Το ξέρεις πως η κόρη σου φοράει μπούργκα; Eχει μπλέξει σε επικίνδυνες καταστάσεις», του είπε εμπιστευτικά. Παρότι δεν είχε ιδέα πως κάτι τέτοιο συνέβαινε, δεν έπεσε από τα σύννεφα. «Ξαφνικά διάφορα πράγματα που είχαν συμβεί άρχισαν να βγάζουν νόημα», εξηγεί.
Στο σχολείο
Ο πατέρας έχει καταγωγή από χώρα της Μέσης Ανατολής. Εκεί γεννήθηκε και μεγάλωσε, είναι χριστιανός, με βαθιά πίστη και σχέση με την Εκκλησία. Στην Ελλάδα πρωτοήρθε στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Εδώ, ερωτεύτηκε μια Ελληνίδα, παντρεύτηκαν και έκαναν τέσσερα παιδιά. Η Λυδία (δεν είναι το πραγματικό της όνομα) είναι η πρωτότοκη κόρη τους. «Hθελα να μεγαλώσουν στα πούπουλα. Να πάνε σε καλά σχολεία, να μπορέσουν να κάνουν καλές σπουδές», λέει ο πατέρας. Δούλεψε σκληρά και κατάφερε να δώσει αυτό που ονειρευόταν στα παιδιά του.
Η Λυδία πήγε σε ένα ιδιωτικό σχολείο στην Αθήνα και παρακολούθησε στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου ένα πρόγραμμα αποκλειστικά για όσους θέλουν να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Σύμφωνα με συμμαθητές της που μίλησαν στην «Κ», ήταν από μικρή ένα πανέμορφο κορίτσι, μελαχρινή, με μεγάλα μπλε μάτια.
«Θα έπρεπε κανονικά να αποπνέει αυτοπεποίθηση, αλλά εκείνη ήταν πάντα υπερβολικά εσωστρεφής και χαμηλών τόνων». Ηταν τόσο ντροπαλή που στην τάξη με δυσκολία ακουγόταν η φωνή της. «Αγαπούσε τη μουσική, είχε ταλέντο, γνώσεις και έπαιζε πολλά όργανα, αλλά ουδέποτε δεχόταν να λάβει μέρος σε κάποια γιορτή του σχολείου. Είχε φοβερό πρόβλημα με την προβολή και την έκθεση. Ακόμα και στο Instagram, στις φωτογραφίες που ανέβαζε, κάπως πάντα έκρυβε το πρόσωπό της», σημειώνουν. Είχε λίγες αλλά καλές φίλες και έβγαινε μαζί τους, αλλά όποτε μαζευόταν μεγαλύτερη παρέα σπάνια ακολουθούσε. Παρότι απόμακρη, ήταν γενικά αγαπητή.
Η μεταστροφή
Τους τελευταίους μήνες του σχολείου οι συμμαθητές είχαν παρατηρήσει μια αλλαγή. Ενώ πάντα ντρεπόταν να συζητήσει οτιδήποτε έχει σχέση με αγόρια, είχε δείξει ξαφνικό ενδιαφέρον για όσους ήταν σε σχέση.
«Θα παντρευόσουν τώρα το αγόρι σου;», ρωτούσε. Εκανε επίσης πολλές ερωτήσεις στους συμμαθητές της που σκέφτονταν να σπουδάσουν σε παράρτημα αμερικανικού πανεπιστημίου στο Αμπου Ντάμπι. «Θα άλλαζες θρησκεία;», θυμούνται να ρωτάει. Οπως αποδείχθηκε πολύ αργότερα, ήδη είχε ξεκινήσει ο προσηλυτισμός της.
Μαζί με τον πατέρα της ταξίδεψαν τον Μάιο στην Ευρώπη για να δουν πανεπιστήμια. Ηταν τότε που είδε κάτι που τον παραξένεψε. Κάνοντας μια αναβάθμιση του κινητού της, εμφανίστηκε μια εφαρμογή για μουσουλμάνους που υπενθυμίζει την ώρα της προσευχής και τον σωστό προσανατολισμό προς τη Μέκκα. «Μάλλον κατέβηκε κατά λάθος», ήταν η εξήγησή της. Στο ταξίδι επέμενε να τρώνε αποκλειστικά αραβική ή τουρκική κουζίνα, αλλά ο πατέρας θυμόταν πως της άρεσαν αντίστοιχα εστιατόρια στην Αθήνα, οπότε δεν έδωσε σημασία. «Θεωρούσα πως όλα πήγαν καλά. Επιστρέφοντας ολοκληρώσαμε την εγγραφή της», θυμάται.
Το καλοκαίρι πριν φύγει για το πανεπιστήμιο, οι γονείς χώρισαν. Σύμφωνα με τον πατέρα, ήταν ένα διαζύγιο ξαφνικό και άσχημο και έφτασαν μέχρι τα δικαστήρια. Η μητέρα τον κατηγόρησε πως είναι κακοποιητικός και πως ελέγχει τα παιδιά. Για να το αποδείξει προσκόμισε μαρτυρία της Λυδίας. «Δεν θύμωσα όμως ποτέ με το παιδί. Ολο αυτό είχε να κάνει με τη μητέρα της», ξεκαθαρίζει εκείνος.
H αλλαγή στο Instagram – Κάποια στιγμή μπλόκαρε από τον λογαριασμό της στο Instagram όλα τα αγόρια της τάξης. Τα κορίτσια είδαν μια ημέρα με έκπληξη να αλλάζει τη φωτογραφία του προφίλ της, με μια φωτογραφία με μαντίλα.
Η φωτογραφία
Μέσα Αυγούστου την είδε τελευταία φορά στα γενέθλια του αδελφού της. Στις φωτογραφίες που τράβηξαν με φόντο έναν τοίχο επενδεδυμένο με πλαστικά τριαντάφυλλα, η Λυδία κάθεται ανάμεσα στα αδέλφια και στον πατέρα της. Είναι πράγματι πολύ όμορφη. Τα μαλλιά της είναι ίσια, φτάνουν κάτω από τον ώμο, δεν φοράει μέικ απ αλλά έχει βάλει ένα ροζ κραγιόν στα χείλη. Φοράει ένα κοντομάνικο μαύρο πουκάμισο, μακριά φούστα με λουλούδια. Στον λαιμό της έχει μια αλυσίδα με ασημένια πεταλούδα. Τα αδέλφια κάνουν με τα χέρια τους καρδούλες, εκείνη χαμογελάει συνεσταλμένα.
Λίγες ημέρες μετά, έφυγε για το εξωτερικό με τη μητέρα της. Το επόμενο διάστημα τίποτα δεν έδειχνε πως ζούσε μια «διπλή ζωή». Οι γραπτές συνομιλίες με τον πατέρα είναι απόλυτα συνηθισμένες. «Μπαμπά, μόλις έκανα μπάνιο, στεγνώνω τα μαλλιά μου και σε παίρνω… το φαγητό στην τραπεζαρία δεν τρώγεται… έχω πολύ διάβασμα…». Εκείνος της στέλνει εικονίδια και της γράφει γλυκά λόγια.
Μετά το τηλεφώνημα του Νοεμβρίου, ο πατέρας ταξιδεύει στην πόλη όπου ζει, χτυπάει το κουδούνι και της μιλάει από το θυροτηλέφωνο. Εκείνη ακούει αλλά δεν απαντάει. «Εκατσα εννέα ώρες έξω από την πόρτα της, αλλά δεν εμφανίστηκε ποτέ. Οταν ξαναπήγα είχε μετακομίσει».
Οι συμμαθητές της είχαν αντιληφθεί αρκετές εβδομάδες νωρίτερα πως κάτι της συνέβαινε. Ηδη από τον Σεπτέμβριο είχε μπλοκάρει από τον λογαριασμό της στο Instagram όλα τα αγόρια της τάξης. Τα κορίτσια είδαν μια ημέρα με έκπληξη να αλλάζει τη φωτογραφία του προφίλ της με μια φωτογραφία με μαντίλα. Για ένα διάστημα, συνέχισε να παρακολουθεί τα όσα ανέβαζαν οι συμμαθήτριές της – χωρίς όμως να αλληλεπιδρά μαζί τους. Στο δικό της προφίλ δεν υπήρχε πλέον καμία δραστηριότητα. Σήμερα, ο συγκεκριμένος λογαριασμός δεν υπάρχει πια. «Εχουμε ανησυχήσει και μας έχει στενοχωρήσει πολύ όλο αυτό. Είναι σαν να εξαφανίστηκε από προσώπου γης ένας από εμάς», λένε.
Στο μάτι των Αρχών
Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες της «Κ», η Λυδία είχε μπει στο μικροσκόπιο της χώρας στην οποία ζει. Από εκεί, είχαν ζητήσει συνδρομή από τις ελληνικές αρχές – πληροφορίες για την οικογένεια και το περιβάλλον της. Στο μεταξύ, ο πατέρας είχε ήδη επικοινωνήσει από μόνος του με τις Αρχές. Στις πρώτες συναντήσεις πηγαίνουν και οι δύο γονείς. Η μητέρα όμως επιμένει πως η κόρη τους έχει κάθε δικαίωμα να γίνει μουσουλμάνα. «Το θέμα προφανώς δεν είναι πως άλλαξε θρησκεία, ούτε εάν φοράει μαντίλα. Δικαίωμά της είναι. Αλλά το παιδί σας έχει ριζοσπαστικοποιηθεί. Ο κόσμος με τον οποίον συναναστρέφεται είναι ακραίος και επικίνδυνος», προσπαθούσαν να της εξηγήσουν.
Σε άλλη συνάντηση δείχνουν στον πατέρα δικές της αναρτήσεις με ακραίο ισλαμιστικό περιεχόμενο. Εκείνος αρχικά αρνείται να πιστέψει πως τα έχει γράψει η κόρη του. Του δείχνουν όμως τη φωτογραφία του προφίλ που έχουν εντοπίσει. Φαίνονται μόνο τα μάτια κάτω από το νικάμπ αλλά καταλαβαίνει αμέσως πως είναι το παιδί του.
Σήμερα γνωρίζει πως εγκατέλειψε τις σπουδές της, πως παντρεύτηκε κάποιον πολύ μεγαλύτερό της, επίσης μουσουλμάνο, με ποινικό μητρώο. Μαζί του –αλλά και με άλλους– προσπαθούσαν να μαζέψουν χρήματα μέσω μιας εικονικής ΜΚΟ. Μεταξύ των σκοπών που διαφήμιζαν είναι και η στήριξη της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Ο ξαφνικός γάμος – Σήμερα ο πατέρας της Λυδίας γνωρίζει πως εκείνη εγκατέλειψε τις σπουδές της, πως παντρεύτηκε κάποιον πολύ μεγαλύτερό της, επίσης μουσουλμάνο, με ποινικό μητρώο.
Μετά τη ρήξη με τον πατέρα της, η Λυδία έχει έρθει τουλάχιστον τρεις φορές στην Ελλάδα. Ο πατέρας ενημερώθηκε από τις Αρχές, αλλά το ήξερε ήδη από τα αδέλφια της. «Μπαμπά, η Λυδία φοράει κουβέρτα γύρω από το πρόσωπό της», του είχε πει το μικρότερο παιδί.
«Εχω αντιληφθεί πως προσπαθεί να επηρεάσει τα αδέλφια της ως προς τα πιστεύω τους, στέλνοντας ισλαμική προπαγάνδα στο TikTok, αλλά και να τα στρέψει εναντίον μου». Σε αναφορά που έχει κάνει στην Εισαγγελία Ανηλίκων το 2023, αναφέρει μεταξύ άλλων και αυτά τα περιστατικά και ζητάει συμβουλευτική στήριξη και ψυχολογική υποστήριξη για τον ίδιο και τα τρία ανήλικα παιδιά. Το ραντεβού στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας ορίστηκε ενάμιση χρόνο αργότερα. «Προσπαθώ να προστατεύσω τα άλλα μου παιδιά, αλλά να σώσω και αυτό», λέει ο πατέρας.
Εδώ και δυόμισι χρόνια στέλνει κάθε εβδομάδα στην κόρη του μηνύματα και φωτογραφίες από παλαιότερες χαρούμενες οικογενειακές στιγμές. «Θέλω να ξέρεις πως η αγάπη μου για σένα είναι αμετάβλητη και ατέλειωτη. Η αγκαλιά μου θα είναι ανοιχτή, ό,τι κι αν συμβεί, όποτε τη χρειαστείς. Είσαι το φως μου και το καμάρι μου», της έγραψε πρόσφατα. Αυτό, αλλά και εκατοντάδες άλλα μηνύματα, έχουν μείνει αναπάντητα.
Τα ψηφιακά δίχτυα του προσηλυτισμού
«Η ριζοσπαστικοποίηση έχει να κάνει με ενστερνισμό ακραίων απόψεων, πολιτικών ή θρησκευτικών, που δυνητικά μπορούν να οδηγήσουν σε βία και τρομοκρατικές ενέργειες», εξηγεί η κ. Θεοδώρα Τζίμα. Τόσο η πτυχιακή όσο και η μεταπτυχιακή της εργασία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο είχαν ως θέμα τη ριζοσπαστικοποίηση των γυναικών στην Ευρώπη. Τα βασικά της ερωτήματα ήταν τα κίνητρα που τις ώθησαν σε αυτή την κίνηση, αλλά και η διαδικασία που ακολουθήθηκε.
«Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια έντονη συμμετοχή γυναικών σε τέτοιου είδους δράσεις», σημειώνει. «Σε καμία περίπτωση δεν αφορά μόνο γυναίκες με χαμηλή εκπαίδευση ή χαμηλό επίπεδο ζωής. Αλλά σχεδόν πάντα, βλέπουμε πως είτε περνάνε κάποια προσωπική κρίση ή νιώθουν αποξενωμένες από το περιβάλλον – ίσως απογοητευμένες από τον χριστιανισμό ή και τη Δύση», λέει στην «Κ». «Τα όσα συμβαίνουν στην Παλαιστίνη είναι το νούμερο ένα καύσιμο αυτή τη στιγμή για να ριζοσπαστικοποιηθεί κάποιος. Το ίδιο είχε συμβεί και το 2011 μετά την Αραβική Ανοιξη στη Συρία», τονίζει.
«Μια ρομαντική σχέση, είτε διαδικτυακά είτε διαπροσωπικά, πολύ συχνά ενισχύει την απόφασή τους. Ενώ οι εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης στο κινητό είναι πλέον ο νούμερο ένα χώρος ριζοσπαστικοποίησης», συμπληρώνει. Για παράδειγμα, μια απλή διαδικτυακή επίσκεψη σε μια σελίδα με ακραίο θρησκευτικό περιεχόμενο θα οδηγήσει –σχεδόν βέβαια– σε μια νέα διαδικτυακή επαφή με πρόσωπο που θα επιχειρήσει να ξεκινήσει συνομιλία.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», έτσι ξεκίνησε ο προσηλυτισμός της Λυδίας –μέσω Instagram– πιθανόν με αυτόν που παντρεύτηκε λίγες εβδομάδες αφού εγκαταστάθηκε για σπουδές στο εξωτερικό. Οι Αρχές γνωρίζουν τουλάχιστον δύο ακόμα περιπτώσεις στην Ελλάδα, όπου ανήλικοι ξεκίνησαν συνομιλίες μέσω εφαρμογών και ανέπτυξαν επαφές με ριζοσπαστικοποιημένα άτομα στο εξωτερικό.
Στη μία περίπτωση το παιδί έμενε με τους παππούδες στην επαρχία, στην άλλη ήταν παιδί γιατρών και έμενε στην Αθήνα. Και στις δύο περιπτώσεις οι Αρχές επικοινώνησαν με τους κηδεμόνες και κατάφεραν να διακοπεί η επαφή. Στην περίπτωση της Λυδίας ήταν πλέον αργά.
Φωτ. SHUTTERSTOCK
Πηγή: kathimerini.gr
