Άραγε πόσοι από εμάς θα σταματούσαμε να παράσχουμε πρώτες βοήθειες βλέποντας κάποιον να πέφτει στη μέση του δρόμου; Μήπως πρέπει τελικά να εκπαιδευτούμε στις πρώτες βοήθειες;
Λίγο ο φόβος λίγο η άγνοια πολλοί συνάνθρωποι μας αποφεύγουν ακόμη και να πλησιάζουν όταν βλέπουν ένα ατύχημα ή κάποιον να σωριάζεται στο έδαφος.
Για την… αδιαφορία αυτή πολλοί υποστηρίζουν πως δε μπορούν να δώσουν το «φιλί της ζωής» ή ότι δε γνωρίζουν τι να κάνουν.
Διαβάστε όμως 10 λόγους για τους οποίους πρέπει να εκπαιδευτούμε για να μπορούμε να παράσχουμε τις πρώτες βοήθειες στους συνανθρώπους μας, διότι μπορεί να συμβεί και σε μας…
Είναι ένα φαινόμενο της εποχής μας να αποφεύγουμε καταστάσεις στις οποίες θα υπήρχε η πιθανότητα να παρέχουμε κάποιου είδους βοήθεια σε ένα άλλο άτομο που δεν το γνωρίζουμε. Για παράδειγμα γινόμαστε μάρτυρες ενός τροχαίου ατυχήματος και εντούτοις αντί του φρένου, ενστικτωδώς πατάμε γκάζι ή βλέπουμε έναν άνθρωπο να σωριάζεται μπροστά μας και αυτομάτως αλλάζουμε πεζοδρόμιο και ούτω καθεξής.
Ομάδες ερευνητών έχουν μελετήσει κατά καιρούς τι προκαλεί αυτή τη συμπεριφορά, η οποία αποδίδεται με τον όρο «Bystander effect» (αντίδραση του παριστάμενου).
Το άγχος (στρες) που προκαλεί μια επείγουσα κατάσταση από μόνη της, ο φόβος της ελλιπούς απόδοσης, η καχυποψία με την οποία αντιμετωπίζουμε τους συνανθρώπους μας, οι ευθύνες που θεωρούμε πως συνοδεύουν την κατάσταση αυτή καθώς και ο εύλογος φόβος για πιθανή μόλυνση είναι μερικές από τις αιτίες που μας οδηγούν στην «ακραία» αυτή συμπεριφορά.
Γινόμαστε σταδιακά αδιάφοροι; Απάνθρωποι; Η τελικά υπάρχει τρόπος να αλλάξει αυτό; Η απάντηση μάλλον είναι πως ναι. Η λύση στο πρόβλημα έρχεται μέσα από την ενημέρωση και την εκπαίδευση πάνω στις πρώτες βοήθειες. Η επαφή με τη φύση του προβλήματος , τα συμπτώματα που αυτό προκαλεί και τον τρόπο που εμείς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε με ασφάλεια πρωτίστως για τον εαυτό μας και εν συνεχεία για τον ασθενή, είναι αυτή που θα μας απομυθοποιήσει αυτές τις καταστάσεις.
Η ελλιπής γνώση, η απουσία ενημέρωσης και ενδιαφέροντος έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μύθων και ψευδών πληροφοριών που με τη σειρά τους αποτρέπουν και άλλους από την ενασχόληση τους με το συγκεκριμένο θέμα.
Στα στενά πλαίσια ενός κειμένου θα προσπαθήσουμε να αλλάξουμε κάποιες από τις λανθασμένα παγιωμένες αντιλήψεις δίνοντας τις σωστές απαντήσεις σε ορισμένες εύλογες απορίες.
1.Εγώ δεν είμαι γιατρός ούτε διασώστης. Δε μπορώ να βοηθήσω!
Πρώτη βοήθεια είναι η άμεση και προσωρινή φροντίδα που παρέχεται στο θύμα ενός ατυχήματος ή σε έναν ασθενή με σκοπό τη διατήρηση του στη ζωή και την πρόληψη επιδείνωσης της κατάστασης έως ότου φτάσει η εξειδικευμένη βοήθεια.
Ο πρώτος άνθρωπος που καλείται να βοηθήσει (πρώτος βοηθός) σπανιότατα είναι επαγγελματίας υγείας. Ως εκ τούτου τα πράγματα που του ζητούνται να κάνει απέχουν παρασάγγας από την τελική φροντίδα που θα λάβει το άτομο στο νοσοκομείο.
Τα σεμινάρια Ά Βοηθειών δεν απευθύνονται λοιπόν σε γιατρούς αλλά σε απλούς πολίτες.
2.Εγώ κάλεσα το 166. Δε χρειάζεται να κάνω κάτι περισσότερο γιατί μπορεί να κάνω ζημιά.
Στα σεμινάρια Ά βοηθειών ο συμμετέχων μαθαίνει τον ασφαλή τρόπο προσέγγισης του επείγοντος περιστατικού. Επίσης υπάρχουν πολλές καταστάσεις όπως πχ μια ανακοπή που η κλήση στο 166 από μόνη της (χωρίς Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση) ισοδυναμεί με την καταδίκη του θύματος της ανακοπής. Δέκα μόλις λεπτά που δεν κάνουμε κάτι σε ένα άτομο με ανακοπή αρκούν για να ελαχιστοποιηθούν (αν όχι μηδενιστούν) οι πιθανότητες επιβίωσης του.
3.Δεν είναι δουλειά μου να βοηθάω τους άλλους. Δεν είμαι σούπερ-ήρωας.
Ένα ενδιαφέρον στατιστικό είναι πως το 95% των ανακοπών συμβαίνει εξωνοσοκομειακά δηλαδή στο οικογενειακό, εργασιακό ή φιλικό περιβάλλον μας. Άρα μαθαίνουμε τι πρέπει να κάνουμε κυρίως για τους «δικούς μας» ανθρώπους (συγγενείς, φίλους , συνεργάτες) και όχι γιατί μετά από ένα σεμινάριο Ά Βοηθειών κάποιος μας έχρισε προστάτη της ανθρωπότητας. Αυτό από μόνο του αρκεί για να ξεπεράσουμε τέτοιους ενδοιασμούς.
4.Σε εμένα θα τύχει; Χτύπα ξύλο!
Και όμως! Για παράδειγμα η καρδιοαναπνευστική ανακοπή μπορεί να συμβεί σε όλες τις ηλικίες , ακόμη και σε άτομα με ελεύθερο ιατρικό ιστορικό. Ο αριθμός των ατόμων που παθαίνουν ανακοπή το χρόνο, στην Ευρώπη μόνο, υπολογίζεται σε περίπου 700.000! Οπότε το που θα συμβεί καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, αλλά κάπου θα συμβεί. Και τότε αντί να χτυπάμε ξύλο, χτυπάμε το κεφάλι μας γιατί δεν ξέραμε τι να κάνουμε.
5.Μα αν βοηθήσω και το άτομο πεθάνει μπορεί να βρω το μπελά μου.
Υπάρχει πρόβλεψη στην ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία ώστε το άτομο που παράσχει πχ καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση στα πλαίσια καλής θέλησης, να μη θεωρείται ένοχο ανεξαρτήτως της έκβασης (δηλαδή ακόμα και αν τελικώς καταλήξει το θύμα).
6.Δε γινόταν με τίποτα να σωθεί!
Ναι εν μέρει αυτό μπορεί να είναι αλήθεια. Υπάρχουν τόσο βαριές καταστάσεις που το άτομο που τις βιώνει δεν έχει πιθανότητες να επιβιώσει ούτως ή άλλως. Όμως τις περισσότερες φορές που ο πρώτος άνθρωπος που έρχεται σε επαφή αρκείται μόνο στην κλήση για ασθενοφόρο σε μια υπερεπείγουσα κατάσταση, αυτό που θα συμβεί είναι να καταλήξει ο ασθενής πριν φτάσει στο νοσοκομείο. Και ναι τότε δε γίνεται τίποτα για να σωθεί. Τι θα γινόταν όμως αν του είχαν παρασχεθεί σωστά οι πρώτες βοήθειες;
Στην Ελλάδα μόλις το 8% περίπου επιβιώνει μετά από μια καρδιοαναπνευστική ανακοπή. Το ποσοστό αυτό της επιβίωσης θα μπορούσε να είναι πολλαπλάσιο αν όλα γίνονταν σωστά από το πρώτο άτομο που έρχεται σε επαφή με το θύμα ανακοπής.
7.Δεν έχω χρόνο να ασχοληθώ!
Είναι πραγματικά λυπηρό να χρησιμοποιεί κάποιος μια τόσο φτηνή δικαιολογία. Δε μπορεί δηλαδή να διαθέσει 3 με 5 ώρες ανά 2-3 χρόνια από το πρόγραμμα του για κάτι τόσο σημαντικό. Είναι αμφίβολο αν το άτομο αυτό δεν έχει παρακολουθήσει στο διάστημα αυτό έναν ποδοσφαιρικό αγώνα ή δεν έχει πάει για καφέ με τους φίλους του.
8.Στην εποχή του internet ζούμε. Θα αναζητήσω από εκεί τις γνώσεις.
Το κακό είναι πως πολλές φορές οι ανακρίβειες και οι προσωπικές απόψεις του καθενός δε φιλτράρονται και έτσι με το πάτημα λίγων πλήκτρων δε σημαίνει πως θα ανατρέξουμε μόνο στα επιστημονικά δεδομένα. Επίσης το σημαντικότερο στα σεμινάρια των Ά βοηθειών είναι η πρακτική εξάσκηση πάνω σε ανθρώπινα ομοιώματα, κάτι που σου δίνει μια γεύση του τι θα συναντήσεις. Αυτό δεν αποκτάται από τον υπολογιστή.
9.Κάποιος άλλος θα ξέρει τι να κάνουμε αν συμβεί κάτι τέτοιο.
Και αν δεν υπάρχει άλλος; Και αν ο άλλος που υπάρχει σκεφτόταν με τον ίδιο με εσένα τρόπο; Τα συναισθήματα ενός μη εκπαιδευμένου ανθρώπου που βιώνει μια κατάσταση εμφράγματος ή αναπνευστικής απόφραξης ή ανακοπής αγαπημένου του προσώπου, χαρακτηρίζονται από πανικό, άρνηση-σοκ, προσμονή για βοήθεια και απελπισία όταν αυτή αργεί να φτάσει.
10.Η οικογένεια μου είναι καλυμμένη. ΄Εχω παρακολουθήσει εγώ σεμινάρια Ά Βοηθειών.
Ναι αλλά εάν εσύ λείπεις; Αν δε βρίσκεσαι εκεί όταν συμβεί το κακό; Και εάν αυτό συμβεί σε εσένα; Δεν αρκεί να γνωρίζουμε λοιπόν μόνο εμείς Ά βοήθειες. Πρέπει να παρακινούμε φίλους, γνωστούς και συγγενείς να αφιερώσουν λίγες ώρες από τη ζωή τους για να εκπαιδευτούν και εκείνοι.
Τα μαθήματα είναι διαδραστικά και απαιτούν τη συμμετοχή των παρευρισκομένων (γίνεται συζήτηση, προβολή βίντεο και εκπαίδευση των συμμετεχόντων σε πρόπλασμα).
Διεξάγονται σε γκρουπ των 30-35 ατόμων κατόπιν δήλωσης συμμετοχής και είναι διάρκειας 3,5 ωρών περίπου.
Ενότητες:
1.Καρδιοαναπνευστική ανακοπή
2.Επιληπτική κρίση
3.Αιμορραγία – Ρινορραγία
4.Αναπνευστική απόφραξη – Πνιγμονή
5.Λιποθυμικό επεισόδιο – θέση ανάνηψης
6.Αλλεργική αντίδραση – Αναφυλαξία
Τα μαθήματα παρέχονται ΔΩΡΕΑΝ και δεν αποτελούν πιστοποίηση Βασικής Υποστήριξης Ζωής.
Του Κρασαδάκη Χρήστου Ειδ. Γναθοπροσωπικού χειρουργού Νοσοκομείο ΚΑΤ Εκπαιδευτής Ά Βοηθειών
Επιμέλεια παρουσίασης
Μάνεση Βιργινία Εκπαιδευτικός – Νηπιαγωγός
