Κείμενο – Φωτογραφία: Γιώργος Χουστουλάκης
Αυτόν τον καιρό, είναι επίκαιρη η σκαλίδα της Γαλλίας, επειδή γίνονται διάφορες σκαλιδοσυζητήσεις, μια και έγινε Κυριακή 24 Ιουλίου 2022, η διοργάνωση “σκαλιδοτρέχω” , και έτρεξαν τα παιδιά του χωριού μας σε αγώνες δρόμου, έστω και χωρίς σκαλίδα, όμως, αν και πρώτη χρόνια, φυσικά στέφθηκε με επιτυχία!
Σαν ιδέα, όπως ακούμε, ήταν του Μανωλη Στεφανουδακη, του παραολυμπιονίκη μας, η ονομασία ήταν ιδέα του Κωστή Σαββακη, και της Λίτσας Βενιζέλου Παπαδάκη.
Για την υλοποίηση και διοργάνωση, ήταν υπεύθυνος ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γαλιάς και φυσικά βοήθησε και ο Δήμος Φαιστού.
Σε όλα τα χωριά, λέγανε παλιά, ο Θεός έριξε από τον ουρανό και από κάτι, για να τους βοηθήσει να επιβιώσουν!
Στη Γαλιά λοιπόν, λένε, “επέταξε μια σκαλίδα”, και ράξανε οι χωριανοί, και φτιάξανε ο κάθε τους από μια, και έτσι κάθε Γαλιανός, είχε τα δικά του σκαλιδομπαργαλα, σκαλίδα σκαπέτι, σκαλιδάκι, σκαπετάκι, κλπ!
Με τη σκαλίδα λοιπόν αυτή, οι πρώτοι κάτοικοι συγχωριανοί μου, θελήσανε να φάνε τον κόσμο!
Πολύ δουλειά πλάκωσε για όλους!
Ένα χωράφι όπως ξέρουμε, θέλει σκάψιμο, θέλει διάρμισμα, ξεδιαλεγμα οι πέτρες, θέλει πεζούλες, θέλει τράφους, θέλει περίφραξη με τράφους, για να είναι έτοιμο μετά, να καλλιεργηθεί!
Όμως δυστυχώς βράδιζε, και αυτοί ακόμα ήταν εκεί, στο χωραφι, ακόμα με τη σκαλίδα στο χέρι, και να διαλέγουν πέτρες να ξεπατώνουν κατσοπρίνια, και τέλος να ισιώνουν το χωράφι!
Ομως ο ήλιος δυστυχώς κάποια στιγμή εβασίλευε πια!
Τότε λέγανε πως επουλιάζανε (εμουτζώνανε) τον ήλιο που βασίλευε νωρίς, και δεν προλάβαιναν να τελειώσουν τη δουλειά που κάνανε!!
Μετά, σαν φτιάχνανε το χωράφι εκεινο, ανοίγανε αγρολιδολακους, πολύ βαθείς, μετά πηγαίνανε να ξεπατωσουν αγρουλίδους, για να τους φυτέψουν στους λάκκους!
Όταν τελείωνε αυτό, τότε ετοιμάζανε άλλο χωράφι για τα σιτηρά, άλλο για το αμπέλι, άλλο για κήπους, και πάει λέγοντας!
Έγιναν λοιπόν πολύ εργατικοί όλοι οι Γαλιανοί, και φυσικά οι περισσότεροι προόδευσαν!
Σε αυτό, έπαιξε φυσικά το ρόλο της και η σκαλίδα!
Αγόραζαν έτσι χωράφια στον κάμπο, αμπέλια, έτοιμα περιβόλια, οικόπεδα στις Μοίρες, άλλα και στο Ηράκλειο!
Οι Γαλιανοί πάντα ήταν δουλευταράδες, με σήμα κατατεθέν, τα παλαιότερα χρόνια, το αλέτρι, το δραπάνι και τη σκαλίδα!
Και ναι μεν καλό είναι το χιούμορ, αλλά η Γαλιά, μέχρι την εποχή του Μεταξά, δεν κυβερνιοταν από ανίδεους!
Κυβερνιοταν από δέκα δημογέροντες, τους πιο σοφούς του χωριού, και εκείνοι έβγαζαν και τον πρόεδρο!
Άρα είχαμε εξ αρχής ένα σοβαρότατο λόγο προόδου, γιατί άλλο είναι να λένε τη γνώμη τους δέκα σοφοί, κι άλλο να τη λέει ένας καφετζής, μόνο και μόνο επειδή έτυχε να έχει πολλές γνωριμίες και τον εκλεξανε!
Η μεγαλύτερη πρόοδος, κυρίως πνευματική, ήταν γύρω στο 35, διότι το χωριό είχε δύο μεγάλα ατού!
Πρώτον είχε δάσκαλο έναν Νικολούδη Διονύσιο, ο οποίος μάθαινε στους μαθητές του, όσα της τρίτης γυμνασίου!
Δεύτερον, είχε τρία τέσσερα δυναμικά στελέχη, τελειόφοιτους γυμνασίου, τον Γιώργη Χουστουλάκη, τον μετέπειτα παπά Γιώργη, τον Γιώργη Μανασακη, και άλλους,, τον Λευτέρη τον Γαλιανό, που θέλησαν να διαμορφώσουν τους χαρακτήρες των συγχωριανων τους, μέσω θεάτρου!
Άνθισε λοιπόν και το θέατρο τότε, έγινε θεσμός για πολλά χρόνια, και σκοπός ήταν να ξυπνήσουν τους Γαλιανούς, να μορφωθούν, και να γίνουν πρωτοπόροι!
Μια μεγάλη πρόοδος συνεχίστηκε και αργότερα , όταν παρέλαβαν οι έφεδροι τα χωράφια στου Βελούδη, περίπου το 50 με 55, που ανήκαν στη Μονή Βροντισίου, και αυτό έγινε, με μπροσταρη τον Γιώργη Μαρκάκη, ή Μπουζογιώργη!
Αμέσως μετά από αυτό, ξεκίνησε και ο πρώτος Γεωργικός Συνετετισμός Γαλιάς, από μια μικρή ομάδα πέντε έξη ατόμων. Έγινε το πρώτο εργοστάσιο, με γραμματέα τον Ροδουσακη Σάββα!
Αμέσως η Γαλλία έγινε πια μονημο θέμα στη Μεσαρά, διότι είχε ηλεκτρικό ρεύμα το χωριό, ηλεκτρικό εργοστάσιο και αλευρόμυλο, και εκείνοι όχι!
Όμως εκτός τα θεατρικά έργα που διοργάνωναν τα χρόνια εκείνα, έκαναν και διοργανώσεις αθλητικές!
Διοργάνωναν για παράδειγμα αγώνες βόλι, η σκοποβολή.
Είχαν το μεταλλικό βόλι οβίδας, λίγο μεγαλύτερο από πορτοκάλι, και έκαναν αγώνες μεταξύ τους, ποιος θα το πετάξει πιο μακριά!
Η διοργάνωση αυτή, γινόταν είτε από τους δασκάλους στους μαθητές τους, είτε από τους μεγάλους μεταξύ τους!
Έκαναν ομαδικούς αγώνες και με τη σκυτάλη, (σκυταλοδρομίες), τουλάχιστον μέχρι το 1968, που εγώ ο ίδιος τους θυμάμαι.
Γενικά η Γαλιανοί νέοι, είχαν έφεση στον αθλητισμό, σε όλες τις εποχές!.
Πολύ καλά λοιπόν, το σκέφτηκε ο παραολυμπιονίκης μας, κ Μανώλης Στεφανουδάκης, και με την προσπάθεια του, προβάλει τις ρίζες μας, που είναι και οι πυλώνες προόδου του τόπου μας!