Η Περιφέρεια Κρήτης, μετά από επείγουσα ενημέρωση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, γνωστοποιεί την εμφάνιση του επιβλαβούς οργανισμού καραντίνας Spodoptera frugiperda στις Περιφερειακές Ενότητες Λακωνίας, Ανατολικής Αττικής, Ηρακλείου και Λασιθίου της xώρας μας. Το έντομο εντοπίστηκε σε φερομονικές παγίδες που έχουν τοποθετηθεί στο πλαίσιο του Ετήσιου Εθνικού Προγράμματος Επισκοπήσεων για επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας.
Το είδος Spodoptera frugiperda ανήκει στην οικογένεια Noctuidae των λεπιδοπτέρων και είναι εξαιρετικά πολυφάγο. Έχει καταγραφεί σε πάνω από 350 είδη φυτών ξενιστών που ανήκουν σε περισσότερες από 75 οικογένειες. Προτιμά κυρίως τα αγρωστώδη, σημαντικές ζημιές όμως προκαλεί και σε καλλιέργειες όπως βαμβάκι, κράμβες, κολοκυνθοειδή, φιστίκια, μηδική, κρεμμύδι, φασόλια, γλυκοπατάτα, τομάτες και άλλα σολανώδη (μελιτζάνες, πιπεριές, καπνός) και σε αρκετά καλλωπιστικά φυτά. Η ζημιά μπορεί να μειώσει σημαντικά την παραγωγή, ιδιαίτερα όταν το Spodoptera frugiperda απαντά σε μεγάλους πληθυσμούς.
Εικόνα 1: Ενήλικο θηλυκό (αριστερά) και αρσενικό (δεξιά) του S. frugiperda. Πηγή University of Florida
Εικόνα 2: Προνύμφες του S. frugiperda. Πηγή FAO
Το έντομο S. frugiperda είναι ιθαγενές των τροπικών και υποτροπικών περιοχών της Αμερικής. Το 2016 διαπιστώθηκε η παρουσία του στην Αφρική, σε περιοχές της Νιγηρίας, και σήμερα βρίσκεται σε περισσότερες από 30 Αφρικανικές χώρες. Το 2018 διαπιστώθηκε η παρουσία του εντόμου στην Ινδία, το 2019 στην Αίγυπτο, το 2020 στο Ισραήλ, το 2022 στην Τουρκία, ενώ το 2023 διαπιστώθηκε στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι κλιματικές συνθήκες στη Μεσογείο θεωρούνται κατάλληλες για την εγκατάσταση του εντόμου που διαθέτει μεγάλο αριθμό κατάλληλων φυτών ξενιστών.
Το έντομο έχει μεγάλο αριθμό γενεών ανά έτος. Τα ενήλικα έχουν την ικανότητα πτήσης μέχρι και 100 χιλιομέτρων την ημέρα, ενώ η μετακίνηση τους σε μεγάλες αποστάσεις μπορεί να γίνει μέσω αερίων μαζών.
Στο πλαίσιο του Ετήσιου Εθνικού Προγράμματος Επισκοπήσεων Επιβλαβών Οργανισμών, επιβεβαιώθηκε η παρουσία του εντόμου στην ΠΕ Ηρακλείου σε 2 υπαίθριες καλλιέργειες σολανωδών του Δήμου Μαλεβιζίου και στην ΠΕ Λασιθίου σε 2 υπαίθριες καλλιέργειες τομάτας στο Οροπέδιο.
Στις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες της Περιφέρειας Κρήτης δεν έχει διαπιστωθεί μέχρι σήμερα η παρουσία του εντόμου στις φερομονικές παγίδες που έχουν εγκατασταθεί σε διάφορες καλλιέργειες, στο πλαίσιο του εν λόγω Προγράμματος.
Παρακαλούνται οι παραγωγοί των φυτών ξενιστών και οι τεχνικοί τους σύμβουλοι, να ελέγχουν συνεχώς τις καλλιέργειές τους, έτσι ώστε να γίνει έγκαιρα ο εντοπισμός πιθανών νέων κρουσμάτων.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την ισχύουσα φυτοϋγειονομική νομοθεσία αποτελεί υποχρέωση των παραγωγών να γνωστοποιούν αμέσως στην υπηρεσία οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση επιβλαβών οργανισμών ή ασυνήθιστων συμπτωμάτων.
