Το βιβλίο του συνταξιούχου δασκάλου Γεωργίου Δαμιανάκη, «Ο ΞΩΠΑΤΕΡΑΣ», βρίσκεται σε διαδικασία έκδοσης.
Με αφορμή τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, που θα στηθεί στην πλατεία του Πετροκεφαλίου, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού, εκδίδεται το βιβλίο με δαπάνη του συγγραφέα.
Η καλλιτεχνική επιμέλεια και ζωγραφική εξώφυλλου, οπισθόφυλλου κ.λ.π., είναι από τον Γεώργιο Μ. Πατεράκη.
Ο κ. Πατεράκης κατάγεται από τις Μοίρες. Δάσκαλος, Σχολ. Σύμβουλος και Διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, είναι παράλληλα συγγραφέας και ζωγράφος με αρκετά ιστορικά βιβλία στο ενεργητικό του, ενώ έχει φιλοτεχνή-σει τα πορτραίτα αρκετών ηρώων των επαναστάσεων της Κρήτης και όχι μόνο.
Για τον Ξωπατέρα έχουν αναφερθεί αποσπασματικά, αρκετοί απλοί συμπο-λίτες μας από την οικογένεια του ήρωα, ιστορικοί και συγγραφείς από το 1859 μέχρι σήμερα. Πέρα από τη δράση, τη λεβεντιά και παλληκαριά, οι περισσότεροι αναφέρονται και στην ομορφιά του.
Ο ιστορικός και δημοσιογράφος Γιάννης Μουρέλλος(1886-1963), αναφερό-μενος στην εμφάνιση, τον συγκρίνει στην ομορφιά, με τον Λόγιο και με τον Χριστό στους πίνακες του μεγάλος ζωγράφου της Αναγέννησης Ραφαήλ (1483-1520).
Ο Νικήτας Κανακαράκης(1902-1995), παππούς της Μαρίας Μπιτσακάκη-Ψι-λάκη, απόγονος της αδερφής του Ξωπατέρα, θυμούνται στο Πετροκεφάλι, τη δεκα-ετία του 1980-90, που καθόταν στο καφενείο της κόρης του Ευαγγελίας και έλεγε: «Ο Ξωπατέρας, όπως λέγανε οι παλιοί ήταν λεβέντης, ψηλός και όμορφος με κατάξανθα μαλλιά! Εγώ θυμάμαι τον εγγονό του Γιάννη Μαρκάκη του Σάββα, που λέγανε πως έμοιαζε καταπληκτικά του παππού του. Σήμερα βλέπω πολλούς απόγονους που του μοιάζουν, όπως ο Γιάννης του Σαβ-βογιώργη, ο Ηρακλής της Πηνελόπης Ηλιάκη, κάποια παιδιά της Αργυρής Συγγελάκη κ.ά..»
Πάνω στις μαρτυρίες των ιστορικών, σε πίνακες ζωγράφων και άλλες ιστορι-κές πηγές και μαρτυρίες, στηρίχθηκε ο κ. Πατεράκης, στην προσπάθειά του για αναστατική προσέγγιση της μορφής του ήρωα, και να μας δώσει τελικά το καλλιτε-χνικό δημιούργημα του εξώφυλλου του βιβλίου.
Ο συγγραφέας του βιβλίου Γ. Δαμιανάκης υποστηρίζει, πως ο ζωγράφος επέ-τυχε με μεγάλη ακρίβεια και απέδωσε με επιτυχία τα χαρακτηριστικά και την έκ-φραση του Ήρωα!
Έχει αυτή την άποψη γιατί γνωρίζει αρκετούς απογόνους του Ξωπατέρα, που ζουν στην περιοχή του και λέει ότι θα συμφωνήσουν όσοι θυμούνται και ξέρουν στα νιάτα τους, τους απογόνους του Ξωπατέρα : Τον Γιάννη Γεωργίου Μαρκάκη (παρανόμι Ξωπατέρας), τον Κων/νο Ζεάκη από τις Μοίρες, εγγονό της Συρμαλένιας Ιωάννου Μαρκάκη. Από τη Συρμαλένια επίσης κάποια παιδιά της απογόνου παπα-διάς του παπα-Σωκράτη. Κάποια παιδιά και εγγόνια της Αργυρής Μαρκάκη-Συγγε-λάκη και της αδελφής της Πηνελόπης, τον Ηρακλή Ηλιάκη κ.ά. .
Σε ερευνητική ερώτηση του συγγραφέα στον Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλ-λόγου Πετροκεφαλίου, με ποιον μοιάζει η ζωγραφιά του Ξωπατέρα, που του έδειξε, ο Πρόεδρος με ευχέρεια, μόλις την είδε απάντησε : «Μα …του χορευτή Νικολή Ηλι-άκη του Ηρακλή»!
Ο κ. Γ. Δαμιανάκης, μέσα από το νέο βιβλίο του αναφέρεται :
Α. Στη ζωή και την πλούσια δράση του Γιάννη Μαρκάκη ή Ξωπατέρα, στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και στην Επανάσταση του 1821. Τα πεδία των μαχών κατά των Τούρκων, που πήρε μέρος στην Κρήτη, στην Πελοπόννησο, στη Στερεά Ελλάδα.
Στις ναυτικές επιχειρήσεις, που πήρε μέρος ως ναυτικός. Στην καταστροφή της Κάσου. Σαν κουρσάρος των κρητικών πελάγων, απελευθερώνοντας σκλάβους ρωμιούς, παρέα με τους Μιχ. Κόρακα, Αστρινό Χατζιδάκη, Τσακίρη, Ρωμάνο κ.ά..
Β. Μέσα από την ηρωική, επαναστατική πορεία του Ξωπατέρα στο πλευρό των Κουρμούληδων της Μεσαράς το 1821, μπορεί να δει ο κάθε Μεσαρίτης, Ηρακλει-ώτης, και ο Κρητικός ακόμη την πορεία των προγόνων του.
Των προγόνων του, που δυστυχώς, ένεκα της μακροχρόνιας συνέχισης της Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη (77 χρόνια) μέχρι το 1898, δεν έγινε λεπτομερής καταγραφή των αγωνιστών στα χωριά της Κρήτης, για να ξέρουμε ποιοι είναι ποιοι!
Η μόνη καταγραφή των επαναστατών, χριστιανών και μουσουλμάνων ή εξω-μοτών, έγινε από τους Τούρκους, για λόγους κυρίως φορολογικούς. Εκεί κατέγρα-ψαν τις περιουσίες και τα σπίτια που κατάσχεσαν, σε κάθε χωριό μετά το 1824, αυτών που επαναστάτησαν κατά των Τούρκων.
Τα Τούρκικα Αρχεία, αυτά σώθηκαν στο Δήμο Ηρακλείου, μεταφράστηκαν από Τουρκολόγους επιστήμονες και εκδόθηκαν σε βιβλίο με τον τίτλο «Κώδικας Θυσιών».
Γ. Με έρευνες σε βιβλιοθήκες, αρχεία φορέων (Δήμου, Εκκλησίας), διηγήσεις, ο συγγραφέας έχει καταφέρει να δώσει παραστατικά αρκετά στοιχεία, για την οικο-γενειακή κατάσταση και εξέλιξη των προγόνων και απογόνων του ήρωα.
Έχει καταγράψει δραστηριότητες του γιου του Σάββα, ο οποίος συνέχισε να αγωνίζεται συμμετέχοντας και στην Επανάσταση του 1866 με το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου. Έχει συγκροτήσει οικογενειακό δέντρο των απογόνων του γιου του Ξω-πατέρα, με περισσότερες από 90 οικογένειες στο Πετροκεφάλι, Μοίρες, Ηράκλειο και Αθήνα.
