14 Μαΐου 1866: Οι 99 πληρεξούσιοι που υπογράφουν υπόμνημα προς το σουλτάνο

Φωτογραφία από μια άλλη συνέλευση Κρητών στα 1883 στα Μπουτσουνάρια Χανίων

14 Μαΐου 1866: Οι συγκεντρωμένες κεφαλές του νησιού στα Μπουτσουνάρια Χανίων εξέλεξαν 99 πληρεξούσιους οι οποίοι και συνέταξαν υπόμνημα προς το σουλτάνο με κοινοποίηση στους προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων. Το υπόμνημα μιλούσε για τις καταπιέσεις και τις αδικίες που διαπράττονταν κατά του χριστιανικού πληθυσμού. Ο σουλτάνος απάντησε στα μέσα Ιουλίου αρνητικά στα αιτήματα των Κρητών και παράλληλα ενίσχυσε το στρατό του με αποστολή 4500 ανδρών στο νησί.

Σφακιανοί πληρεξούσιοι του 1866 ήσαν οι παρακάτω:

Από το Καλλικράτη ο Γρηγόριος Παπαδοπετράκης, ο Αναγνώστης Μανουσέλης, ο Αναγνώστης Χ. Παπαδάκης, ο Αναγνώστης Βουγιουκαλάκης.

Από το Ασφένδου ο Ν. Σφηνιαδάκης.

Από το Ασκύφου ο Σ.Ρ. Βουρδουμπάς.

Από την Ίμπρο ο Αν. Μανουσογιαννάκης, ο γιος του Σήφης Μανουσογιαννάκης και οι αδελφοί Αναγνώστης και Παύλος Πωλογεωργάκης.

Από το Μουρί ο Κελαιδής Παρθένιος, ο Εμμανουήλ Βαρδίδης και ο Δ. Παπαδάκης.

Από Κομιτάδες ο Αναγνώστης Μπιράκης.

Από Εμπρόσγιαλο ο Κουνδουράκης Ρούσος.

Από Ανώπολη ο Δασκαλάκης Αναγνώστης.

Από Αράδενα ο Αναγνώστης Παπαγεωργίου και από τα

Λιβανιανά ο Βαρδουλάκης Αναγνώστης.

Εκτός από αυτούς και αρκετοί Σφακιανοί που ήσαν εγκατεστημένοι στην πεδιάδα εκλέχθηκαν πληρεξούσιοι και μέλη της Γεν. Συνέλευσης όπως οι:

Σφακιανάκης Κωνσταντίνος αρχηγός,

ο Ζωγράφος Αντώνιος ( Ξανθουδίδης) υπαρχηγός των έξι ανατολικότερων επαρχιών της Κρήτης, o ήρωας Ντεντιδάκης Παυλής αρχηγός του Μαλεβιζίου,

ο Βολουδάκης Κωσταρός στον Αποκόρωνα,

ο Φασούλης Ιωάννης του δυτικού τμήματος της επαρχίας Ρεθύμνης, και

ο Γιαννουδοβαρδάκης Γεώργιος ενός τμήματος της Κισσάμου.

Επίσης στη Γενική Συνέλευση ήταν μέλη 23 Σφακιανοί.

Επιπλέον στις ανατολικές επαρχίες του νησιού είχε συσταθεί ιερός λόχος από 400 άνδρες υπό την αρχηγία των Σφακιανών Μάρκου Βουγιουκαλάκη και του Π. Ντεντιδάκη

Αποστέλλεται επιστολή στο σουλτάνο με την οποία οι πληρεξούσιοι του νησιού αναφέρουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και αυτά ήταν:

α. Η υπέρογκη φορολόγηση.

β. Η ανεπαρκής συγκοινωνία και η έλλειψη δρόμων και γεφυρών.

γ. Οι Δημογεροντίες, τα συμβούλια και οι Εφορείες δεν είναι προϊόν της ελεύθερης βούλησης του λαού.

δ. Δημιουργία δανειστικής τράπεζας.

ε. Αναδιοργάνωση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης και οι αποφάσεις να εκδίδονται και στην ομιλουμένη ελληνική.

στ. Σεβασμός στην προσωπική ελευθερία.

ζ. Ίδρυση σχολείων στην επαρχία και ενίσχυση των νοσοκομείων.

η. Ελευθερία στη διακίνηση προϊόντων δια θαλάσσης πέραν των τριών κυρίων λιμένων.

θ. Ανεξιθρησκεία.

ι. Αμνηστία στους συμμετέχοντες στο κίνημα αυτό.

Την επιστολή με τις απαιτήσεις του λαού της Κρήτης υπογράφουν οι παρακάτω.

Οι αντιπρόσωποι του Χριστιανικού λαού της Κρήτης, Σφακίων.

Πολωγιαννάκης, Αναγνώστης Παπαδάκης, Αναγνώστης Παπαγεωργίου, Παύλος Πωλογιαννάκης, Γεώργιος Καρκαβάτσος, Ευθύμιος Γιαμπιτσάκης, Ανδρέας Καυκαλάκης, Ρούσος Κουντουράκης. Λάμπης Τσοντάκης, Γ. Κουντουράκης, Δημ. Παπαδάκης, Ιωσήφ Μανουσογιαννάκης.

Αποκορώνου

Κώστας Βολουδάκης, Εμμ. Τζουστάκης , Σταμάτιος Μυλωνάκης, Ματθαίος Μυλωνάκης ,Αναγν. Πανηγυράκης, Κυριάκος Προεστάκης, Γ.Κοντογιαννάκης.

Κυδωνίας

Παναγ. Σεργάκης, χατζή-Μιχάλης Γιανναράκης, Χατζή-Γεώργιος Κοκκινάκης, Ι.Κοκκαλάκης Αναγν. Μαντακάκης, Ν. Νικολουδάκης,Ν. Μαντακάκης ,

Ι. Σπυριδάκης, Αναγν. Κολοκυθάκης, Ε. Τσεπετάκης,

Γεώργιος Γαλανάκης, Πέτρος Λυβιάκης, Αντώνιος Παπαδογιαννάκης, Ευστρ. Στυλιανουδάκης, Γ. Γιαννουδάκης, Ν. Τροχαλάκης.

Σελίνου

Νικόλαος Πρωτόπαπας, Ιω. Φιωτάκης, Αναγνώστης Γιαννακάκης, Αναγνώστης Κασελάκης, Αναγνώστης Γρυφάκης, Γεώργιος Κορκίδης, Αναγνώστης Παπαγιαννάκης, Κωνσταντίνος Κριγιάρης.

Κισσάμου

Ι. Αναστασάκης, Αναγν. Παναγιωτάκης, Εμμ. Φουντουλάκης.

Χανίων

Αντώνιος Ησυχάκης, Ιωαν. Πολιουδάκης, Νικόλαος Πατσιμίδης.

Ρεθύμνου

Γ. Μανιουδάκης, Γ. Τσίχλης, Αναγν. Σταμαθιουδάκης, Γ.Μανολεδάκης, Στυλιανός Κατζαντρετάκη, Παντελής Στρατουδάκης, Ανδρ. Καλούδης.

Αμαρίου

Νικόλαος Ανδρεαδάκης, Α. Χ. Καλοιδής, Α. Κ. Πατακός

Αγίου Βασιλείου

Μιχαήλ Τσουδερός, Αρτέμιος Πατεράκης, Στυλιανός Δημητρακάκης,

Ν. Αντωνογιαννάκης, Παύλος Σαββάκης.

Μυλοποτάμου