Γεννήθηκε στίς ἀρχές τοῦ 10ου αἰ. στόν Πόντο. Ἔδρασε στην Κρήτη, μετά τήν ἀπελευθέρωσή της ἀπό τόν Νικηφόρο Φωκᾶ (961), γιά τήν ἐνίσχυση τῆς πίστης τοῦ χειμαζόμενου χριστιανικοῦ ποιμνίου.
Ἐπειδή καλοῦσε μέ τά κηρύγματά του συνεχῶς στή μετάνοια, ὀνομάστηκε «ὁ Μετανοεῖτε».
«Για τη στερέωση του θρησκευτικού φρονήματος ο Νίκων έκτισε πολυάριθμες εκκλησίες. Αναφέρεται συγκεκριμένα η εκκλησία της Αγίας Φωτεινής, που έκτισε ο Νίκων σε απόσταση τριών ημερών πορείας από τη Γόρτυνα». Θεοχ. Δετοράκη, Ιστορία της Κρήτης, σελ. 158.
Μέχρι σήμερα ἄνθρωποι τῆς περιοχῆς τοῦ οἰκισμοῦ Ἁγιά Φωτιά τῆς Μεσαρᾶς, μέ Ἱ. Ν. τῆς Ἁγ. Φωτεινῆς, μέ τοιχογραφίες τοῦ 12ου αἰ., ἀναφέρονται σέ συγκεκριμένο θαῦμα, μέ ἐνδιαφέρουσες πτυχές καί ἐκεῖ διαμονή καί διεύλευση τοῦ Ἁγ. Νίκωνος.
