Του Γιώργου Μαμάκη
Η επίσκεψη στο προβιομηχανικό ελαιουργείο της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου στον Βάμο αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία να ανακαλύψει κανείς την ιστορία και τον πολιτισμό της Κρήτης μέσα από ένα έργο που συνδυάζει πρακτική και πνευματική διάσταση. Το ελαιουργείο δεν είναι απλώς ένας παλιός χώρος παραγωγής, αλλά ένας ζωντανός μάρτυρας της καθημερινότητας των μοναχών και των ανθρώπων της υπαίθρου.
Η λειτουργία του ελαιουργείου εντός του μοναστηριακού χώρου αναδεικνύει τη σύνδεση της πίστης με την καθημερινή ζωή.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το ελαιουργείο δεν είναι απλώς μια κατασκευή. Ενσωματώνεται αρμονικά στο φυσικό περιβάλλον του μοναστηριού, περιτριγυρισμένο από ελαιώνες που αποπνέουν γαλήνη. Ο ήχος του ανέμου ανάμεσα στα δέντρα, η μυρωδιά του λαδιού που κάποτε παραγόταν εκεί, και η αίσθηση της πέτρας και του ξύλου δημιουργούν μια εμπειρία που είναι ταυτόχρονα αισθητική και πνευματική.
Το προβιομηχανικό ελαιουργείο δεν αφορά λοιπόν μόνο την παραγωγή ελαιολάδου. Είναι ένα πολιτιστικό κεφάλαιο που ενώνει γενιές και αναδεικνύει την ανθεκτικότητα και την εφευρετικότητα των Κρητικών. Η εμπειρία της επίσκεψης στον χώρο λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, καλώντας μας να σεβαστούμε και να διατηρήσουμε την κληρονομιά μας.
Η επίσκεψη εδώ ολοκληρώνεται με μια αίσθηση βαθιάς σύνδεσης: με τον χώρο, με την ιστορία και με τη φύση. Αυτό που αποκομίζει κανείς είναι κάτι παραπάνω από γνώσεις—είναι η αίσθηση ότι έχει αγγίξει έναν κόσμο όπου η ζωή και η εργασία είχαν μια ιερότητα που συχνά λείπει από τη σύγχρονη καθημερινότητα.