Της Δήμητρας Αλιέως*
Η μία από τις τρείς Ανακοινώσεις στο πλαίσιο της ΓΣ της 4Ε Πραγματοποιήθηκε η Γενική Συνέλευση της 4Ε δόθηκε από την κυρία Δήμητρα Αλιέως, ιδρυτικό μέλος της, με θέμα τις πρώτες εκτιμήσεις για τη νέα παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου εσοδείας 2024/25. Ακολουθεί ευρεία περίληψη της ομιλίας της.
~~~~~~
Έρχεται «λαδιά». Έρχεται μια ανατρεπτική χρονιά, μετά από τρία χρόνια ξηρασίας. Θέλουμε ίσως λίγο καιρό ακόμη για να βεβαιωθούμε, ωστόσο είναι η πρώτη εβδομάδα που οι εκτιμήσεις από όλο τον κόσμο της ελαιοπαραγωγικής Μεσογείου συντείνουν σε αυτό το μήνυμα. Ας δούμε αναλυτικά τις χώρες μία – μία.
Η νέα εσοδεία 2024/25
Η Ισπανία δηλώνει 1,2 με 1,5 άλλοι λένε και 1,7 εκατ. τόνους. Ας βάλουμε τον πήχυ κάπου στους 1.400.000 τόνους.
Η Ελλάδα αν πιάσει τους 280 με 300 χιλιάδες της, θα το δούμε.
Η Ιταλία είχε την δυνατή της χρονιά πέρυσι, τώρα (δλδ του χρόνου) θα βρεθεί κάτω από τους 300, περίπου στους 280.000 τόνους.
Η Πορτογαλία ακολουθεί την Ισπανία στην Ιβηρική χερσόνησο στοχεύοντας ακόμη και στους 200.000 τόνους, αποτελώντας βασικό ανταγωνιστή της Ελλάδας κυρίως στα φρέσκα ελαιόλαδα.
Η Τυνησία, παρ’ ότι δηλώνει μια καλή και αισιόδοξη παραγωγή, υπάρχουν πολλές αμφιβολίες γιατί τα δέντρα της είναι πολύ κουρασμένα. [ Οι δύο όψεις της Τυνησίας, και βεντέμα και ξεραΐλα] Ας πούμε ότι θα πιάσει περίπου 260-270 χιλιάδες τόνους.
Στο Μαρόκο, παρά το ότι είναι στη γεωγραφική γραμμή της Ισπανίας, ωστόσο οι εκτιμήσεις περιέργως δεν είναι καλές, ίσως γιατί εκεί έχει πρόβλημα νερών.
Η Τουρκία είναι βέβαιο ότι θα πιάσει τουλάχιστον 250, ίσως και 270 χιλ. τόνους με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις ορισμένων Τούρκων να μιλούν ακόμη και για 400.000 τόνους.
Συμπέρασμα, βαδίζουμε για μια παγκόσμια παραγωγή 3.200.000 τόνων, επανερχόμαστε δηλαδή στους φυσιολογικούς μέσους όρους του παρελθόντος
Διαμόρφωση των τιμών
Μια παγκόσμια παραγωγή 3.200.000 τόνων επαναφέρει τους φυσιολογικούς μέσους όρους του παρελθόντος, οι οποίοι θα ωθήσουν τις τιμές στην αγορά πιο χαμηλά από τα σημερινά επίπεδα. Ήδη κάποιες πολύ μικρές ενδεικτικές πράξεις στα future markets του Οκτωβρίου και στη συνέχεια των επομένων μηνών, Νοεμβρίου κ.λπ. που αγοράζουν ορισμένες εταιρείες ειδοποιούν για αυτές τις τάσεις.
Είμαστε σε επιφυλακή με κύριο πρόβλημα τον καιρό, ο οποίος μπορεί να μας κάνει φοβερές εκπλήξεις σε ό,τι και να πούμε... Εφόσον λοιπόν δεν έχουμε τίποτα καταστροφικά φυσικά φαινόμενα στην ελαιοπαραγωγική Μεσόγειο, τότε, λογικά, θα πρέπει στη φουλ σεζόν τον Ιανουάριο 2025 να δούμε τιμές παραγωγού (χονδρικής βυτίου ex-factory) να προσεγγίζουν τα 5€/κιλό, ή λίγο χαμηλότερα για τις συνήθεις μέσες, καλές ποιότητες.
Αυτό που ελπίζουμε είναι να έρθει μια ρύθμιση στην αγορά. Δεν είναι καθόλου κακό ένα 5€ ή και λίγο χαμηλότερο, το οποίο να εξασφαλίζει μια ισορροπία μεταξύ ελαιοπαραγωγού, βιομηχανίας και καταναλωτή. Αυτούς τους τρεις παράγοντες της αλυσίδας αξίας άμα δεν τους έχουμε ρυθμισμένους θα έχουμε το πρόβλημα που είχαμε τα τελευταία 2 χρόνια που χάσαμε το 40% των πωλήσεων του ελαιολάδου. Αυτές τις απώλειες δύσκολα θα μπορέσουμε να τις πάρουμε πίσω σύντομα. Κάποιοι καταναλωτές έχουν εξοικειωθεί με τα σπορέλαια, κάποιοι άλλοι έμαθαν να κάνουν μείγματα στην κουζίνα τους ανακατεύοντας σπορέλαιο- ελαιόλαδο μισό- μισό, αφού δεν επιτρέπεται δημοσίως επιτρέπεται κατ’ οίκον! Θα χρειαστούμε πολύ κόπο και υπομονή για να επανέλθει η αγορά.
Τα αποθέματα και οι επόμενοι μήνες
Τα αποθέμετα ήδη βρίσκονται και θα κυλήσουν σε χαμηλά επίπεδα. Αυτή την στιγμή στην παγκόσμια αγορά το γεγονός είνα ένα: όλοι μειώνουν σαν τρελοί τα αποθέματά τους. Φοβούνται πάρα πολύ, παρ’ όλο που ναι τόσο λίγα τα ελαιόλαδα που υπάρχουν αυτή την στιγμή, όλοι πουλάνε, κανείς δεν αγοράζει.
Η Τουρκία ζεί τον εφιάλτη της απαγόρευσης εξαγωγών από τον Ιούλιο πέρυσι. Κάθε μήνα διαρκώς γράφονται πολλά, ορισμένα μπορεί να είναι λίγο υποκινούμενα, αναπτύσσεται μία σπέκουλα. Όταν θα ανοίξει η Τουρκία θα γίνει μία αναστάτωση στην αγορά γιατί αυτές οι περίεργες καταστάσεις ποτέ δεν οδηγούν σε καλό και μετά κάπως η αγορά θα ξαναβρεί τον μπούσουλα της.
Οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί είναι λάθος να μένουν κολλημένοι στο «εγώ δεν πουλάω». Πούλα και μετάνιωνε! Το ρίσκο με τις τιμές είναι πολύ επικίνδυνο χώρια η ποιοτική υποβάθμιση που θα περάσουν τα ελαιόλαδα μέσα στη ζέστη του καλοκαιριού.
Η σημασία της ενεργού παρουσίας στους διεθνείς θεσμούς λήψης αποφάσεων
Κλείνοντας, και με την εμπειρία τόσων δεκαετιών στο διεθνές εμπόριο ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για μία χώρα είναι η ενεργός παρουσία της στους διεθνείς Οργανισμούς λήψης των αποφάσεων όπως είναι το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC) και η Επιτροπή (Κομισιόν) της ΕΕ. Να υπάρχει ένας άνθρωπος που να χτυπαέι ένα κουδούνι. Έχει πολύ μεγάλη αξία η εκ των προτέρων έγκαιρη προειδοποίηση για αποφάσεις σε θέματα τεχνικά, εμπορικά, που συζητιώνται και προετοιμάζονται πρίν οριστικοποιηθούν.
* Η Δήμητρας Αλιέως είναι Οικονομολόγος PhD, εμπειρογνώμων διεθνούς εμπορίου ελαιολάδου.
