Α. Τιμές παραγωγού
Η δεύτερη εβδομάδα της εμπορικής περιόδου 2024/25 αποδείχθηκε ιδιαίτερα ευμετάβλητη και ασταθής. Μια κατάσταση φυσιολογική αν αναλογιστεί κανείς ότι η αγορά βρίσκεται και θα βρίσκεται για δυο-τρεις μήνες ακόμη, υπό την επίδραση των δύο αντίρροπων δυνάμεων: οι άδειες δεξαμενές που κληροδότησε η περσινή 2023/24 με την αναμενόμενη καλή/κανονική παραγωγή της εσοδείας 2024/25. Αυτή η αντίφαση αποτυπώνεται με το χάσμα μεταξύ των πρώτων φρέσκων ελαιολάδων και των περσινών, ιδίως όσων έχουν κάποια ποιοτικά προβλήματα.
Η κατάσταση κατά μήκος των εμπορικών κέντρων της Μεσογείου διαμορφώνεται ως εξής:
Ισπανία
Κυρίαρχο και αποφασιστικό γεγονός αποτέλεσαν οι αισιόδοξες επίσημες προβλέψεις για την παραγωγή της Ανδαλουσίας (1,1 εκατ. τόνοι) και της Ισπανίας (1,3 εκατ. τόνοι) (βλ.: Η επίσημη εκτίμηση του ισπανικού υπουργείου Γεωργίας για φέτος: 1.262.299 τόνοι ελαιολάδων). Παρεμπιπτόντως οι εκτιμήσεις του ισπανικού υπουργείου Γεωργίας όπως και του ιταλικού ISMEA, ήρθαν να επιβεβαιώσουν τις πρώτες προβλέψεις που είχε διατυπώσει από τις 28/5/2024 η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας – 4Ε (βλ.: Πρώτες εκτιμήσεις της νέας παραγωγής 2024/25 από την Δήμητρα Αλιέως: έρχεται λαδιά!).
Ενόψει, λοιπόν, αυτής της παραγωγής, οι τιμές παραγωγού τις τελευταίες ημέρες υποχώρησαν και μάλιστα απότομα. Μέσα σε 4-5 ημέρες παρατηρείται μια ομοιόμορφη υποχώρηση όλων των ποιοτικών κατηγοριών από 4-5% το έξτρα και το παρθένο έως και 10% το λαμπάντε 1°. Τώρα το ερώτημα είναι πότε και σε ποιο επίπεδο τιμών θα ανακοπεί ή και θα αντιστραφεί αυτή η πτώση.
Οι βροχές των τελευταίων ημερών, συνετέλεσαν και αυτές σε μια αισιοδοξία αν και ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες λένε πως οι πρώτες ελαιοποιήσεις στα ελαιοτριβεία έδωσαν φτωχές και απογοητευτικές αποδόσεις.
Πάντως τα αποθέματα του ισπανικού ελαιολάδου έκλεισαν το Σεπτέμβριο σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ, περίπου 180 χιλιάδων τόνων, ποσότητα που οριακά καλύπτει τις ανάγκες της αγοράς (βλ.: Χαμηλό ρεκόρ στα ισπανικά αποθέματα – Η αγορά διψά για φρέσκα ελαιόλαδα).
Ιταλία
Οι βροχές ήρθαν πολύ αργά με αποτέλεσμα να μην μπορούν να επηρεάσουν την αναμενόμενη κακή παραγωγή. Ωστόσο, οι αγοραστές παραμένουν πολύ επιφυλακτικοί διατηρώντας τις τιμές στα ίδια επίπεδα των 9,0 με 9,10 για τα ικανοποιητικής ποιότητας έξτρα.
Τα ιταλικά αποθέματα, επίσης είναι εξαντλημένα και μόλις υπερβαίνουν τους 100 χιλιάδες τόνους, όπως δείχνουν τα νέα στοιχεία για το κλείσιμο του Σεπτεμβρίου.
Τυνησία-Τουρκία-Μέση Ανατολή
Οι τιμές στην Τυνησία και την Τουρκία παρέμειναν σταθερές. Η επέκταση του πολέμου στον Λίβανο μπορεί να αποτελεί ένα τεράστιο πλήγμα στην ειρήνη, με ανυπολόγιστες ανθρωπιστικές επιπτώσεις και ολοένα μεγαλύτερες απειλές γεωπολιτικών αναταράξεων, όμως, προς το παρόν τουλάχιστον, ελάχιστα επηρεάζει το διεθνές εμπόριο του ελαιολάδου καθώς η μεγάλη δύναμη της περιοχής, η Συρία, με 90-100 χιλ. τόνους παραμένει εκτός πολεμικού θεάτρου υποδεχόμενη εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από τον Λίβανο.
Ελλάδα
Η πρώτη δημοπρασία του 2024/25 στον Α.Σ. Αγίων Αποστόλων αποτέλεσε μια απρόβλεπτη υπέρβαση (βλ.: Ίλιγγος από το 10,20€ στους Αγίους Αποστόλους, την πρώτη φετινή παρτίδα ελαιολάδου). Βλέπουμε, και θα συνεχίσουμε να βλέπουμε, μια αγορά 2½ ταχυτήτων. Τα φρέσκα ελαιόλαδα να διεκδικούν υψηλές τιμές αξιοποιώντας την έλλειψη αποθεμάτων για τους επόμενους 2-3 μήνες, όπως προαναφέραμε. Από την άλλη πλευρά, όσα από τα περσινά έχουν ποιοτικά προβλήματα θα μένουν στα αζήτητα με τις τιμές τους να υποχωρούν. Η ενδιάμεση ταχύτητα είναι τα δυσεύρετα περσινά μεν αλλά άψογα από φυσικοχημικά, οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, χωρίς υπολλείμματα. Αυτή την εβδομάδα άνοιξε η ψαλίδα με τα καλά περσινά να κερδίζουν 10, 15 σεντς, ανεβαίνοντας προς τα 7,50 ή και 7,60 €/κιλό. Αντιθέτως, τα προβληματικά υποχωρούν κατά 20 ή και περισσότερα σεντς στο 7,0-7,10 €/κιλό, χωρίς αγοραστικό ενδιαφέρον. Υποχώρηση δείχνουν και τα βιομηχανικά 5° χάνοντας το στήριγμα των 5 € (τιμή αναχώρησης).
Η ελαιοπεριεκτικότητα της νέας σοδειάς, φαίνεται πως φέτος έχει δύο απόλυτα διακριτές όψεις. Ξεχωρίζουν με καλές ποσότητες, ποιότητα και απόδοση οι αρδευόμενοι ελαιώνες, ενώ οι ξερικές ελιές έχουν πολύ εντονότερο το πρόβλημα υπο-απόδοσης αυτή τη χρονιά, λόγω της έντονης ξηρασίας και ανομβρίας.
Β. Τιμές καταναλωτή
Η εκρηκτική άνοδος των τιμών στο ράφι από το 2021 – και ειδικά στο δεύτερο εξάμηνο του 2023 – έχει οριστικά σταματήσει. Είναι ορατό αυτό και στο γράφημα: Από τον Ιανουάριο φέτος, οι τιμές όχι μόνο έχουν σταθεροποιηθεί αλλά εμφανίζουν μια ελαφρά πτωτική πορεία διόρθωσης.
Το παραπάνω διάγραμμα στηρίζεται στις πλέον επίσημες και αξιόπιστες πηγές δηλαδή στις τιμοληψίες της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής που γίνονται συστηματικά, με επιστημονικές μεθόδους. Η πράσινη γραμμή, είναι η πορεία του δείκτη τιμών ελαιολάδου (περιλαμβάνει όλες τις κατηγορίες βρώσιμων ελαιολάδων), η πορτοκαλί γραμμή αποτυπώνει την πορεία των τιμών των τροφίμων ενώ η μαύρη γραμμή είναι η πορεία του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή, του πληθωρισμού δηλαδή.
Η περίοδος της κρίσης των τιμών στο ράφι, μπορεί να έληξε, όμως έπληξε – ανεπανόρθωτα; – τον κλάδο του ελαιολάδου, σε σημείο που να κινδυνεύει πλέον η ποιότητα της διατροφής και της ποιότητας της δημόσιας υγείας των Ελλήνων πολιτών. Την τελευταία δεκαπενταετία αυξήθηκε η δαπάνη για αγορά ελαιολάδου κατά 7% ενώ ταυτόχρονα μειώθηκε η καταναλούμενη ποσότητα κατά 35%! Πρόκειται για θεμελιώδη πλέον μεταβολή καταναλωτικής συνήθειας η οποία θα έπρεπε να έχει χτυπήσει όχι «καμπανάκι» αλλά πραγματικό συναγερμό. Στην Ισπανία, με εργαλείο την διεπαγγελματική τους οργάνωση, ήδη εργάζονται με σχέδιο για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση αυτή, αλλά στη χώρα μας, δεν είναι ορατή κάποια ανάλογη σοβαρή πρωτοβουλία.
Πηγή: olivenews.gr
