Κείμενο – Φωτογραφίες: Νικόλαος Μαθιουδάκης
Ο Νίκος Ξυλούρης σαν σήμερα 8-2-1980 πέρασε για πάντα στην αιωνιότητα !!
Ημέρα μνήμης για τον αρχάγγελο της Κρήτης που μας σημάδεψε όλους με το ανεξίτηλο πέρασμα του στην μουσική παράδοση του τόπου μας, που είχαμε την τύχη και μεγαλώσαμε με τα δικά του τραγούδια, σκοπούς και ακούσματα και η επιθυμία μας στο μοναδικό πικάπ στο καφενείο του Νικόλα στην Εθιά όταν είχε μπαταρίες να παίξει και να ακούσομε στούς δίσκους των σαραπέντε στροφών τίς δικές του μεγάλες τότε επιτυχίες άφθαρτες στον χρόνο όπως η ”Ανυφαντού” ”Τζαναμπέτισσα” Μηνάς μου πως θα αμαρνηθής” ”Καυγάδες με το γιασεμί” και πολλά άλλα της εποχής της δεκαετείας του 1960!!
Τα ορεινά χωριά των αστερουσίων τον λατρευαν και ιδίως η Μουρνιά και ο Πρινιάς έχουν επιπλέον την τιμή να καυχώνται ότι ο Νίκος Ξυλουρης έπαιξε στα σοκάκια τους και ακούστηκαν οι σκοποί της λύρας του, καθώς οι μαντινάδες και το τραγουδι του !!
Εκεί στα χρόνια και στα μέσα του περασμένου αιώνα 1950-1960 ο Νίκος Ξυλούρης 18 χρονών περίπου ερχόταν τότε τακτικά στην Πλακιώτισσα σε συγγενείς και οικογενειακούς φίλους όπως του ”Καψαλανδρέα”Ανδρέα Κουτεντάκη και άλλων με καταγωγή απο τα Ανώγεια !!
Το 1995 Γάμος στα αστερούσια και συγκεκριμένα στην Μουρνιά με γαμπρό τον Βαγγέλη Αντωνάκη και με νύφη την Μαρία Τερζάκη απο τον Πρινιά !!
Ο Νίκος Ξυλούρης με λαουτιέρη τον Ζαχαρία Φασουλά ανεβαίνουν στην Μουρνιά καλεσμένος λόγω της καλής γνωριμίας του με τον γαμπρό Βαγγέλη Αντωνάκη για να παιξει στο γάμο και ίσως η μοναδική φορά που καταγράφετε η παρουσία του σε γλέντι στα ορεινά χωριά της οροσειράς των Αστερουσίων !!!
Εκείνα τα χρόνια στα χωριά μας όταν δεν ήταν το ανδρόγυνο από το ίδιο χωριό συνηθιζόταν στα χωριά τους κατά το έθιμο την παραμονή του Γάμου να γίνεται ξεχωριστό γλέντι τόσο στης Νύφης όσο και στου Γαμπρού !!
Στον Πρινιά καλεσμένος για το γλέντι της Νύφης την παραμονή του γάμου ο Γιώργης Δημητράκης με λαουτιέρη τον Νίκο Μιχελάκη απο τους Παρανύμφους και στην Μουρνιά ο Νίκος Ξυλούρης με τον Ζαχαρία Φασουλά ,συνοδεύοντας συγχρόνως το απόγευμα Κυριακής με την λύρα του το ψίκι, σε μιά συνεπαρσά άλλοι πεζοί και άλλοι καβαλάρηδες με τους γαιδάρους και τα μουλάρια στολισμένα τα σωμάρια με τίς υφαντές πατανίες και στο μονοπάτι για την διαδρομή πρός το χωριό της νύφης τον Πρινιά !!! Η στεφάνωση όπως μου διηγήθηκε ο Γιώργης ο Δημητράκης στην εκκλησία του Αι Γιώργη και στην συνέχεια ο καθιερωμένος πρώτος συρτός από τον Νίκο Ξυλούρη στην αυλή της εκκλησίας με το ανδρόγυνο να σέρνει το χορό παρέα με τους συγγενείς που έχει ως συμβολισμό το νέο ξεκίνημα της παντρεμένης ζωής, αλλά και προς τιμήν του Αγίου και της εκκλησίας που έγινε το μυστήριο του γάμου !!
Η συνέχεια το βράδυ στη Μουρνιά για το γλέντι του Γάμου με τον Νίκο Ξυλούρη και τον Ζαχαρία Φασουλά και όπως μου διηγήθηκε ο Μάμας ο Σταυρακάκης ο τσαγκάρης καλός μερακλής, χορευτής και τραγουδιστής, του έχει μείνει αξέχαστο και ακόμα έρχεται στη μνήμη του το γαμήλιο γλέντι αλλά και με καμάρι διήγατε ότι χόρεψε από τη λύρα και θαύμασε την ποιότητα την δεξιοτεχνία και τις γερές βάσεις που είχε τότε ο Νίκος Ξυλούρης αν και 18 χρονώ να είναι φτασμένος λυράρης και στο απόγειο της δόξας που έφθασε και μεγαλούργησε στην συνέχεια !!
Τα χωριά η Μουρνιά και ο Πρινιάς και κατ΄ επέκταση τα Αστερούσια υπερήφανα για το πέρασμα του και αξέχαστος στην μνήμη όλων και όσων βρέθηκαν στο Γάμο !!!
Αξέχαστος για πάντα ο Νίκος Ξυλούρης όπως επίσης και στον για πολλά χρόνια συνεργάτη του τον Ζαχαρία Φασουλά, αλλά και στην μνήμη του Βαγγέλη Αντωνάκη και της Μαρίας Τερζάκη που έχουν περάσει για πάντα στην αιωνιότητα, και αναφερθήκαμε μέσα απο αυτή την μικρή ιστορία στο γάμο τους που ήταν συνδεδεμένος με το όνομα του Νίκο Ξυλούρη !!!
Ευχαριστώ για τίς πληροφορίες τον Σφακιανομιχάλη, τον Μάμα τον Σταυρακάκη τον Τσαγκάρη απο την Μουρνιά, τον Γιώργη τον Δημητράκη τον λυράρη απο τούς Παρανύμφους και την κόρη του Βαγγέλη και της Μαρίας την Στέλλα Αντωνάκη !!
