Γράφει: Βασιλεία Μαρκάκη (Συνταξιούχος δασκάλα)
Επιμέλεια κειμένου – Φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης
1956-2016
Μετά από εξήντα χρόνια, ο Αείμνηστος Τιμόθεος, «επέστρεψε» στη Παναγία Καλυβιανή.
Σε αυτόν τον ιερό χώρο, που τιμούμε και δοξάζομε χρόνια τώρα, την Παναγία μας, ο Τιμόθεος θα ιδρύσει την δική του «Βασιλειάδα».
Πολλά ιδρύματα στη σειρά, που συμβολίζουν την αγάπη προς τον συνάνθρωπό μας.
Με συγκίνηση και βουρκωμένα μάτια, παρακολούθησα από τη τηλεόραση, τις εκδηλώσεις μνήμης, «τιμής και ευγνωμοσύνης», για τον Μακαριστό Τιμόθεο.
Οι εκδηλώσεις αυτές, τίμησαν κι ευχαρίστησαν ένα Μέγα Ιεράρχη, όπως ήταν ο Τιμόθεος.
Μας άφησε εκτός από το τεράστιο, για εκείνη την εποχή, φιλανθρωπικό του έργο, και ένα αξιόλογο συγγραφικό έργο.
Ο ευεργέτης μου
Τις εκδηλώσεις αυτές, τις περίμενα χρόνια τώρα.
Είχα την τύχη να τον γνωρίσω, από τις πρώτες μέρες, που ήρθε στις Μοίρες το 1956, ως επίσκοπος Αρκαδίας, και να γίνει ο Μεγάλος Ευεργέτης , και της δικής μου ζωής!
Με τη συμβουλή του και την προτροπή του, πήγα στη Ρόδο, και σπούδασα στην εκεί παιδαγωγική Ακαδημία.
Για μένα όμως, μεγαλύτερη σημασία, έχει τι διδάχτηκα στη νεαρή μου ηλικία, από τον Τιμόθεο.
Για τη γνωριμία μου όμως αυτή, με τον τότε Θεοφιλέστατο Τιμόθεο, θα αναφερθώ παρακάτω.
Ο Αείμνηστος Τιμόθεος ήταν δραστήριος
Αυτή η αλυσίδα των ιδρυμάτων του στην Καλυβιανή, κάθε κρίκος της είναι φτιαγμένος από το καλύτερο χρυσάφι του κόσμου , όπως θα λέγαμε , είναι η ΑΓΆΠΗ προς τον συνάνθρωπό μας, και είναι όλο αυτό, ένα φωτεινό παράδειγμα για όλους μας.
Τις φιλανθρωπίες του όμως και τις ευεργεσίες του, δεν τις πρόσφερε μονάχα στη Μεσαρά και στο Ηράκλειο, αλλά και στην Αθήνα μας, που δεν τη ξέχασε, και ερχόταν ταχτικά.
Για να στηθεί όμως αυτή η «Βασιλειάδα», και όλα τα άλλα ιδρύματα, χρειαζόταν εκείνη την εποχή, πολλά χρήματα, και μεγάλη προσπάθεια.
Όμως εδώ φαίνεται το μεγαλείο της προσωπικότητάς, της ιερής αξιοσύνης του Τιμόθεου.
Είχε όπλα του τη προσευχή, την εργασία, την υπομονή, και την επιμονή. Έτσι μπορούσε και ξεπερνούσε, όλα τα εμπόδια που συναντούσε δημιουργώντας το έργο του.
Ήταν ένας Ιεράρχης χαρισματικός
Τα κηρύγματά του, οι ομιλίες του με τις θεόπνευστες και θεολογικές ερμηνείες του, που είναι οι Αλήθειες της Αγίας Γραφής, σε συνάρπαζαν!
Σε καθήλωναν στη καρέκλα σου, γιατί σε έπειθε μ’ ένα χαμόγελο αγάπης, να πιστέψεις, ότι ο Χριστός είναι «Ο Κύριος μου και Θεός μου».
Αλλά και η πένα του στα βιβλία του, και τα συγγράμματά του, σου προσφέρουν μια πνευματική τροφή, που την έχει ανάγκη κάθε άνθρωπος.
Ένας άριστος συνδυασμός, που δύσκολα συναντάς σε ένα ιεράρχη.
Έχω το βιβλίο του «Ο Χριστός και η κοινωνία», με την αφιέρωσή του επάνω.
Μου το έστειλε στο σπίτι μου με τον παπά Μανώλη Δασκαλάκη.
Ήταν ένα δώρο για τη γιορτή μου, την Πρωτοχρονιά του 1957.
Νομίζω ότι είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία του. Το έχω στο γραφείο μου, και με συντροφεύει, σε όλη μου τη ζωή!
Ας είναι αιωνία η μνήμη του!
Η γνωριμία μου με τον Τιμόθεο
Αγαπητοί μου αναγνώστες, επιτρέψτε μου να κάνω μια σύντομη βιογραφική μου αναφορά, σχετικά με την γνωριμία μου το 1956, με τον Θεοφιλέστατο, τότε Επίσκοπο Αρκαδίας.
Σ’ αυτή μου την αναφορά, θέλω να καταθέσω τις μαρτυρίες μου, και να μου επιτραπεί, να εκφράσω την ταπεινή μου γνώμη, για τον Αείμνηστο Τιμόθεο, ως άνθρωπο με πολλές όμορφες ανθρώπινες στιγμές του.
Στις Μοίρες τότε, ιερέας ήταν ένας άξιος της ιεροσύνης του, ο παπά Μανώλης Δασκαλάκης.
Μου είχε αναθέσει δύο δραστηριότητες, το «κατηχητικό σχολείο», και το «φιλόπτωχο ταμείο».
Από τις πρώτες μέρες που ήρθε στην Επισκοπή ο Τιμόθεος, ζήτησε από τον παπά Μανώλη, ότι θέλει να με γνωρίσει. Έτσι και έγινε. Από τότε έγινα ο τακτικός επισκέπτης στην Επισκοπή!
Συζητούσε μαζί μου, και εγώ του απαντούσα άνετα. Ήταν απλός και ταπεινός. Δύο όμορφα στολίδια στην ψυχή του κάθε ανθρώπου, σε όποια θέση κι αν κατέχει στην κοινωνία.
Αυτό το χάρισμα του, τον έκανε να μπορεί κάθε ένας μας, να τον πλησιάσει, να συνομιλήσει μαζί του, και να τον εμπιστευτεί.
Αγαπούσε το ποίμνιο του
Αγαπούσε τους ανθρώπους το ποίμνιό του, και ήθελε να το βοηθήσει, και να κάμει έργο, για το καλό όλων.
Όταν ήρθε στις Μοίρες, μόλις είχε επιστρέψει από ένα ταξίδι στη Ρόδο. Είχε επισκεφθεί εκεί ένα ορφανοτροφείο. Μια «αδελφότητα» που υπήρχε μέσα, φρόντιζε για τη λειτουργία του. Την αποτελούσαν «αδελφές», από κορίτσια δασκάλες, που αφιέρωσαν τη ζωή τους στο Θεό.
Το ορφανοτροφείο, είχε μέσα εκκλησία, σχολείο και οικοτροφείο.
Το δικό του ορφανοτροφείο
Ήρθε λοιπόν στις Μοίρες, με ένα όνειρο, ένα πόθο, μια αγωνία, να ιδρύσει αμέσως ένα ορφανοτροφείο!
Ήθελε να αρχίσει το φιλανθρωπικό του έργο, από την μικρή κοινωνία των Αγγέλων, που είναι τα παιδιά!
ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΕΊΟ, μια ζεστή φωλιά για τα παιδιά, που σκεπάζει η αγάπη, η στοργή, και το χάδι ενός χεριού, που τα βοηθάει και τα προστατεύει.
Γιατί τον είπα «Πατέρα Τιμόθεο»;
Μια μέρα εκεί που συζητούσαμε, με ρώτησε τι θέλω να σπουδάσω. Του είπα τότε για τη μεγάλη μου επιθυμία, ότι ήθελα να γίνω δασκάλα, γιατί αγαπώ τα παιδιά.
Συμπλήρωσα όμως την απάντηση μου:
-Θεοφιλέστατε, θα έχω και εγώ το δικό μου «ορφανοτροφείο», γιατί έχω τρία μικρότερα αδερφάκια μου, που πρέπει να τα βοηθήσω.
Τότε είδα μια άλλη ανθρώπινη στιγμή του. Τη μεγάλη του συγκίνηση!
Γύρισε τότε και μου είπε, ότι θα με στείλει στη Ρόδο να δώσω εξετάσεις, στην εκεί π. Ακαδημία, και να μείνω στο οικοτροφείο του ορφανοτροφείου, που δεν χρειαζόταν πολλά χρήματα.
Η χαρά μου ήταν μεγάλη, όταν η μητέρα μου με διαβεβαίωσε, πως μπορεί να μου τα στέλνει αυτά τα χρήματα!
Δεν μπορώ όμως να αποφύγω να αναφερθώ, όσο προσωπικό κι αν είναι, στο παρακάτω γεγονός.
Αμέσως πήρα το ποδήλατο μου, και ολομόναχη πήγα στη Καλυβιανή και προσευχήθηκα, μπροστά στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, να με βοηθήσει να πετύχω στις εξετάσεις, και τον Τιμόθεο, να πετύχει στο φιλανθρωπικό του έργο.
Ποτέ μου όμως δεν μπόρεσα να εξηγήσω, πώς να σκέφτηκα, τι με έκανε να πάω στην Καλυβιανή για να προσευχηθώ.
Την άλλη μέρα που πήγα στην Επισκοπή, το ανέφερα στον Τιμόθεο. Με κοίταξε με ένα χαμόγελο αγάπης, και μου είπε:
-Βασιλεια, θα είσαι το πρώτο μου πνευματικό παιδί εδώ.
Του φίλησα το χέρι και τον ευχαρίστησα. Από τότε τον έλεγα «Πατέρα Τιμόθεο».
Η πρώτη δασκάλα των Μοιρών
Δεν διστάζω όμως καθόλου να τονίσω, ότι και εγώ πέτυχα στις εξετάσεις μου, και ο Τιμόθεος στο φιλανθρωπικό του έργο.
Από έρευνες που έκανε η μακαρίτισσα η δασκάλα Κατίνα Κουκουριτάκη, που υπηρετούσε την κατοχή στις Μοίρες, με διαβεβαίωσε, ότι είμαι η πρώτη δασκάλα των Μοιρών!
Η ίδια δεν ήταν Μοιριανή.
Καθολική αναγνώριση
Τελικά ο Αείμνηστος Τιμόθεος, έτυχε καθολικής αναγνώρισης, για να αναδειχθεί τελικά, σε Μέγα Ιεράρχη.
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας μας δεν έφυγε. Είναι εκεί στον ιερό χώρο της Καλυβιανής, και υποδέχεται τους προσκυνητές της, και ακούει την προσευχή τους.
Θα ήθελα όμως να αναφερθώ στους συμπατριώτες μας Μεσαρίτες.
Άνθρωποι φιλότιμοι, και φιλόξενοι όπως είναι, πρόσφεραν όσο μπορούσαν, για αυτά τα ιδρύματα, και συνεχίζουν και τώρα να τα στηρίζουν, να μην τα αγγίξει η φθορά, στο πέρασμα του χρόνου.
Επίσης δεν μπορώ να μην αναφερθώ ιδιαιτέρως, στους παλιούς Μοιριανούς, που δεν υπάρχουν σήμερα κοντά μας, και σε όσους βρισκόμαστε ακόμα εν ζωή.
Όλοι σχεδόν τότε οι καταστηματάρχες, και πολλοί άλλοι, μου έδιναν χρήματα για το «φιλόπτωχο». Πρόσφεραν ακόμα και για τα ιδρύματα όσο μπορούσαν.
Το ίδιο έκαναν και πολλές κυρίες, όσες μπορούσαν οικονομικά, και άλλες από το υστέρημα τους.
Μερικές μάλιστα, μαγείρευαν στο σπίτι τους, για να φάνε οι φτωχοί.
Ανάμεσα τους ξεχώριζε, η μακαρίτισσα η Κατίνα Ασλανίδου, για τις πολλές φιλανθρωπίες της. Είχε τότε το μοναδικό περίπτερο στις Μοίρες. Βοηθούσε φτωχούς, φρόντιζε για υιοθεσίες ορφανών παιδιών. Έδωσε και πολλά χρήματα, για τον Άγιο Νεκτάριο, τον οποίο υπηρέτησε για πολλά χρόνια.
Τα ιδρύματα αυτά, το όμορφο στολίδι της Μεσαράς, πρέπει να προστατευτούν από όλους μας, γιατί το πέρασμα του χρόνου και η αδιαφορία η δικιά μας, θα ήταν μεγάλο λάθος, αγνοώντας τις συνέπειες.
Προς τον νυν Μητροπολίτη Μακάριο
Σεβασμιότατε Μακάριε, σας ευχαριστούμε και πάλι για την πρωτοβουλία σας, για τις εκδηλώσεις, που έγιναν για τον Μακαριστό Τιμόθεο.
Η παραδοχή σας και μόνο, για την αξία του φιλανθρωπικού έργου ενός ιεράρχη, που πρέπει να τιμηθεί, δείχνει την σεβάσμια προσωπικότητά σας, με ανωτέρα ψυχή.
Είμαι βεβαία, για τη φροντίδα σας, να προστατευθούν αυτά τα ιδρύματα.
Θα ήθελα να τελειώσω την αφιέρωση μου, για τον Πατέρα Τιμόθεο, συγκινημένη, και βρισκόμενη στον κόσμο τον δικό μου, δίπλα στον Τιμόθεο, όπως δείχνει και η ένθετη φωτογραφία μου, κρατώντας την τσάντα με τα χρήματα για το «φιλόπτωχο».
Και να συμπληρώσω λίγα λόγια ακόμη:
-Πατέρα Τιμόθεε, ήσουν ΑΚΟΎΡΑΣΤΟΣ. Μεγαλούργησες με τη «Βασιλειάδα» σου, και συνεχίζεις το φιλανθρωπικό σου έργο, και τόσα άλλα. Έχτισες εκκλησίες, και άλλες ανακαίνισες. Ίδρυσες οικοτροφεία, μεγάλωσες κορίτσια και τα πάντρεψες, έγιναν παπαδιές, χειροτόνησες παπάδες, και τόσα άλλα!
Το ευλογημένο έργο σου το φιλανθρωπικό, το κοινωνικό, και το πνευματικό, είναι πολύ μεγάλο.
Πολύ λίγα τα όσα γράφω, για δώσουν τη πραγματική διάσταση τους, γιατί εγώ όσα έζησα και γνώρισα, θα μπορούσαν να γραφτούν μόνο σε βιβλίο, και αυτό μάλιστα, σκέφτομαι να το κάνω πράξη και ο τίτλος του θα είναι: « Ο Τιμόθεος και η κοινωνία».
Ας είναι αιωνία η μνήμη σου, και ας έλθει η ευχή σου σε όλους μας, να προσευχόμαστε, και να εργαζόμαστε.
Τελειώνοντας με ένα ποίημα
Σήμερα η μνήμη μου, γύρισε τους δείχτες του ρολογιού της, να δείχνουν πολλά χρόνια πίσω.
Ήταν τότε που με δίδαξες το παρακάτω τραγουδάκι, και το δίδαξα και εγώ στα παιδιά στο «κατηχητικό σκολειό». Είναι το «ορφανό».
ΤΟ ΟΡΦΑΝΟ
Κοίταξε ένα παιδάκι
π’ ανεβαίνει στο βουνό,
να μαζέψει χορταράκια
γιατί είναι ορφανό
Πέστε μου καλά παιδάκια
μη μου κρύψετε –ω – μη,
τι έχετε μες στη ποδιά σας
μήπως έχετε ψωμί?
ο Βοριάς ψυχρός φυσούσε
εκεί πάνω στο βουνό,
ζεστά ρούχα δε φορούσε
το καημένο τα’ ορφανό!
Το μικρότερο του λέει:
-Στάσου τώρα μια στιγμή,
εις το σπίτι μας να πάω
Να σου φέρω εγώ ψωμί.
Εκατέβαινε να πάει
Βλέπει εμπρός άλλα παιδιά,
Που’ χαν άνθη μαζεμένα
Το κάθε ένα στη ποδιά.
-Τρέξε δα καλό παιδάκι
τρέξε μην αργοπορείς,
το καλό που θα μου κάμεις
Απ’ το Θειό θε να το βρεις
Ελυπήθηκαν τ’ αθώα
Τα καημένα τα παιδιά,
τ’ ορφανό παρηγορούσαν
το κάθε ένα χωριστά.
Αθήνα 20 Μαΐου 2017
