Στην Ιταλία με ένα διόλου ευκαταφρόνητο μερίδιο 30% αυτοκατανάλωσης και άμεσων πωλήσεων στους καταναλωτές από τα 5.000 (!) ελαιοτριβεία,
Φιλοξένησε πρόσφατα ο ελληνικός Τύπος δημοσιεύματα σχετικά με ένα κύκλωμα νοθευμένου ελαιολάδου που ανακαλύφθηκε στην Ιταλία ενώ η περί μαφίας γαρνιτούρα εξάπτει την φαντασία εν έτει 2023 (βλέπε Σχόλια των Paul Miller και Tom Mueller). Αλλά και από επίσημους “θεσμικούς” εκπροσώπους ελληνικών (δι)επαγγελματικών οργανώσεων κάθε τόσο επαναλαμβάνονται οι καταγγελίες ότι ένα μεγάλο μέρος των ελληνικών ελαιολάδων είναι «μη κανονικά», με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται.
Η είδηση, αν μείνει ασχολίαστη καλλιεργεί το τρίπτυχο τρομοκράτησης των καταναλωτών: ακρίβεια, κλοπές, νοθεία, άρα, συμπέρασμα, πηγαίνετε κατευθείαν στα (τυποποιημένα) σπορέλαια να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο και το πορτοφόλι σας γεμάτο.
Κι όμως ΔΕΝ είναι έτσι, ούτε οι καταναλωτές είναι ανυπεράσπιστοι, ούτε είναι παντού τα ίδια. Για αυτό ας φωτίσουμε λίγο τις λεπτομέρειες.
Τracciabilita, ιχνηλασιμότητα
Κάπου στα ψιλά της είδησης που αναπαράγει και διανέμει το ΑΠΕ-ΜΠΕ γράφει για κάποιον «αδήλωτο παραγωγό, ο οποίος ευθύνεται για τη νόθευση».
Να λοιπόν, το μεγάλο μυστικό. Όχι μόνο η Ισπανία, όπου το κάθε κιλό ελαιολάδου παρακολουθείται και καταγράφεται, αλλά και η Ιταλία, έστω (με κάποια χρονική υστέρηση, έστω όχι στο 100%) έχει υιοθετήσει συστήματα “tracciabilita”, εδώ έχουμε την πρώτη μαγκή λέξη (ιχνηλασιμότητα), έχοντας συνδέσει και ενιαιοποιήσει όλη την ”filiera”, εδώ έχουμε τη δεύτερη μαγική λέξη (εφοδιαστική αλυσίδα, από τον ελαιώνα έως το πιάτο του καταναλωτή).
Για αυτό λοιπόν οι αρμόδιες Αρχές, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, ο ιταλικός ΕΦΕΤ, οι καραμπινιέροι της οικονομικής αστυνομίας, μπορούν σχετικά εύκολα και γρήγορα να εντοπίζουν την πηγή της νοθείας σε κάποιον «αδήλωτο» και προφανώς εκτός συστήματος ιχνηλασιμότητας παραγωγό / διακινητή “ελαιολάδου”.
Στην Ελλάδα τι να εντοπίσεις όταν υπάρχει ένας άγνωστος αλλά μεγάλος αριθμός παραγωγών που κατά το δοκούν μπαινοβγαίνει σε ένα ανύπαρκτο σύστημα ιχνηλασιμότητας έχοντας την de facto νόμιμη διέξοδο του 16κιλου ανώνυμου χύμα τενεκέ και όχι μόνο.
Κι όμως προσπάθειες έγιναν και μάλιστα 20 ολόκληρα χρόνια. Ως Άξιον Εκδοτική προσπαθήσαμε με τα προγράμματα των ΟΕΦ να συνεργαστούν οι 4 Ενώσεις της Κρήτης με τον μοναδικό παν-ιταλικό συνεταιρισμοί ελαιοπαραγωγών (CNO τότε, Ιtalia Olivicola σήμερα) προκειμένου να εισάγουμε ένα πρόγραμμα ιχνηλασιμότητας (In Sieme).
Εκ του αποτελέσματος φαίνεται πως οι Ιταλοί προόδευσαν ενώ η ελαιοκομική Ελλάδα έμεινε στάσιμη οπισθοχωρώντας και επιβεβαιώνοντας τον τίτλο του άρθρου «Ούνα φάτσα, άλλη ράτσα».
Γιατί συμβαίνουν αυτά, που μπορούν να αναζητηθούν τα αίτια;
– Πρώτον, στο ρόλο και την εξέλιξη των συνεταιρισμών, όπου στην Ελλάδα αφού κομματικοποιήθηκαν από την εποχή των “πράσινων και γαλάζιων καφενείων”, και υπερχρεώθηκαν από την εποχή της ΑΤΕ, τελικά απέμειναν χωρίς παραγωγικό εμπορικό αντικείμενο, διαχειριστές επιδοτήσεων. Το σαράκι της κομματικοποίησης, άγνωστο στην Ισπανία, έχει μεν υποσκάψει τους ιταλικούς συνεταιρισμούς, οι οποίοι μάλλον βρίσκουν τρόπους να το ξεπερνούν (Ιtalia Olivicola και όχι μόνο).
– Και, δεύτερον, πώς το ιταλικό Υπουργείο διαχειρίζεται τα προγράμματα των ΟΕΦ, λίγα τον αριθμό αλλά με μεγάλους προϋπολογισμούς, άρα σοβαρές δράσεις και εύκολα ελέγξιμες. Το αντίθετο δηλαδή από τον κατακερματισμό των ελληνικών ΟΕΦ σε προγραμματάκια και δρασούλες, βολικές για ρουσφέτια και χαρά του κάθε συμβούλου, αλλά στο τέλος της τριετίας τι απομένει; Θυμάται κανείς τη σκοπιμότητα αυτών των προγραμμάτων, τη σημασία τους και γιατί θεσπίστηκαν;
Τα κανάλια της αγοράς, το επώνυμο τυποποιημένο και ο ανώνυμος “τενεκές”
Ως olivenews.gr πέραν της συχνής αρθρογραφίας είχαμε οργανώσει και μια ημερίδα (3° συνέδριο) με σημαντικές ελληνικές (παρά την εκκωφαντική απουσία του καθ΄ύλην αρμόδιου ΣΕΒΙΤΕΛ) και διεθνείς συμμετοχές με θέμα Τα δίκτυα εμπορίας από την άλεση έως τον καταναλωτή. Για τον 16κιλο τενεκέ & Τα δίκτυα εμπορίας του ελαιολάδου από το στάδιο της άλεσης έως τον τελικό καταναλωτή: Λύση ή πρόβλημα ο 16κιλος τενεκές;
Τα ενδιαφέροντα συμπεράσματα από όσα περιέγραψαν τόσο ο Ισπανός όσο και η Ιταλίδα προσκεκλημένοι, όπως και οι τοποθετήσεις Ελλήνων ομιλητών έμειναν “έπεα πτερόεντα” (λόγια που τα παίρνει ο άνεμος). Όπως είχαν μείνει και τα πολύ σημαντικά συμπεράσματα από τα δύο διήμερα διεθνή που είχε οργανώσει η Άξιον Εκδοτική και το περιοδικό Ελιά & Ελαιόλαδο με την ενεργό συμμετοχή όλων (ΌΛΩΝ, το υπογραμμίζω) των φορέων του ελαιοκομικού τομέα (ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς) και των τότε επιφανών εκπροσώπων τους, όπως και του αρμόδιου Υπουργείου. Καταγεγραμμένα και δημοσιευμένα για όσους τυχόν ενδιαφέρονται.
Τα παραδείγματα της Ισπανίας και της Ιταλίας
Για την Ισπανία είναι (είναι;)
[Υπέρ κραμβελαίου εγκώμιο, ελαιολάδου θάψιμο από τον ΦΙΛΑΙΟΣ]
λίγο πολύ γνωστό πως μετά το τεράστιο διατροφικό σκάνδαλο του νοθευμένου κραμβέλαιου, που κόστισε σε χιλιάδες ζωές και ανάπηρους,
[Οι επιζώντες από το σύνδρομο τοξικού ελαίου στην Ισπανία διαμαρτύρονται]
απαγορεύτηκε οριστικά και “δια ροπάλου” κάθε διακίνηση στη λιανική κατανάλωση ανώνυμων ελαίων σε συσκευασίες μεγαλύτερες των 5 λίτρων.
Οι διαφορές δεν περιορίζονται μόνο μεταξύ του ελληνικού 16κιλου ντενεκέ με τα ισπανικά επώνυμα τυποποιημένα.
Στην Ελλάδα είναι άγνωστο ότι σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία επιτρέπεται στη μαζική εστίαση η προμήθεια ελαιολάδου σε ειδικές μεγάλες συσκευασίες έως και των 100 λίτρων, πρακτική νόμιμη και συνηθέστατη στην Ισπανία με αποτέλεσμα τα ισπανικά εστιατόρια κ.λπ. να προμηθεύονται φθηνότερο ελαιόλαδο. Τα ελληνικά εστιατόρια είναι αντιμέτωπα με το δίλημμα μεταξύ του απλησίαστα ακριβού ελαιολάδου με τα πάμφθηνα κάθε λογής σπορέλαια (έως και τα φοινικέλαια).
Για την Ιταλία η κατάσταση είναι κάπως πιο αντιφατική, με ένα διόλου ευκαταφρόνητο μερίδιο 30% αυτοκατανάλωσης και άμεσων πωλήσεων στους καταναλωτές από τα 5.000 (!) ελαιοτριβεία, όπως μας περιέγραψε η dr. Livia Rinaldi στην ομιλία της που προαναφέραμε.
Τυχαίο;
Ίσως το μόνο τυχαίο στη ζωή είναι η τύχη, αν κι αυτή υπάρχει. Σίγουρα δεν είναι η δυνατότητα των ιταλικών, όπως και των ισπανικών, Αρχών να εντοπίζουν σχετικά εύκολα και γρήγορα τα όποια κρούσματα νοθείας. Όπως τυχαία δεν είναι ούτε η παγκόσμια ηγεμονία των Ισπανών, ούτε και η εξίσου εντυπωσιακή πρόοδος σχεδόν όλων των 3ων χωρών (Τυνησία, Τουρκία, Μαρόκο), ούτε η διατήρηση θέσεων και επάνοδος της Ιταλίας. Όπως δεν είναι τυχαία και η σκαλί – σκαλί διαρκής υποχώρηση όλων των βασικών δεικτών του ελληνικού ελαιολάδου .
Σήμερα ας αρκεστούμε σε δύο απλά ερωτήματα προς όσους διαχειρίστηκαν και συνεχίζουν να διαχειρίζονται τις τύχες του ελληνικού ελαιολάδου τις τελευταίες δεκαετίες:
– ποιά ήταν η “ελαϊκή πολιτική” που σχεδίασαν, πρότειναν, εφάρμοσαν;
– αξιοποιήθηκαν τα 50 δις € των επιδοτήσεων και προγραμμάτων που εισέπραξε το ελληνικό ελαιόλαδο; (η επιτραπέζια ελιά πήρε, εν συγκρίσει, “ψίχουλα”);
Ερωτήματα για τα οποία θα πρέπει να επανέλθουμε.
Πηγή: olivenews.gr
