Το υπηρεσιακό κλιμάκιο, μεταξύ άλλων, αποτελούνταν απο την κα Αθηνά Φόκα, προϊσταμένη της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του Υπουργείου, τον κ. Νικο Νομικό προϊστάμενο Τμήματος Επιδοτούμενων γραμμών της Διεύθυνσης Θαλάσσιων Συγκοινωνιών, ενώ παράλληλα μετείχε ο δραστήριος και άκρως αποτελεσματικός Πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Νόμου Χανίων κος Δημήτριος Βιβιράκης και η κα Σκουμπάκη, Μηχανικος ΠΕ και έμπειρο στέλεχος του Λιμενικου Ταμειου Χανίων.
Η Γαύδος έχει ήδη τεθεί στο επίκεντρο των ειδικών πολιτικών για τα μικρά νησιά απο την κυβέρνηση και τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Έργα και παρεμβάσεις που αναμένεται να ξεπεράσουν τα 2.000.000 ευρώ για λιμενικά εργα, μελέτες ωρίμανσης εργων υποδομής, εργα διαχείρισης νερού και κρίσιμων υποδομών.
Σχετικά με τη θαλάσσια συγκοινωνία και την εξυπηρέτηση του νησιού, συζητήθηκε εκτενώς με τη Δήμαρχο κα Λίλιαν Στεφανάκη και τους παρόντες δημοτικούς συμβούλους, αλλά και με τους κατοίκους στο πλαίσιο ανοικτής συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στο Σαρακηνικο, με αφορμή την επίσκεψη στο νησί. Έγινε εκτενής ενημέρωση των κατοίκων σχετικά με τις πρωτοβουλίες Υπουργείου και Δήμου για ομαλή εξυπηρέτηση του νησιού απο την ΑΝΕΝΔΥΚ, τις διοικητικές ενέργειες της Διεύθυνσης Θαλάσσιων Συγκοινωνιών για έγκριση ελεύθερης δρομολόγησης του πλοίου κάθε Δευτέρα και Τρίτη, έως ότου αποκατασταθεί το ζήτημα της σύμβασης ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, χωρίς να επηρεάζεται ο προγραμματισμός των δρομολογίων, αλλά και η ευνοϊκή οικονομική πολιτική για μηδενικούς ναύλους για κατοίκους και δημόσιες υπηρεσίες.
Παράλληλα, ετέθη το ζήτημα της ενημέρωσης κατοίκων και επισκεπτών με έγκαιρη ανάρτηση των δρομολογίων, αίτημα που ικανοποιήθηκε άμεσα απο την εταιρία για διευκόλυνση του προγραμματισμού των επιβατών. Σημειώνεται ότι η Γαύδος εξυπηρετείται με πέντε δρομολόγια εβδομαδιαία και με έκτακτες δρομολογήσεις όποτε απαιτείται. Το προσεχές διάστημα θα πραγματοποιηθεί έκτακτο Συμβούλιο Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών με ειδικό θέμα τη γνωμοδότηση για τον ανασχεδιασμό της γραμμής εξυπηρέτησης και των χαρακτηριστικών της, ενώ υπήρξε η δέσμευση μετά απο πρόταση των κατοίκων και της δημοτικής αρχής για διερεύνηση απευθείας εξυπηρέτησης της Γαύδου με την Παλαιόχωρα, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη εξυπηρέτηση αναγκών τροφοδοσίας καταστημάτων και μετακίνησης επιβατών σε μικρότερο χρόνο. Το αίτημα ήδη εξετάζεται απο τη Διεύθυνση Θαλάσσιων Συγκοινωνιών που προετοιμάζει τη σχετική εισήγηση.
Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε σύντομη συνάντηση, κατόπιν αιτήματος, με τον Πρόεδρο του ΔΣ της ΑΝΕΝΔΥΚ, Καπεταν Στράτο Μπουρνάζο, όπου παρουσιάστηκαν οι θέσεις της εταιρίας και εκ μέρους του Υπουργείου ζητήθηκε η μέγιστη δυνατή εξυπηρέτηση της Γαύδου και η συνέχιση της ομαλής εκτέλεσης των εγκεκριμένων δρομολογίων. Παράλληλα, ευχαριστήσαμε τον πρόεδρο της ΑΝΕΝΔΥΚ για την πρόσφατη συνδρομή στη δωρεάν μετακίνηση αθλητών και επισκεπτών απο και προς τη Γαύδο, στο πλαίσιο της Γιορτής Αθλητισμού που έλαβε χώρα στο νησί στις 4/6 και ήταν μια συνδιοργάνωση του Δημου Γαύδου και της ΓΓ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, η οποία και ανέλαβε τη χρηματοδότηση του αγώνα.
Στα σημαντικά αποτελέσματα της επίσκεψης, περιλαμβάνεται η συνεργασία Δήμου Γαύδου και Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής για την κατάρτιση ενός Master Plan για την Ολοκληρωμένη Τοπική Ανάπτυξη της νήσου Γαύδου, το οποίο θα αποτελέσει το βασικό «εργαλείο» στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού με ορίζοντα το 2030 και το οποίο δύναται να αποτελέσει πρότυπο για τα ακριτικά νησιά της χώρας, στο δρόμο της δημιουργίας ικανών προϋποθέσεων για την κοινωνική, οικονομική και εδαφική Ανθεκτικότητα (Resilience) και τον πράσινο μετασχηματισμό του νησιού. Ο σχεδιασμός είχε ήδη ξεκινήσει με την έγκριση του Υπουργου Γιάννης Πλακιωτάκης και το επόμενο διάστημα με πρωτοβουλία του ΓΓ και της Δημάρχου θα οργανωθεί σχετική συνάντηση για την τεχνική προετοιμασία του εγχειρήματος, το οποίο θα συνδεθεί με συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις και κυρίως με εξασφάλιση συμπληρωματικότητας των ήδη εγκεκριμένων έργων και πόρων που κατευθύνονται για το νησί.
Βασικοί άξονες και εμβληματικές δράσεις του ειδικού Σχεδίου για τη Γαύδο που ετέθησαν στο πλαίσιο της επίσκεψης αλλά και των σχετικών ανακοινώσεων απο την πλευρά του κλιμακίου του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, αφορούν:
υλοποίηση εργου αναβάθμισης αγκυροβολίου Γαύδου, ύψους 1.000.000 ευρώ για την αναβάθμισης της εξυπηρέτησης της ακτοπλοϊκής σύνδεσης, τη διευκόλυνση των ελλιμενιζομενων σκαφών και τη δημιουργία πρόσθετης ράμπας καθέλκυσης/ ανέλκυσης σκαφών για την προστασία απο τις καιρικές συνθήκες. Το εργο υλοποιείται με ευθύνη του ΔΔΛΤ Χανίων όπου εκπονεί και τη σχετική μελέτη. Η χρηματοδότηση του εργου έχει εξασφαλιστεί μέσω του προγράμματος ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 2021-2027 έπειτα απο εισήγηση της ΓΓ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και σε συνεργασία με τη ΓΓ Λιμένων για προώθηση των αναγκαίων αδειοδοτήσεων και λοιπών εγκρίσεων.
Ολοκλήρωση έργων ύδρευσης που χρηματοδοτούνται απο τη ΓΓ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ύψους 342.000 ευρώ και αφορούν ανόρυξη γεωτρήσεων, υπογειοποίησης δικτύου μεταφοράς νερού, κατασκευή νέας δεξαμενής 500 κμ και σύνδεσης με υφιστάμενο δίκτυο για καλύτερη διαχείριση αποθεμάτων νερού. Παράλληλα, συμφωνήθηκε η χρηματοδότηση για επεκτάσεις δικτύου ύδρευσης όπου απαιτηθεί με πόρους της ΓΓΑΙΝΠ στο πλαισίου του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης του ΥΝΑΝΠ 2021-2025.
Ωρίμανση διαδικασιών για μελέτη εγκατάστασης και λειτουργίας ενεργειακά αυτόνομης μονάδας (με χρήση ενέργειας απο Φ/Β) αφαλάτωσης ικανής δυναμικότητας για κάλυψη μελλοντικών υδροδοτικών αναγκών. Συζητήθηκε εκτενώς η ανάγκη ολοκληρωμένου σχεδιασμού στη διαχείριση του νερού με πολυετή προγραμματισμό. Η Γενική Γραμματεία δύναται να διαθέσει πόρους για προμήθεια, εγκατάσταση και λειτουργία/ συντήρηση μιας τέτοιας μονάδας και η χρηματοδότηση θα προέλθει απο το πρόγραμμα ΝΕΑΡΧΟΣ και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Με εισήγηση της ΓΓΑΙΝΠ η Νήσος Γαύδος, λόγω του ικανού μεγέθους, αλλά και με στόχο την ένταξη της στα νησιά με ενεργειακή αυτονομία, θα προταθεί για ένταξη στο πρόγραμμα των GR-Eco islands και οι μελέτες ωρίμανσης για την ένταξη της, όπως η εκπόνηση κατάλληλης ενεργειακής στρατηγικής, θα υλοποιηθούν και χρηματοδοτηθούν απο τη ΓΓΑΙΝΠ. Η ενεργειακή απεξάρτηση και η μείωση του κόστους παραγωγής ενέργειας στο πλαίσιο ανάπτυξης μιας ενεργειακής κοινότητας για τη Γαύδο, δύναται να αποτελέσει άλλο ένα επιτυχημένο παράδειγμα όπως αυτό της Χάλκης, όπου ήδη οι κάτοικοι του νησιού απολαμβάνουν μηδενικούς λογαριασμούς προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος. Σημαντικά αναμένεται να είναι και τα οφέλη απο το μηδενισμό στο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος στη συντήρηση και λειτουργία της υφιστάμενης μονάδας (με καύση πετρελαίου) παραγωγής ρεύματος της ΔΕΗ στο νησί.
Συνδυαστικά με την ένταξη της Γαύδου στην πρωτοβουλία των GR-Eco islands, η Γενική Γραμματεια Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, προτίθεται να εντάξει την δρομολογιακή γραμμή εξυπηρέτησης της νήσου Γαύδου με Χώρα Σφακιων και Παλαιόχωρα στο πλαίσιο της Ειδικής Δράσης για την αναβάθμιση της διασυνδεσιμότητα μικρών νησιών και τις «πράσινες» θαλάσσιες μεταφορές, ως μέρος του συνολικού ποσού των 380 εκ ευρώ που έχουν δεσμευτεί για το σκοπό αυτό για όλη τη χώρα. Η δράση προβλέπει τη χρηματοδότηση πολυετών συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας («άγονες γραμμές») με υποχρέωση δρομολόγησης νέων πλοίων με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα («πράσινα πλοία»), μετά απο ανοικτό δημόσιο διεθνή διαγωνισμό με αυστηρά κριτήρια επιλογής. Η ένταξη της γραμμής της Γαύδου αναμένεται να είναι απο τις πρώτες πιλοτικές γραμμές που θα λάβουν χρηματοδότηση απο το ΕΣΠΑ 21-27. Ήδη η Επιτελική Δομη ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής εκπονεί σχετική μελέτη για την εξειδίκευση των σχετική όρων και προϋποθέσεων, έπειτα απο διαπραγμάτευση με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παρούσα στην επίσκεψη στη Γαύδο ήταν και η προισταμενη της ΕΔ ΕΣΠΑ ΥΝΑΝΠ κα Αθήνα Φωκά, η οποία παρουσίασε το σχετικό πλάνο ενεργειών.
Οριστική Ένταξη της Γαύδου στο Πρόγραμμα «Στήριξη Γονεικοτητας στα μικρά Νηςιά», που υλοποιεί η ΓΓΑΙΝΠ με την ΑΜΚΕ Φαιναρέτη και αφορά την παροχή στήριξης σε ζευγάρια που θα αποκτήσουν ή επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά και θα παρέχεται δωρεάν υποστήριξη απο μαία και ψυχολόγο στην έγκυο μητέρα. Το πρόγραμμα ήδη υλοποιείται σε πάνω απο 45 μικρά νησιά και αναμένεται να συνεχιστεί, λόγω της σημαντικής αποδοχής απο τις τοπικές κοινωνίες και τα νέα ζευγάρια.
Προμήθεια και εγκατάσταση νέου ειδικού περιπολικού σκάφους με υγειονομικό εξοπλισμό του Λιμενικού Σώματος, με χρηματοδότηση 500.000 ευρώ απο το Ταμείο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Συνόρων (ΤΟΔΣ) 2021-2027 της ΕΕ, υπαγωγής στο ΚΛΧ Χανίων και με βάση τη Χώρα Σφακίων για την εξυπηρέτηση έκτακτων περιστατικών διακομιδών, αλλά και αποτελεσματική εκτέλεση ελέγχων και περιπολιών στη θαλάσσια αρμοδιότητα στην περιοχη της Γαύδου. Στο πλαίσιο της συζήτησης με τους κατοίκους της Γαύδου ετέθη η ανάγκη παρουσίας του σκάφους και στο λιμάνι του νησιού, αίτημα το οποίο αντιμετωπίζεται θετικά και θα συνδεθεί με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό για τη χωροθέτηση των πλωτών μέσων από το Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος. Συζητήθηκε η ενίσχυση του Λιμενικού φυλακίου Γαύδου και η επαύξηση των περιπολιών.
Θερμές ευχαριστίες στη φίλη Δήμαρχο Γαύδου Λίλιαν Στεφανάκη, που με περίσσια θάρρους και εργατικότητας δίνει τη δική της μάχη για την επάξια εκπροσώπηση του νησιού και την υλοποίηση σημαντικών έργων που έλειπαν για χρόνια απο την περιοχή. Είμαστε δίπλα της, στηρίζοντας με κάθε τρόπο, σχεδιάζοντας μαζί τα επόμενα βήματα. Η διαρκής έγνοια και στήριξη του Προέδρου της ΝΔ Κυριάκου Μητσοτάκη για τα μικρά νησιά και ιδίως τη Γαύδο φέρνει αποτελέσματα ορατά. Η συμβολή και διαρκής αγώνας της Υπουργού κας Ντόρα Μπακογιάννη για τα θέματα του νόμου Χανίων πηγή έμπνευσης για όλους μας.
Η στήριξη της Γαύδου και όλων των ακριτικών νησιών της χώρας μας, δεν είναι θέμα prestige ή συγκυρίας. Είναι μια βαθιά πεποίθηση ότι η Ελλάδα μας ορίζεται απο τα γεωγραφικά της άκρα και το κράτος οφείλει να στηρίξει όλους εκείνους που αποφάσισαν να μείνουν ή επέλεξαν να μείνουν στα μικρά νησιά της χώρας μας. Η κυβέρνηση μας συστηματικά καλύπτει κενά πολλών χρόνων, αλλά εάν κάτι έχει αλλάξει και οι νησιώτες μας το ξέρουν καλά, είναι ότι πλέον το κράτος έχει πρόσωπο, λόγο, παρουσία και έγνοια για κάθε τι που βελτιώνει την καθημερινότητα, αλλά ταυτόχρονα οδηγεί και το μέλλον με καινοτομες προσεγγίσεις.
Δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στην πρόοδο και στη διαρκή αναζήτηση λύσεων. Οφείλουμε να μειώσουμε το αναπτυξιακό χάσμα της νησιωτικοτητας με κάθε τρόπο και κάθε μέσο.
Μανώλης Κουτουλάκης Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
