Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάστηκε και φέτος η μνήμη των Αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων, στον Άγιο Ιωάννη Αμαρίου.
Είναι ο κεντρικός Ιερός Ναός του χωριού και πολιούχος του.
Μια μεγάλη εορτή για ολόκληρο το Ρέθυμνο και για την Κρήτη, αλλά και για τον Άγιο Ιωάννη Αμαρίου.
Στην συνέχεια στο Ηρώο του χωριού τελέσθηκε τρισάγιο για τους κατοίκους του χωριού που έπεσαν στους Εθνικούς Αγώνες.
Ο Ιερός ναό είναι ιστορικός και πολύ σημαντικός!
Ο λόγος στον κ. Σταύρο Φωτάκη σε ένα παλιό κείμενό του (Αύγουστος 2021), όπου παραθέτει στοιχεία για τον Ιερό Ναό των Αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων και όχι μόνο.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
Είναι γνωστό ότι στην πρόσοψη του Ιερού Ναού μας, πάνω ακριβώς από την κύρια είσοδο, είναι χαραγμένη σε πελεκητή πέτρα η επιγραφή :
Ο ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ
ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΑΝΑΚΑΙΝΗΣΘΗ ΑΠΡΙΛΙΟΥ
12 ΕΤΟΣ 1893
Η λέξη «ΑΝΑΚΑΙΝΗΣΘΗ» σημαίνει ότι προϋπήρχε ναός, άγνωστο από πότε. Εκτιμάται, ότι πρέπει να είχε ανεγερθεί λίγα χρόνια αμέσως μετά τον χρόνο αποκεφαλισμού των Αγίων, που έγινε το έτος 1824.
Στο ιερό προσκυνητάρι των εικόνων του ναού η πιο παλιά εικόνα των Αγίων που υπάρχει αναγράφει στο κάτω μέρος τα εξής:
Δαπάνη : Μιχαήλ Παπαδογιαννάκη 1904
Γ.Π.
Ηγούμενος Ι.Μ. Ασωμάτων
έγραψε
Τα παραπάνω σημαίνουνε ότι, την εικόνα αγιογράφησε, το έτος 1904, ο Γαβριήλ Πάγκαλος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Ασωμάτων, δαπάνες του Μιχαήλ (Μιχελή) Παπαδογιάννη όχι Παπαδογιαννάκη. Δυστυχώς δεν υπάρχουνε άλλες εικόνες ή άλλα αντικείμενα του προϋπάρχοντος ιερού ναού, τα οποία είναι πολύ πιθανό να λεηλατηθήκανε ή να καταστραφήκανε από επιδρομές των αλλόθρησκων Τούρκων κατακτητών.
Πάνω από το τέμπλο του ναού υπάρχει μεγάλος ξύλινος σταυρός, προσφορά του Γεωργίου (Γιωργάκη) Παπαδογιάννη.
Τα παραπάνω στοιχεία-ντοκουμέντα είναι καταγραμμένα και δικαιολογούνε την ανέγερση του πρώτου Ιερού Ναού, αφιερωμένου αποκλειστικά στη μνήμη των Αγίων, πολιούχου, στο κέντρο του χωριού μας, σχετίζονται δε με την συγγενική – προγονική σχέση των Αγίων με το χωριό μας. Τα αδέρφια Παπαδογιάννη : ο Μιχαήλ (Μιχελής), ο Γεώργιος (Γιωργάκης) και η Αννέτα, πρωτοστατήσανε σε εράνους, αλλά και με τη συμπαράσταση όλων των τότε κατοίκων του χωριού χτίστηκε ο ιερός ναός.
Με τις ευλογίες του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη μας κ. κ. Ειρηναίου πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 17 Αυγούστου 1991 μετακομιδή μέρους ιερών λειψάνων των Τεσσάρων Νεομαρτύρων Ρεθύμνου, από την έδρα της Ιεράς Μητρόπολης Λάμπης Συβρίτου και Σφακίων, στον ομώνυμο ιερό ναό του χωριού μας, ύστερα από πολύχρονη επιθυμία όλων των ευσεβών ενοριτών του οικισμού μας.
Από ιστορικά στοιχεία προκύπτει ότι, στις Εκκλησίες (ενοριακό ναό και ξωκλήσια) του χωριού μας, ιερουργήσανε οι ακόλουθοι ιερείς :
Ο π. Μάρκος Λίμας θεωρείται ο πρώτος γνωστός ιερέας του χωριού ο οποίος αναφέρεται σε αρκετά ιστορικά έγγραφα.
Ο π. Μιχάλης Μαρκάκις προκύπτει ότι ήρθε από τις Μέλαμπες, παντρεύτηκε στον Άϊ Γιάννη την κόρη ενός Λίμμα και στη συνέχεια παρέμεινε και λειτουργούσε σ’ αυτό.
Οι :. π. Γεώργιος Τουρνάκης, από το Πετροχώρι, π. Αλέξανδρος Γιαννάκης, από το Αποδούλου, π. Μιχάλης Ψαρουδάκης, από το Αποδούλου, π. Κωστής Αλυσανδράκης, από τον Πλάτανο και π. Θανάσης Πουλακάκης, από τη Νίθαυρη, λειτουργήσανε περιστασιακά και στον Άϊ Γιάννη, δεδομένου ότι είχανε και άλλες ενορίες στη δικαιοδοσία τους.
Για τους τρεις τελευταίους λίγα επιπλέον στοιχεία : .
Ο π. Στυλιανός Μιχ. Καλογεράκης (παπα Στελής) χειροτονήθηκε το έτος 1939 και για αρκετά χρόνια ιερουργούσε συγχρόνως στον Άϊ Γιάννη, στις Κουρούτες και στο Χορδάκι. Υπήρξε εξέχουσα προσωπικότητα της κοινωνίας του Άϊ Γιάννη, σεβάσμια μορφή της ιεροσύνης. Με πρωτοβουλία του και για αρκετά χρόνια παρέδιδε ο ίδιος μαθήματα κατηχητικής διδασκαλίας, στην αίθουσα του Δημοτικού Σχολείου, αναλύοντας τον λόγο του Θεού και την αναγκαιότητα της χριστιανικής πίστεως στους μικρούς μαθητές, ώστε να γίνουν καλοί Χριστιανοί και καλοί άνθρωποι. Υπήρξε υπόδειγμα οικογενειάρχη πολυμελούς οικογενείας την οποία αγωνίστηκε να αναθρέψει με εντιμότητα και αξιοπρέπεια με την πρεσβυτέρα του Θεονύμφη το γένος Παραδεισανού.
Ο π. Δημοσθένης Βασιλάκης ( παπα Δήμος) με καταγωγή από τον οικισμό της Νίθαυρης, τοποθετήθηκε εφημέριος στην ενορία του Άϊ Γιάννη το έτος 1986. Υπηρέτησε και ως δάσκαλος στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού και μεταλαμπάδευσε τις γνώσεις του για αρκετά χρόνια στα μαθητούδια του χωριού. Αξιαγάπητος, πολυπράγμων, μεθοδικός και ενάρετος δημιούργησε με την πρεσβυτέρα Μαρία μια θαυμαστή οικογένεια. Το ενδιαφέρον του για την ενορία ήτανε ξεχωριστό και προσπάθησε για το καλύτερο, παρά τα προβλήματα υγείας που δυστυχώς για πολλά χρόνια αντιμετώπιζε. Έτσι, αναπαύθηκε ημέρα ιδιαίτερη για το χωριό μας ανήμερα της εορτής των Αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων στις 28 Οκτώβρη του 2020.
Ο π. Παύλος Καραταράκης, νυν εφημέριος της ενορίας μας, καταγόμενος από το χωριό Μητρόπολη της Μεσαράς ανέλαβε επισήμως στις 7 Μαρτίου του 2021 Εξαρχής επέδειξε πέραν των θρησκευτικών του καθηκόντων μια ασυνήθιστη δραστηριότητα, χωρίς να υπολογίζει κόπο, χρόνο και χρήμα. Επιδόθηκε αμέσως στον ευπρεπισμό, τόσο εντός του Ιερού Ναού όσο και του περιβάλλοντος εξωτερικού χώρου. Οι γνωρίζοντες το πριν και βλέποντας το τώρα είναι εύκολο να διαπιστώσουνε τη διαφορά. Πάντα με το χαμόγελο σε μαγνητίζει και σε οδηγεί στα χριστιανικά μονοπάθια. Γνώστης επίσης πολλών τεχνικών ειδικοτήτων εργάζεται σχεδόν καθημερινά, για να δημιουργήσει το κάτι άλλο. Και το πετυχαίνει, γιατί αγαπά αυτό που κάνει. Και το κάνει με αγάπη, με μεράκι σαν να φτιάχνει κάτι στο σπίτι του. Και θεωρεί δικό του χωριό πλέον τον Άϊ Γιάννη. Έτσι φτάσαμε στο σήμερα, ημέρα των εγκαινίων ανακαίνισης εσωτερικού και εξωτερικών χώρων που τόσο απαραίτητα ήτανε. Αξίζουνε πολλών επαίνων και οι δωρητές του εξωτερικού χώρου, Δημήτρης και Κυριακή Δάρρα και οι χρηματοδότες Γιώργης και Μαρία Γαζοράκη. Ιδιαίτερος έπαινος επίσης στον Μανώλη και Όλγα Κορωνάκη, για την καθημερινή φροντίδα των, εντός και εκτός του ναού, αλλά και σε όλους που με οποιοδήποτε τρόπο ενισχύουνε την προσπάθεια του π Παύλου. Να έχουνε υγεία και την ευλογία των Αγίων, για τους οποίους έκαναν τις προσφορές τους. Π. Παύλο συνέχισε το θεάρεστο έργο σου στο χωριό μας, έχοντας την αμέριστη συμπαράσταση της πρεσβυτέρας Ειρήνης. Μόνιμοι και απόδημοι, είμαστε ευγνώμονες για το έργο σου.
