Ο Μιχάλης Αλμπάτης (Αλμπαντάκης από το Ζαρό του Δήμου Φαιστού) έπειτα από το μυθιστόρημα του «Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους» επανήλθε συγγραφικά με το νέο του βιβλίο η «Κατάλυση του χρόνου». Πρόκειται για ένα απολαυστικό μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί, πυκνογραμμένο, ευφάνταστο, ένας ύμνος για τη διαδικασία της ανάγνωσης, η οποία αλλάζει τον άνθρωπο και τον ωθεί σε μια προσωπική εσωτερική μεταμόρφωση.
«Όταν από μικρός γοητευτείς τόσο πολύ από τη λογοτεχνία, όταν γίνεις κοινωνός της μαγείας της, προκύπτει πολύ φυσικά η επιθυμία να γίνεις μάγος κι εσύ, να δημιουργήσεις ομορφιά από το πουθενά» αναφέρει ο αξιόλογος συγγραφέας στη Ζούγκλα και συμπληρώνει: «Έτσι ξεκινάμε όλοι οι συγγραφείς, σαν μαθητευόμενοι μάγοι». Ακόμη ο Μιχάλης Αλμπάτης αναφορικά με το ζήτημα του χρόνου επεσήμανε: «Αυτό που με απασχολεί σε σχέση με τον χρόνο, αυτό που επιδιώκω είναι να μην βιώνω το κύλισμά του σαν ένα άχθος. Το να ανυπομονούμε να περάσει η ώρα αντιστοιχεί σε μια ανυπομονησία να πεθάνουμε, είναι ένα σημάδι αδιάσειστο ότι η ζωή που ζούμε είναι γεμάτη από έναν χρόνο νεκρό».
Στην «Κατάλυση του Χρόνου» καταπιάνομαι με δυο ξεχωριστά ζητήματα, που όμως συμπλέκονται: από τη μια έχουμε τη σαγήνη των βιβλίων, τον τρόπο που η ανάγνωση μεταμορφώνει το άτομο, πώς γονιμοποιεί τη φαντασία, τη λογική, την κρίση, κι απ’ την άλλη την επιθυμία του μεταμορφωμένου πια ανθρώπου, που έχει εμποτιστεί από γνώσεις, ιδέες, ομορφιά, να μεταπλάσει τον κόσμο γύρω του έτσι ώστε να βρεθεί σε συνάφεια με το δικό του εσώτερο τοπίο.
Άρα «Βιβλία και Επανάσταση» θα μπορούσε να είναι ένας εναλλακτικός τίτλος.
Τι σας ωθεί να γράφετε; (Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν βιώματα και μνήμες από την παιδική ηλικία τους αλλά δεν γίνονται συγγραφείς).
Όλα ξεκινάνε από τη σαγήνη. Όταν από μικρός γοητευτείς τόσο πολύ από τη λογοτεχνία, όταν γίνεις κοινωνός της μαγείας της, προκύπτει πολύ φυσικά η επιθυμία να γίνεις μάγος κι εσύ, να δημιουργήσεις ομορφιά από το πουθενά, να προκαλέσεις, συγκίνηση, έκπληξη, αγωνία, γέλιο και δάκρυ, χρησιμοποιώντας σαν υλικό μόνο κάποια σημαδάκια πάνω σε μια κόλλα χαρτί. Έτσι ξεκινάμε όλοι οι συγγραφείς, σαν μαθητευόμενοι μάγοι.
«Ο χρόνος είναι το μόνο αγαθό που έχουμε στ’ αλήθεια στην κατοχή μας» έλεγε ο Μπαλτάσαρ Γκαρθιάν, μόνο που δεν ξέρουμε πόσο από αυτό το αγαθό μας απομένει, πόσο κοντά ή μακριά είμαστε από το τέλος. Αυτό που με απασχολεί σε σχέση με τον χρόνο, αυτό που επιδιώκω είναι να μην βιώνω το κύλισμά του σαν ένα άχθος. Το να ανυπομονούμε να περάσει η ώρα αντιστοιχεί σε μια ανυπομονησία να πεθάνουμε, είναι ένα σημάδι αδιάσειστο ότι η ζωή που ζούμε είναι γεμάτη από έναν χρόνο νεκρό. Το σχολείο και η εργασία ήταν για μένα πάντοτε τρανταχτά παραδείγματα τέτοιου νεκρού χρόνου.
Το βιβλίο σας «Η κατάλυση του χρόνου» είναι τοποθετημένο σε μια μαύρη εποχή της ιστορίας. Πρόσφατα είδαμε τον Έλον Μασκ να χαιρετά ναζιστικά. Νομίζετε ότι η ιστορία θα επαναληφθεί;
Ποτέ δεν έπαψαν να υπάρχουν κι ούτε θα εξαφανιστούν ποτέ τα ολοκληρωτικά καθεστώτα και οι ανάλογες ιδεολογίες. Δεν είναι μόνο προϊόντα επιβολής από ανθρώπους του πλούτου και της ισχύος, αλλά κυρίως έκφραση της δουλικότητας που είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη φύση. Φυσικά μέσα στον άνθρωπο υπάρχει και το αντίβαρό της, η ανάγκη για δικαιοσύνη και ελευθερία, αλλά αυτή η ανάγκη δεν καλλιεργείται σε κανένα από τα πολιτικά συστήματα, ούτε καν σε αυτό της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, όλοι επενδύουν στην υποταγή.
Δεν αρκεί η γνώση, από μόνη της, απαιτούνται πολλά περισσότερα, ένας συνδυασμός γνώσης, ηθικής και αισθητικής. Ωστόσο θα ήταν ένα καλό πρώτο βήμα αν περισσότεροι άνθρωποι επιδίωκαν τη γνώση κι όχι την αποβλάκωση.
Μπορεί ένα βιβλίο να μας αλλάξει τη ζωή; Σε σας υπήρξε τέτοιο βιβλίο που να άλλαξε την οπτική σας για τη ζωή;
Να μας αλλάξει τη ζωή όχι. Η επίδραση της ανάγνωσης είναι αθροιστική, εμπλουτίζει συνεχώς τον τρόπο με τον οποίο αντικρίζουμε τον κόσμο, μας βοηθάει να αναθεωρούμε, να αμφιβάλουμε· όλα τα καλά βιβλία το επιτυγχάνουν αυτό, άλλα περισσότερο άλλα λιγότερο.
Τον Ιούλιο του 2024 παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και ένας θεατρικός σας μονόλογος, το Κρυπτόγαμα. Πώς προέκυψε αυτό;
Τα «Κρυπτόγαμα» γράφτηκαν κατόπιν ανάθεσης. Υποτίθεται ότι θα έπρεπε να μεταγράψω μια αρχαία τραγωδία αλλά προέκυψε κάτι αρκετά διαφορετικό. Στη θέση του βασιλιά έχουμε έναν χασάπη που δεν διχάζεται απέναντι σε κάποιο θεϊκό ή ανθρώπινο νόμο αλλά σε σχέση με την ίδια του τη φύση και τη θέση της φύσης αυτής μέσα στον κόσμο.
Πόσο εύκολο είναι ένας καλλιτέχνης να βιοποριστεί από την τέχνη του στη σημερινή Ελληνική πραγματικότητα;»
Δεν μπορώ να γνωρίζω για τις άλλες τέχνες αλλά σε σχέση με τη συγγραφή είναι μάλλον αδύνατον. Ακόμα κι αν είσαι ιδιαίτερα παραγωγικός και καταφέρνεις να εκδίδεις κάθε δύο χρόνια ένα αξιόλογο βιβλίο, θα πρέπει καθένα απ’ αυτά να πουλάει αρκετές χιλιάδες αντίτυπα, πράγμα πολύ δύσκολο σε μια χώρα με τόσο περιορισμένο αναγνωστικό κοινό.
Πώς βλέπετε το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα;
Νομίζω ότι το αναγνωστικό κοινό θα φθίνει συνεχώς, μαζί με τον πληθυσμό της χώρας, και ίσως να κυριαρχούν όλο και περισσότερο οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι.
Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας με λίγες λέξεις;
Αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε απέχει παρασάγγας από αυτό που πραγματικά είμαστε, κι ακόμη πιο πολύ από αυτό που οι άλλοι νομίζουν ότι είμαστε. Ως εκ τούτου κάθε προσπάθεια αυτοπροσδιορισμού μοιάζει εγχείρημα υπερφίαλο, μάταιο, κατακερματισμένο…
Τι ονειρεύεστε για τη συγγραφική σας διαδρομή;
Για αυτή τη φάση της πορείας μου θα με ενδιέφερε πολύ να μεταφραστούν τα βιβλία μου σε άλλες γλώσσες, να κυκλοφορήσουν στο εξωτερικό. Η αρχή έχει ήδη γίνει. Το «Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους» μεταφράζεται στα Βουλγαρικά. Ελπίζω να ακολουθήσουν κι άλλες χώρες, κι άλλες γλώσσες.
Τι σας δίνει χαρά και από πού αντλείτε για να είστε καλά στη ζωή σας;
Οι άνθρωποι που αγαπώ, η οικογένεια, οι φίλοι, η ανάγνωση, η γραφή…
Υπάρχει κάτι άλλο που ετοιμάζετε;
Προσπαθώ να ολοκληρώσω ένα μυθιστόρημα με θέμα την τέχνη και τους καλλιτέχνες, τον ρόλο της τέχνης μέσα στον κόσμο και τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη εποχή. Θα είναι μια φάρσα, μάλλον πικρή.
Πηγή: zougla.gr
