To νέο τοπίο στις ελληνο-βρετανικές σχέσεις μετά τη ματαίωση του τετ α τετ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη από τον Βρετανό πρωθυπουργό, και τη διπλωματική κρίση που έχει ξεσπάσει με φόντο τα Γλυπτά του Παρθενώνα, επιχειρούν να αναλύσουν στο Μέγαρο Μαξίμου.
Οι συνεργάτες του πρωθυπουργού επιβεβαιώνουν τη σφοδρή ενόχληση του Κυριάκου Μητσοτάκη για την απρεπή, όπως τη χαρακτηρίζουν, πολιτική συμπεριφορά του κ. Σούνακ, ο οποίος ακύρωσε αιφνιδιαστικά την προγραμματισμένη για σήμερα συνάντησή τους, σε ένδειξη δυσαρέσκειας για τις δηλώσεις που είχε κάνει νωρίτερα για την ανάγκη επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα.
«Ο Βρετανός πρωθυπουργός ήταν φάουλ» έλεγαν χαρακτηριστικά χθες το βράδυ κυβερνητικές πηγές, αποδίδοντας την ακύρωση της συνάντησης στην ενόχληση κ. Σούνακ για όσα είπε για τα Μάρμαρα στη συνέντευξη που παραχώρησε ο Κ. Μητσοτάκης στο BBC, τα οποία, ωστόσο, «αποτελούν πάγιες ελληνικές θέσεις γύρω από τα γλυπτά του Παρθενώνα». Οι ίδιες πηγές πρόσθεταν ότι το ζήτημα δεν αφορά τη βρετανική κυβέρνηση, αλλά το Βρετανικό Μουσείο, με το οποίο συνεχίζονται οι συζητήσεις».
Το παρασκήνιο της ακύρωσης του τετ α τετ
Όπως αναφέρουν πολύ καλά πληροφορημένες πηγές, η ακύρωση της συνάντησης ανάμεσα στους δύο άντρες έγινε την ώρα που ο Ελληνας πρωθυπουργός βρισκόταν σε συνάντηση με τον επικεφαλής της βρετανικής αξιωματικής αντιπολίτευσης και αρχηγό των Εργατικών Σερ Κιθ Στάρμερ, τον οποίο οι τελευταίες δημοσκοπήσεις στην Αγγλία τον δείχνουν να προηγείται με διαφορά.
Ο Βρετανός πρέσβης στην Αθήνα Μάθιου Λοτζ μίλησε με την διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού Άννα-Μαρία Μπούρα και την ενημέρωσε ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός έλαβε αυτή την απόφαση, μόλις λίγες ώρες πριν τη συνάντησή τους που είχε προγραμματιστεί εδώ και μια εβδομάδα.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC λίγο αργότερα, από την Ντάουνινγκ Στριτ αντιπροτάθηκε στον πρωθυπουργό να συναντηθεί με τον αντιπρόεδρο της βρετανικής κυβέρνησης. Πρόταση, την οποία, σύμφωνα με κυβερνητικές πλευρές, απέρριψε ο Κ. Μητσοτάκης.
Το «φυτίλι» στη Ντάουνιγκ Στριτ
Υπενθυμίζεται ότι μιλώντας στο BBC την Κυριακή (26/11), ο κ. Μητσοτάκης είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων, ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα «θα φαίνονταν καλύτερα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Δεν είναι ζήτημα επιστροφής, τα Γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα και εκλάπησαν». «Για εμάς είναι ζήτημα επανένωσης, πού μπορείς να θαυμάσεις καλύτερα αυτά τα σημαντικά μνημεία. Αν κόβαμε μισή τη Μόνα Λίζα και η μισή ήταν στο Λούβρο, τι θα συνέβαινε;» διερωτήθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Χθες, δημοσίευμα του βρετανικού Independent, επικαλούμενο πληροφόρηση από τη Ντάουνιγκ Στριτ, ανέφερε ο Ρίσι Σουνάκ θα απορρίψει τις εκκλήσεις να επιστρέψουν τα Έλγιν Μάρμαρα στην Ελλάδα όταν συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της χώρας, επιμένοντας ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι το «σωστό μέρος» για τους θησαυρούς.
Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, η Αθήνα απαιτεί εδώ και καιρό την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, τα οποία αφαιρέθηκε από την Ελλάδα από τον Λόρδο Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν ο Έλγιν ήταν πρεσβευτής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι θα θέσει το θέμα κατά τη διάρκεια συναντήσεων τόσο με τον κ. Σουνάκ όσο και με τον ηγέτη των Εργατικών, σερ Κιρ Στάρμερ, κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο.
Αλλά η Ντάουνινγκ Στριτ αντέκρουσε την παρομοίωση που χρησιμοποίησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την κατοχή των γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο, φέρνοντας ως παράδειγμα τον πίνακα της Μόνα Λίζα που είναι σαν να «κόβεται στη μέση».
Ο εκπρόσωπος του κ. Σουνάκ τόνισε την υποστήριξη του πρωθυπουργού στον νόμο που εμποδίζει τη μόνιμη επιστροφή των μαρμάρων και πρότεινε ότι δεν θα ήταν υπέρ οποιασδήποτε συμφωνίας δανεισμού.
Ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όσμπορν, έχει δηλώσει ότι διερευνά τρόπους για να εκτεθούν τα Ελγίνεια Μάρμαρα στην Ελλάδα – εικάζοντας ότι αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια συμφωνία δανείου στην οποία μέρος των γλυπτών θα σταλούν στην Αθήνα.
Ερωτηθείς για μια τέτοια συμφωνία, ο εκπρόσωπος του κ. Σουνάκ είπε στους δημοσιογράφους: «Δεν έχουμε σχέδια να αλλάξουμε την προσέγγισή μας και σίγουρα πιστεύουμε ότι το μουσείο είναι το κατάλληλο μέρος».
Δήλωσε επίσης ότι η κυβέρνηση «δεν σχεδιάζει» να αλλάξει τον Νόμο του Βρετανικού Μουσείου του 1963 που απαγορεύει την αφαίρεση αντικειμένων από τη συλλογή του ιδρύματος.
«Έχουμε φροντίσει τα μάρμαρα εδώ και πολλές γενιές και η θέση μας είναι ότι θέλουμε αυτό να συνεχιστεί. Ο κόσμος έρχεται τακτικά στο Ηνωμένο Βασίλειο για να δει τα μάρμαρα και δεν υπάρχουν σχέδια να αλλάξει αυτό ή να αλλάξει ο νόμος», όπως είπε.
Εν συνεχεία, ωστόσο, ο Βρετανός πρωθυπουργός επέλεξε να περάσει στην ευθεία αντιπαράθεση, ακυρώνοντας αιφνιδιαστικά τη συνάντηση με τον Κ. Μητσοτάκη.
Ακαριαία η αντίδραση της Αθήνας
Η Αθήνα αποφάσισε να αντιδράσει ακαριαία και έντονα στην ακύρωση του ραντεβού από την Ντάουνινγκ Στριτ, με τον ίδιον τον πρωθυπουργό να εκδηλώνει δημόσια την ενόχλησή του «για το γεγονός ότι ο Βρετανός Πρωθυπουργός ακύρωσε την προγραμματισμένη συνάντηση λίγες ώρες πριν αυτή πραγματοποιηθεί», να προσθέτει ότι ήλπιζε να έχει την ευκαιρία να συζητήσει τις θέσεις της Ελλάδας για το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα με τον ομόλογό του και να κλείνει την τοποθέτησή του λέγοντας ότι όποιος πιστεύει στην ορθότητα και το δίκαιο των θέσεών του, δεν φοβάται ποτέ την αντιπαράθεση επιχειρημάτων.
Ο πρωθυπουργός συναντήθηκε χθες και με τον αρχηγό της βρετανικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, επικεφαλής των Εργατικών σερ Κιρ Στάρμερ, ο οποίος σε προγενέστερη δήλωσή του είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα πει στον κ. Μητσοτάκη ότι μια κυβέρνηση των Εργατικών δεν θα άλλαζε τον νόμο – αλλά και ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο σε μια συμφωνία δανείου που ήταν αμοιβαία αποδεκτή από το Βρετανικό Μουσείο και την ελληνική κυβέρνηση.
Η Αθήνα ποντάρει στη στάση αυτή των Εργατικών, καθώς προηγούνται στις δημοσκοπήσεις κι αν οι εκλογές πραγματοποιηθούν πρόωρα, μέσα στο 2024, όπως είναι πιθανό, και τις κερδίσουν, τότε το τοπίο μπορεί να είναι πιο γόνιμο για συζητήσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Από το «ραντάρ» του Μεγάρου Μαξίμου, πάντως, δεν διαφεύγει και το γεγονός ότι την προηγούμενη Πέμπτη, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Άγκυρα ο υπουργός Άμυνας της Βρετανίας Γκραντ Σαπς, κατά τη διάρκεια της οποίας υπέγραψε διμερή διακήρυξη προθέσεων για αμυντική συνεργασία μεταξύ Βρετανίας – Τουρκίας με τον Τούρκο ομόλογό του. Ο τελευταίος, μάλιστα, έκανε επίσημη πρόταση προμήθειας μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon» στον Βρετανό ομόλογό του.
Πηγή: ieidiseis.gr – Γράφει η Έλλη Τριανταφύλλου
