Πολλές είναι η ενορίες της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας που τιμούν τη μνήμη του Αγίου Νικολάου…
Ο Άγιος των ναυτικών είναι πολιούχος στις ενορίες:
* Περίου
* Μητρόπολης
* Δούλι
* Απομαρμά
* Μελιδοχώρι
* Πανασός
Πολλά είναι τα ξωκλήσια του Αγίου Νικολάου σε όλο τον κάμπο της Μεσαράς, με πολύ σημαντικό αυτό που υπάρχει στο κοιμητήριο στο Βρέλη, που είναι πολύ παλιό με τοιχογραφίες…
Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Ζαρού
H Μονή του Αγίου Νικολάου ήταν επί Ενετοκρατίας μετόχι της Ι. Μ. Βαλσαμόνερου, κτηνοτροφικού χαρακτήρα, και τέτοιο διατηρήθηκε κατά την τουρκοκρατία. Στα τέλη του 19ου αιώνα εγκαταστάθηκαν μοναχές και έκαναν κάποιες ανακαινιστικές εργασίες. Παράλληλα εφημέρευσε εκεί ο Ιερομ. Ευγένιος Σαμιωτάκης, μετά το θάνατο του οποίου η κυριότητα επανήλθε στην ενορία Άνω Ζαρού.
Κατά την διάρκεια του 1960 είχε εγκατασταθεί εκεί ομάδα ευλαβών ασκητικών λαϊκών που ακολουθούσαν το παλαιό ημερολόγιο, υπαγόταν όμως πνευματικά στην Ι. Μ. Γορτύνης και Αρκαδίας. Δεν ανήκαν στη σχηματική «εκκλησία» των Γ. Ο. Χ. Το 1991 ο Μακαριστός Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας Κύριλλος απέστειλε στα Ιεροσόλυμα ένα εξ αυτών και χειροτονήθηκε Ιερομόναχος, εν συνεχεία χειροτονήθηκαν μοναχοί και οι υπόλοιποι. Ακολουθούν το παλαιό εορτολόγιο με ευλογία του κανονικού Επισκόπου Γορτύνης και Αρκαδίας, του οποίου και μνημονεύουν το όνομα. Η Ενορία Άνω Ζαρού διατηρεί το δικαίωμα να εορτάζει τον Άγιο Νικόλαο με το νέο ημερολόγιο.
Ο Άγιος Νικόλαος στο Πέρι
Ο Ιερός Ενοριακός Ναός Αγ. Νικολάου Περίου είναι δίκλιτος βασιλικού ρυθμού. Το δεξιό κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο, και το αριστερό στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο (7 Ιανουαρίου).Επίσης λειτουργείται και της Ζωοδόχου Πηγής.
Το πότε κτίστηκε ο Ναός είναι άγνωστο. Όταν το Χωριό ήταν στη θέση Πενηντάρι, εκεί κοντά που σήμερα βρίσκεται Ο Ι. Ν. του Αγ. Πνεύματος, ο Ι. Ν. του Αγ. Νικολάου τότε ήταν κοιμητηριακός και στη σημερινή πλατεία που βρίσκεται μπροστά από το Ναό, υπήρχαν τα μνήματα. Λόγο όμως μιας επιδημίας αναγκάστηκαν να φύγουν από το παλιό Χωριό να μετακινηθούν νοτιοδυτικά και να καταλάβουν την περιοχή γύρο από το Ναό του Αγίου Νικολάου. Το πότε έγινε αυτό δεν το γνωρίζουμε καθώς και σε πιο Ναό εκκλησιάζονταν στο παλιό Χωριό.
Υπάρχουν όμως κάποια στοιχεία από μια φορητή εικόνα του Αγίου Χαραλάμπου που βρίσκεται σήμερα στον Ι. Ν. του Αγ. Νικολάου. Ο αγιογράφος της είναι άγνωστος. Ο Άγιος Χαράλαμπος κρατάει στο χέρι του ένα ειλητάριο που αναφέρει «δέησις της δούλης του Θεού Ειρήνης και των τέκνων» έγινε γιατί ο Άγιος έσωσε αυτήν και τα παιδιά της από την αρρώστια. Αυτό είναι ίσως μια μαρτυρία για το έτος που κατοικήθηκε το Χωριό. Υπάρχει ακόμη και άλλη φορητή εικόνα, αυτή του Αγίου Νικολάου που χρονολογείται το 18ο αιώνα και είναι έργο του Μιχαήλ Βλαστού. Πολλές επίσης εικόνες που η πλειονότητα τους χρονολογείται στα μέσα του 19ου αιώνα.
Το Χωριό βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς των Αστερουσίων και απέχει 5 χλμ από της Μοίρες.
Άγιος Νικόλαος (Βρέλη)
