Γράφει ο Γιώργος Μαμάκης
Στην περιοχή του Καστελίου στη Μεσσαρά του Νομού Ηρακλείου
2,5 χλμ. ΒΔ του αρχαιολογικού χώρου της Γόρτυνας, βρίσκεται ο περίφημος Λαβύρινθος της Μεσαράς.
Σε ένα μισάωρο από το χωριό είμασταν απέξω από ένα βαθουλωτό χάσμα, στη βάση ενός ήπιου λόφου.
Σταθήκαμε έξω από την σπηλιά να αναμετρήσουμε το τοπίο και να αναμετρηθούμε με την ιστορία, τον μύθο και τις θρυλικές διαστάσεις που έπαιρνε ο αρχαίος Μινωικός λαβύρινθος, με τον Μινώταυρο, την Πασιφάη, την Αριάδνη και τον Θησέα.
Για την προέλευση της σπηλιάς δύο εκδοχές λένε τα εξής: Σύμφωνα με την πρώτη, πρόκειται για ένα εντελώς τεχνητό σπήλαιο, ένα υπόγειο λατομείο πωρόλιθου, τεχνικό έργο της αρχαιότητας.
Η δεύτερη υποστηρίζει ότι η Λαβύρινθος ήταν αρχικά μια φυσική σπηλιά, η οποία σε κάποια άγνωστη εποχή δέχτηκε επεμβάσεις από τους ανθρώπους, οι οποίοι δημιούργησαν θαλάμους και διαδρόμους.
Η σπηλιά χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες περιόδους ως καταφύγιο του τοπικού πληθυσμού, αλλά και ως αποθήκη πυρομαχικών από τους κατακτητές Γερμανούς που μέσω του αεροδρομίου στο Τυμπάκι τροφοδοτούσαν τα στρατεύματα του Ρόμελ στη Βόρεια Αφρική.
Οι τελευταίοι μάλιστα κατά την αποχώρησή τους ανατίναξαν μεγάλο μέρος της εισόδου και κάποιων αιθουσών, αλλιώνοντας τη μορφή και την αρχιτεκτονική του σπηλαίου.
Συρθήκαμε με την κοιλιά από μια μικρή τρύπα 50Χ50 cm και βρεθήκαμε μπροστά σε αμέτρητους δαιδώδεις, διαδρόμους, μικρές και μεγάλες αίθουσες, στις οποίες έχεις την αίσθηση, ότι θα χαθείς.
Έπρεπε να ξεπεράσουμε γρήγορα τον φόβο μας για τους σκοτεινούς και τους κλειστοφοβικούς στενούς χώρους!
Όμως η αδρεναλίνη ήταν πιο ισχυρή από τον φόβο!
Το σπήλαιο περιλαμβάνει διαμορφωμένους διαδρόμους, μήκους δυόμισι χιλιομέτρων που οδηγούν ή συνδέουν μεγάλες λαξευτές αίθουσες.
Πιο εντυπωσιακή είναι η «Αίθουσα της Τράπεζας». Αλλά εξίσου σημαντικές είναι ο «Κρυφός Θαλαμίσκος», η «Αίθουσα Πάλης», η «Αίθουσα Τελετών».
Πολύχρωμοι της Αριάδνης υπάρχουν σε όλους τους διαδρόμους, τους οποίους έχουν χρησιμοποιήσει διαχρονικά οι μίτοι, για να μη χαθούν μέσα στη λαβύρινθο.
Παντού υπάρχουν καταρρεύσεις που προέρχονται είτε από τις εκρήξεις, είτε από τη φθορά του αδηφάγου χρόνου.
Πυρομαχικά έχουν καταπλακωθεί με πέτρες λόγω κατάρρευσης μέρους της ασβεστολιθικής οροφής. Ονόματα επισκεπτών διαχρονικά έχουν γραφεί στα τοιχώματα των αιθουσών και διαδρόμων.
Σήμερα ο γηραιός λαβύρινθος αντιμετωπίζει σχεδόν σε όλα τα σοβαρά προβλήματα στατικής.
Πολλές κολόνες υποστήριξης της οροφής συνθλίβονται κάτω από το βάρος της και κάθε χρόνο όπως λένε οι ειδικοί, γίνεται τουλάχιστο μια κατολίσθηση.
Αφήσαμε γρήγορα πίσω μας τον κάτω κόσμο και βγήκαμε έξω στο φως από τη δεύτερη είσοδο.
Η εμπειρία που αποκομίσαμε κατά την επίσκεψή μας στο σπήλαιο ήταν μοναδική!
Παρόλα αυτά δεν συνιστούμε καθόλου την είσοδο στο εσωτερικό του σπηλαίου καθώς υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ατυχήματος από έκρηξη πυρομαχικών ή κατάρρευσης!