Ποιες ποικιλίες ευδοκιμούν στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα καλλιεργούνται αρκετές ποικιλίες ελιών, έχοντας η κάθε μία το δικό της χαρακτηριστικό γνώρισμα. Οι ποικιλίες της ελιάς χωρίζονται ανάλογα με το μέγεθος του καρπού ή με τη χρήση του, σε μικρόκαρπες, μεσόκαρπες, μεγαλόκαρπες ή σε εκείνες που προορίζονται για ελαιοποίηση (ελαιόλαδο) και σε εκείνες που προορίζονται για επιτραπέζιες (ή κονσερβοποίηση ή αλλιώς οι φαγώσιμες).
Οι πιο δημοφιλείς καλλιέργειες είναι οι:
- Μεγαλόκαρπες (4.3 – 10.5 gr): Κονσερβολιά (Αμφίσσης), Κολυμπάδα, Κοθρέϊκη (Μανάκι), Καρυδολιά, Καλαμών, Γαϊδουρελιά
- Μεσόκαρπες (2.7 – 4.2 gr): Πικρολιά, Μεγαρείτικη (Λαδολιά), Θρουμπολιά, Βαλανολιά (Κολοβή), Αδραμυττινή (Μυτιληνιά)
- Μικρόκαρπες (1,2 – 2,6 gr): Τραγολιά, Μυρτολιά (Σμερτολιά), Μαυρελιά, Λιανολιά, Κουτσουρελιά (Πατρινή), Κορωνέικη (Κρητικιά), Αγριελιά
- Τι εδαφοκλιματικές συνθήκες χρειάζονται
Η ελιά μπορεί να καλλιεργηθεί σε διάφορες εδαφοκλιματικές συνθήκες, όμως τόσο για την ευρωστία όσο και για την παραγωγή υψηλής ποιότητας ελαιοκάρπου υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις οι οποίες είναι σημαντικό να γνωρίζουμε:
Η ελιά χρειάζεται αρκετή ηλιοφάνεια
Αν και αντέχει σε διάφορες θερμοκρασίες, είναι σημαντικό να αποφεύγονται ακραίες θερμοκρασίες (όπως π.χ. παγετός), ώστε να μην προκληθούν ζημιές στα δέντρα.
Το εδαφικό υπόβαθρό τους πρέπει να είναι καλά αποστραγγιζόμενο, ώστε να αποφεύγεται η υπερβολική υγρασία στη ρίζα των δέντρων, και κατά συνέπεια η εμφάνιση ασθενειών.
Η ελιά χρειάζεται συνεχή υδροδότηση, ιδίως κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των καρπών. Είναι σημαντικό να διατηρείται η υγρασία του εδάφους σε κατάλληλα επίπεδα.
Η πρόληψη και η προστασία των δέντρων από ασθένειες και έντομα είναι σημαντική. Αυτό μπορεί να γίνει με τη χρήση φυτοφαρμάκων και την περιοδική επιθεώρηση των φυτών.
Κάθε πότε χρειάζονται πότισμα
Το πότισμα των ελιών εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως οι κλιματικές συνθήκες, ο τύπος του εδάφους, η ηλικία των δέντρων και η ποικιλία των ελιών. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές για το πότισμα των ελιών:
Αρχές της Άνοιξης: Συνήθως, τα ελαιόδεντρα χρειάζονται πότισμα στο ξεκίνημα της άνοιξης, περίπου κατά τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, ανάλογα με την περιοχή και τις κλιματικές συνθήκες. Αυτό επιτρέπει στα δέντρα να προετοιμαστούν για την ανάπτυξη των νέων καρπών.
Καλοκαίρι: Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τα ποτίσματα πρέπει να είναι πιο συχνά, ειδικά εάν η περιοχή είναι ξηρή ή υπάρχει ανεπάρκεια υγρασίας στο έδαφος.
Άνοιξη και Φθινόπωρο: Κατά την άνοιξη και το φθινόπωρο, τα ποτίσματα μπορεί να είναι λιγότερο συχνά, ανάλογα με τις βροχοπτώσεις και τις ανάγκες των δέντρων.
Τον πρώτο χρόνο μετά τη φύτευση νεοφυών δέντρων, είναι επίσης σημαντικό τα δέντρα να ποτίζονται συχνά, καθώς είναι πιο ευαίσθητα στην ξηρασία.
Οδηγίες για λίπανση
Η λίπανση των ελιών είναι σημαντικό μέρος της φροντίδας τους και μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της παραγωγής και της ποιότητας των καρπών.
Το λίπασμα πρέπει να περιέχει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τις ελιές, όπως άζωτο, φώσφορο και κάλιο. Ανάλογα πάντοτε με τις συνθήκες του εδάφους μπορεί να χρειαστεί η προσθήκη μικροστοιχείων, όπως σίδηρος, μαγγάνιο και ψευδάργυρος.
Η λίπανση των ελιών συνήθως πραγματοποιείται κατά την περίοδο της άνοιξης, πριν από την ανάπτυξη των νέων καρπών. Επίσης, μπορεί να γίνει μια δεύτερη εφαρμογή το φθινόπωρο, μετά τη συγκομιδή τους.
Η ποσότητα του λιπάσματος εξαρτάται από τον τύπο του λιπάσματος και τις ανάγκες των ελιών. Είναι σημαντικό να μην γίνεται υπέρβαση στις συνιστώμενες ποσότητες, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα.
Το λίπασμα πρέπει να εφαρμόζεται σε απόσταση από τον βασικό κορμό του δέντρου, σε μια περίμετρο που να αντιστοιχεί στο πλάτος της σκιάς των κλαδιών και στη συνέχεια να απλώνεται ομοιόμορφα στο έδαφος.
Μετά την εφαρμογή του λιπάσματος, πρέπει το έδαφος να ποτιστεί πολύ καλά για να ενεργοποιηθεί το λίπασμα και να επιτραπεί στις ρίζες να το απορροφήσουν.
Οδηγίες για κλάδεμα
Το κλάδεμα της ελιάς είναι ιδιαίτερα σημαντικό και μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την περιοχή, την ποικιλία των ελιών και τους στόχους της καλλιέργειας.
Συνήθως πραγματοποιείται κατά την περίοδο του χειμώνα, από το τέλος της φθινοπωρινής συγκομιδής μέχρι την αρχή της άνοιξης, όταν τα δέντρα είναι σε κατάσταση αναπαύσεως.
Στόχος του κλαδέματος είναι να αφαιρεθούν τα παλιά, ξηρά, αρρωστημένα ή κατεστραμμένα κλαδιά, να διατηρηθεί το σχήμα του δέντρου και να ελαχιστοποιηθεί η πυκνότητα των κλαδιών για να βελτιωθεί με τον τρόπο αυτό η ανάπτυξη των καρπών.
Κατά το κλάδεμα, απαιτείται μεγάλη προσοχή, ώστε να μην προκληθούν βλάβες στους κορμούς των δέντρων. Η αφαίρεση των κλαδιών πρέπει να γίνεται κοντά στη βάση τους με μικρή “προέκταση” (κλαδευτικό κούτελο) για την προστασία του κορμού από την εισβολή υγρασίας και ασθενειών.
Για τον καλύτερο αερισμό και φωτεινότητα των ελαιοδέντρων είναι σημαντικό επίσης να αφαιρούνται κλαδιά που αλληλεπικαλύπτονται ή αγγίζουν άλλα.
Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για συγκομιδή;
Η κατάλληλη στιγμή για τη συγκομιδή της ελιάς εξαρτάται από τον επιθυμητό βαθμό ωρίμανσης των καρπών και τη χρήση τους, αν δηλαδή προορίζονται για παραγωγή ελαιολάδου ή απευθείας κατανάλωσή τους. Ο βαθμός ωρίμανσης εξαρτάται από την ποικιλία της ελιάς και τον τρόπο παραγωγής του ελαιολάδου. Συνήθως, η συγκομιδή για ελαιόλαδο γίνεται κατά τον Νοέμβριο ή το Δεκέμβριο.
Αν οι καρποί της ελιάς προορίζονται για κατανάλωση ως τρόφιμο στο τραπέζι, τότε οι καρποί πρέπει να συγκομισθούν όταν θα έχουν ωριμάσει πλήρως, ώστε να έχουν καλύτερη γεύση και υφή. Οι καρποί είναι έτοιμοι για συγκομιδή όταν αρχίζουν να αλλάζουν χρώμα από πράσινο σε μωβ ή μαύρο, ανάλογα την ποικιλία. Η συγκομιδή για κατανάλωση ως καρποί, συνήθως γίνεται κατά το φθινόπωρο, από τον Σεπτέμβριο έως τον Οκτώβριο.
Είναι ιδιαίτερα σημαντική η παρακολούθηση των καρπών ώστε να προσδιοριστεί η κατάλληλη στιγμή για τη συγκομιδή τους. Οι καρποί πρέπει να είναι ώριμοι, αλλά να μην έχουν ξεπεράσει την ώριμη κατάσταση, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πικρή γεύση.
Τι υλικά και εργαλεία θα χρειαστώ
Για τη συγκομιδή της ελιάς είναι αναγκαία η χρήση διαφόρων υλικών και εργαλείων, τόσο κατά τη διαδικασία της ελαιοσυλλογής όσο και κατά τη μεταφορά των καρπών.
Η γνώμη των ειδικών είναι πάντα καλύτερη και όπως μας ενημερώνει η ομάδα της HELLAGRO A.E. “Απαραίτητη είναι η χρήση ελαιόδιχτων ή ελαιόπανων, τα οποία θα τοποθετηθούν κάτω από τις ελιές για τη συγκέντρωση των καρπών που θα πέσουν. Τα ελαιόπανα προτείνονται για χωράφια με αγκαθωτά ζιζάνια (καθώς δύσκολα θα σκιστούν αν πιαστούν), όπως και για χωράφια φρεσκοοργωμενο και λασπώδη. Τα δίχτυα ελαιοσυλλογής από την άλλη είναι κατάλληλα για καθαρά χωράφια και πλαγιές, αλλά και όταν φυσάει, καθώς λόγω της διάτρησής τους δεν τα παίρνει ο αέρας.“
Αναφορικά με τα εργαλεία που απαιτούνται, αυτά μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τις ανάγκες, όπως ραβδιστικά, τσιγκάκια/καλάθια, προστατευτικά είδη κλπ.
Για τη μεταφορά των ελαιοκαρπών είναι σημαντική η χρήση σακιών. Στα είδη των σακιών συγκαταλέγονται τα γιούτινα, τα διχτυωτά και τα υφαντά. Τα γιούτινα σακιά είναι φυτικής προέλευσης, κατασκευάζονται από το φυτό ιούτης και είναι εξαιρετικά μαλακά, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για την προστασία του καρπού από τραυματισμούς. Τα διχτυωτά σακιά εξασφαλίζουν τον καλό αερισμό του καρπού, ενώ τα υφαντά λόγω της πλέξης τους, εκτός από καλό αερισμό, αντέχουν και μεγάλο βάρος.
Ποιες ασθένειες προσβάλουν πιο συχνά τις ελιές
Οι ελιές είναι ευάλωτες σε διάφορες ασθένειες, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή και την ποιότητά τους. Ορισμένες από τις πιο συχνές ασθένειες που προσβάλλουν τις ελιές είναι:
- Μύκητας Verticillium dahliae: Προκαλεί το κιτρίνισμα των φύλλων, τη μείωση της παραγωγής και την ξήρανση των κλαδιών.
- Γλοιοσπόριο ή Ανθράκωση της ελιάς (Μύκητας Colletotrichum spp.): Αυτή η ασθένεια προκαλεί μαύρες κηλίδες και ελιές που μοιάζουν με άνθρακα. Οι καρποί μπορεί να καφετιάσουν και να καταστραφούν.
- Δάκος: Ο δάκος είναι ένα έντομο που επιτίθεται στους καρπούς της ελιάς, καθιστώντας τους ακατάλληλους για κατανάλωση και παραγωγή ελαιολάδου.
- Καρκίνωση ή φυματίωση της ελιάς (Olive Knot): Αυτή η ασθένεια προκαλεί τη δημιουργία σκληρών και χοντρών παθολογικών κόμπων στα κλαδιά και τον κορμό των ελιών.
- Μύκητας Venturia oleaginea (Olive Leaf spot): Ο μύκητας αυτός προκαλεί μαύρες κηλίδες και ερεθισμούς στην επιφάνεια των φύλλων της ελιάς.
Για την προστασία των δέντρων από τις ασθένειες, είναι σημαντική η εφαρμογή κατάλληλων μεθόδων φροντίδας, όπως η συστηματική περιποίηση, οι προληπτικοί ψεκασμοί και η απομάκρυνση των προσβεβλημένων κλαδιών και καρπών. Επιπλέον, η επιλογή ανθεκτικών ποικιλιών ελιάς μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών.
Πηγή: olivenews.gr
