Κείμενο – φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης
Κάθε χρόνο όταν άλλαζε ο καιρός και έμπαινε ο Σεπτέμβρης, ένα μέλημα των Κρητικών, ήταν να συμμαζέψουν το αγκιναροκήπι τους κάνοντας διάφορες εργασίες.
Πρώτα – πρώτα χτυπούσαν με ένα μαχαίρι ή το σάρακα τα ξερά φύλλα της αγκιναριάς, από, και να πέσουν από τον ξερό ξυλώδη κορμό κάτω, και η συνέχεια έκοβαν με το σάρακα πέντε – έξη πόντους πάνω από τη γη τα ξερά αυτά παστούκια, που επειδή έμοιαζαν με δαυλούς, τα έλεγαν και αγκιναρόδαυλα!
Δεν έπρεπε όμως να κοπούν δροσερά τα παστούκια αυτά, γιατί αρρώσταινε το φυτό.
Τα μεν αγκιναρόδαυλα τα φύλασσαν για καύσιμη ύλη για τη παρασθιά οι νοικοκυρές, καθ’ ότι κάνουν καλό άναμμα!
Τα δε ξερά φύλλα τα πήγαιναν στα γαϊδούρια που αν και είχαν αγκάθια, τους άρεσαν ιδιαίτερα, και τα έτρωγαν με μεγάλη όρεξη!
Πάλι αν δεν είχαν ζώα έκαναν τα φύλλα ένα σωρό και τα έκαιγαν στα πρωτοβρέξα, μαζί με όλα τα άλλα γκάγκαρα του περιβολιού.
Ένα φρούτο που βγήκε μέσα από τη γη!
Όταν μετά τα πρωτοβρέξα σκάλιζαν τσι αγκινάρες για να τους ρίξουν κοπριά, τα κοπέλια πάλι έκαναν μια μικρή ζαβολιά, και αυτή η ζαβολιά την έκαναν και στην εξοχή, όπου ήξεραν πως υπήρχαν αγκιναροκήπια, και εξηγώ τι εννοώ ζαβολιά!
Με ένα σκαλιδάκι ή ακόμα και με ένα μαχαιράκι, σκάλιζαν τη ρίζα της αγκιναριάς, και από το σημείο του κορμού που είναι χωμένο μέσα στο χώμα, από ‘κεί και κάτω, έκοβαν τη ρίζα κάπου δέκα εκατοστά!
Τη ρίζα αυτή, κατ΄αρχάς τη χώριζαν στα δυο, με το σκαλιστήρι ή το μαχαιράκι! Μέσα της η ρίζα έχει ένα άσπρο καρδούλι σαν πατάτα ακριβώς.
Καθάριζαν καλά – καλά απέξω το σκληρό περίβλημα, και ξεχώριζαν το άσπρο αυτόκαρδούλι, γιατί ήταν ιδιαίτερα νόστιμο!
Μπορούσαν απλά και να το αφαιρούν κομμάτι κομμάτι, χωρίς να καθαρίσουν το απέξω.
Τα κομμάτια που καθάριζαν ήταν όμοια σαν κομμάτια καθαρισμένης και κομμένης πατάτας, αλλά με γλυκιά γεύση και δροσερή, σαν φρούτο!
Είχε δηλαδή φρουτώδη γεύση!
Έμοιαζε περίπου και με το εσωτερικό του μήλου, αλλά στο πιο σκληρό!
Δεν ήταν και λίγες οι φορές, που τα παιδιά του ’50, ΄60,τα κατοχικά και προκατοχικά παιδιά, ξεγέλαγαν τη πείνα τους, σκάβοντας το χώμα και ξερίζωναν ρίζες αγκινάρας για να επιβιώσουν, όπως έκαναν και οι πρωτόγονοι άνθρωποι στη γη, που τρεφόταν με ρίζες! Βέβαια αυτό δεν ήταν επιτρεπτό, και το έκαναν τα παιδιά παράνομα, ο λόγος που καταστρεφόταν το ίδιο το φυτό!
