Κείμενο – Φωτογραφίες: Μιχάλης Ανδριανάκης
Ένα για τη μνημειακή γέφυρα του Κερίτη, που χάθηκε σήμερα το 2019 από την ορμή των νερών του «ξεχασμένου» ποταμού και ένα για την πρόωρα χαμένη αρχιτέκτονα Χρυσούλα Τζομπανάκη τέως Έφορο Νεοτέρων Μνημείων Κρήτης (και παλιότερα συνάδελφο στη 13η ΕΒΑ).
Από το εξαίρετο βιβλίο της “Η Αρχιτεκτονική στην Κρήτη. Περίοδος των Νεοτέρων χρόνων”, “τόμος Α1 19ος αι. και περίοδος της Αυτονομίας”, Ηράκλειο 2005, προέρχονται οι φωτογραφίες και οι πληροφορίες για το χαμένο μνημείο.
Η γέφυρα της Κερίτη, ένα από τα εμβληματικά έργα της περιόδου της Κρητικής Πολιτείας με προϋπολογισμό για την “κατασκευήν γέφυρα (και κοιτοποίησιν) εν τω ποταμώ Καιρίτη” 45.000 δραχμές, ήταν ένα από τα πολλά έργα εκσυγχρονισμού, μετά από μακροχρόνια εγκατάλειψη της Κρήτης. Οθωμανούς. Τη μελέτη υπογράφει ο μηχανικός Χρήστος Τσολίνας.
Το έργο δημοπρατήθηκε στις 20/11/1907. Στις 5/7/1911 το έργο φαίνεται ότι έχει τελειώσει, αφού δημοπρατείται «η κατασκευή θωρακείων, κορωνίδος και ρείθρων».
Η εντυπωσιακή για το μέγεθος και τη μορφή της γέφυρα, έχει τρία τόξα και μήκος 90 μέτρα.
Η κατασκευή των εξωτερικών επιφανειών της είναι ιδιαίτερα επιμελημένη και ισχυρή, από λαξευτό πωρόλιθο και με την τεχνική του pugniato (δημιουργία μεγάλων αρμών ανάμεσα στις πέτρες), που έχει τις αρχές της στα χρόνια της όψιμης Βενετοκρατίας και έχει επιβιώσει στην αρχιτεκτονική της Κρήτης και στους επόμενους. αιώνες, ενώ οι φανερές είναι και οι σύγχρονες νεοκλασικές επιδράσεις.
Για να επιτύχουν τη δημιουργία μεγάλων ανοιγμάτων και ταυτόχρονα να αποφύγουν το υπερβολικό ύψος, χρησιμοποίησαν το λεγόμενο «χαμηλωμένο τόξο», που είναι μικρότερο από το ημικύκλιο.
Αυτό βέβαια προϋποθέτει, σύμφωνα με τους Βενετσιάνους αρχιτέκτονες, ισχυρά βάθρα και καλό «φόρτωμα» στην άνω επιφάνεια.
Από τις φωτογραφίες μετά την καταστροφή φαίνεται ότι το φορτίο μεταξύ των εσωτερικών τοίχων δεν ήταν εξωτερικές, αλλά από πέτρες και χώμα.
Ίσως αυτός να ήταν ένας από τους λόγους της κατάρρευσης, αλλά αυτός που τους ειδικούς.
Το θέμα είναι πως ένα από τα σημαντικά νέα μνημεία του τόπου μας χάθηκε λόγω της απίστευτης θεομηνίας, η οποία από εδώ και στο εξής θα πρέπει να περιμένουμε συχνά, συνέπεια όπως λένε της κλιματικής αλλαγής.
Ας ελπίσουμε πως το μνημείο θα ανακατασκευαστεί, αφού πρώτα γίνει το ζητούμενο επί χρόνια, μια άλλη γέφυρα με αρκετό χρόνο για να συνδέσει ξανά τις περιοχές αυτές με τον υπόλοιπο νομό.
Και να μην ξεχνούμε πως την 1η Αυγούστου του 1941 δίπλα στη γέφυρα πραγματοποιήθηκαν 108 άνδρες από τον Αλικιανό και τα γύρω χωριά.
Τέλος με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑ/1644/44519/27-8-2009, ΦΕΚ 1052/Β/12-10-2009 Απόφαση και έχει ενταχθεί στον κατάλογο των κηρυγμένων αρχαιολογικών χωρών και μνημείων της Ελλάδος ως Νεότερο Μνημείο.
