Ο Δεκέμβριος είναι ο δωδέκατος μήνας και τελευταίος του Γρηγοριανού Ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Η ονομασία του ετυμολογείται από τη λατινική λέξη December, η οποία προέρχεται από το αριθμητικό decem (δέκα), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ο Δεκέμβριος ήταν ο δέκατος κατά σειρά μήνας.
Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Ο Δεκέμβριος μετακινήθηκε στη δωδέκατη θέση, αλλά διατήρησε την παλιά του ονομασία, παρότι τον 2ο αιώνα μ.Χ. ο ρωμαίος αυτοκράτορας Κόμμοδος θέλησε να τη μετονομάσει σε Αμαζόνιο, προς τιμήν της σύζυγό του Βρουτίας, που ήταν όμορφη σαν Αμαζόνα.
Στην αρχαία Αθήνα ο Δεκέμβριος ισοδυναμούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Μαιμακτηριώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Ποσειδεώνα, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον θεό Ποσειδώνα. Στο λαϊκό καλεντάρι ο Δεκέμβριος ονομάζεται Ασπρομηνάς και Χιονιάς για το πυκνό του χιόνι.
Παροιμίες
* Άγια Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας αποκρίθη: «Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί ο Αι-Νικόλας έρχεται με χιόνια φορτωμένος».
* Αν πρωιμίσει η μυγδαλιά κι ανθίσει το Δεκέμβρη,
βαρύς χειμώνας κι όψιμος θε νά ‘ρθει να μας εύρει.
* Δεκέμβρη με τα κρύα σου και πώς θα ξεκρυώσω.
* Δεκέμβρη μου, με πάγωσες και πώς να ξεπαγώσω;
* Μήνα μου σαρακοστιανέ καλέ, Χριστουγεννιάτη!
* Δεκέμβρης και δεν έσπειρες, λίγο σιτάρι θα ’χεις.
* Δεκέμβρης μας επλάκωσε, το κρύο μας φαρμάκωσε.
* Δεκέμβρης με γιορτές, Χριστουγέννων διακοπές.
* Δεκέμβρης Χριστού γέννηση κι ο καλός μας χρόνος.
* Μπήκε ο Δεκέμβρης; Δίκαιος όποιος έσπειρε.
* Το τραγούδι με τον τρύγο το Δεκέμβρη παραμύθι.
* Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού. (ή χρυσάφι τ’ Αλωνάρη)
* Ως τ’ Αγίου Νικόλαου οι τοίχοι βράζουνε κι ύστερα ξυλιάζουνε.
Λαογραφία και παράδοση
Γεωργικές εργασίες το μήνα Δεκέμβριο
Επιδιόρθωση στάβλων.
Καθάρισμα χωραφιών από θάμνους.
Φυτεύουμε κρεμμυδάκια και χορταρικά.
Συνεχίζεται το μάζεμα των ελιών, των εσπεριδοειδών.
Σκέπασμα κυψελών.
Αρχή γαλακτοπαραγωγής.
Τελειώνει το καθάρισμα του κρασιού κι ανοίγουν τα βαρέλια.
Πηγή: paidika.gr
ΠΗΓΗ: sansimera.gr
