Κείμενο – Φωτογραφίες: Μανώλης Ντρετάκης
Λαβύρινθος Μεσαράς. Η Λαβύρινθος είναι ένα σύστημα σπηλαίων και βρίσκεται σε ένα λόφο περιμετρικά στα όρια των χωριών Καστέλι, Ρουφά, Μορόνι και Πλουτή του Δήμου Φαιστού.
Το μήκος των διαδρόμων του, που διαγράφουν ελικοειδή κύκλο με πολλές διακλαδώσεις, ανέρχεται σε 2.470 μέτρα. Η ως σήμερα γνωστή έκταση του σπηλαίου καλύπτει 8.900 τμ.
H παλαιότερη γραπτή περιγραφή της Λαβυρίνθου έγινε, από τον Φλωρεντιανό ιερωμένο Cristoforo Bouodelmonti το 1415 που επισκέφθηκε το σπήλαιο. Η Λαβύρινθος ήταν ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία που έβλεπαν οι ταξιδιώτες που επισκέπτονταν την εποχή εκείνη την Κρήτη και τα ονόματα των επισκεπτών είναι χαραγμένα παντού ειδικά στην αίθουσα «Τράπεζα» . Περίπου 1200 ευανάγνωστες επιγραφές , οι πιο αρχαίες χρονολογούνται από το 1413. Ανάμεσα στους επισκέπτες είναι και ο ηρακλειώτης αρχαιολόγος Στέφανος Ξανθουδίδης που επισκέφθηκε τον χώρο το 1893.
Το σπήλαιο σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν φυσικό το οποίο στη συνέχεια διαμορφώθηκε από τη λάξευση ασβεστόλιθων κατά τη ρωμαϊκή εποχή .
Μετά την κατάληψη της Κρήτης το 1941 οι Γερμανοί ανακάλυψαν τη Λαβύρινθο, και τη χρησιμοποίησαν για αποθήκη πυρομαχικού υλικού που μέσω του αεροδρομίου στο Τυμπάκι τροφοδοτούσαν τα στρατεύματα του Ρόμελ στην Βόρεια Αφρική. Επιστράτευσαν έναν μεγάλο αριθμό ντόπιων όπου τους χρησιμοποίησαν για να καθαρίσουν τις στοές αλλά και για να τον επεκτείνουν.
Στις 15 Οκτωβρίου 1944 οι Γερμανοί αποχωρώντας από την Κρήτη , ανατινάσσουν τα πυρομαχικά μέσα στη Λαβύρινθο . Η είσοδος του σπηλαίου εξαφανίστηκε .
Το 1945 συνεργεία άνοιξαν τις δυο εισόδους του σπηλαίου και άρχισαν εργασίες καθαρισμού του, από τα πυρομαχικά που δεν είχαν εκραγεί. Παράλληλα οι κάτοικοι της περιοχής εισέρχονταν στον χώρο κι έπαιρναν μπαρούτι , δυναμίτη και μπρούτζινους κάλυκες.
Το 1961 μία ακόμη έκρηξη , φονική αυτή τη φορά , ανάγκασε τις αρχές να σφραγίσουν τις εισόδους του σπηλαίου .
Ευχαριστώ από καρδιάς την Κωνσταντίνα για την όμορφη ξενάγηση !
